“Khó quản” đồ chơi trẻ em độc hại

Theo quy định, đồ chơi trẻ em phải được quản lý theo quy chuẩn QCVN3 : 2009/BKHCN. Không chỉ đồ chơi trẻ em nhập khẩu mà cả hàng sản xuất trong nước cũng phải đạt yêu cầu kiểm định chất lượng, được chứng nhận và công bố hợp quy, gắn tem CR mới được lưu thông trên thị trường.

Tràn ngập đồ chơi độc hại

Khảo sát tại các cửa hàng đồ chơi trên nhiều tuyến đường, những điểm vui chơi của trẻ em hoặc trên những xe đẩy bán đồ chơi dạo trên địa bàn TP.HCM, chúng tôi nhận thấy đồ chơi trẻ em có chất độc hại được bán tràn lan, công khai. Trên các tuyến đườngTrường Chinh, Đồng Đen (quận Tân Bình), Hai Bà Trưng (quận 1), đường Hải Thượng Lãn Ông (quận 5)… những con thú nhún bằng chất liệu cao su từng bị cơ quan quản lý trong và ngoài nước phát hiện chứa chất độc phthalate – chất có nguy cơ gây vô sinh ở trẻ trai, dậy thì sớm ở trẻ gái vẫn được trưng bày bán công khai.

Ngoài ra, những đồ chơi này phần lớn không rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc đến từ Trung Quốc, không có hướng dẫn sử dụng và rất ít loại được dán tem hợp quy CR.

Chị K., chủ một xe hàng đồ chơi di động trên đường Cách Mạng Tháng Tám (quận 3) thừa nhận: “Tôi bán đồ chơi theo thị hiếu của bọn trẻ, chứ có bao giờ nghe nói tới thế nào là hợp chuẩn. Có nghe đồ chơi Trung Quốc độc hại nhưng trẻ em mua nhiều vì giá rẻ và gắn với phim hoạt hình đang “sốt” thì đáp ứng thôi. Rôbốt, siêu nhân, vũ khí, trang phục của siêu nhân, ma cà rồng... là những mặt hàng bán chạy nhất”.

Cầm vỉ đồ chơi “siêu nhân” (5 màu khác nhau) trên giá hàng đưa cho con, chị Vân Anh, một phụ huynh trường Tiểu học Hai Bà Trưng (quận 1) nói: “Tôi không biết chất lượng thế nào, độc hại ra sao, thấy con thích thì mua thôi”. Theo quan sát của chúng tôi, đó là vỉ siêu nhân “Anh hùng trái đất” made in China bằng nhựa cứng, không có tiếng Việt hướng dẫn sử dụng và càng không có tem hợp quy CR.

Từ đầu năm đến nay, các cơ quan chức năng cũng phát hiện ra nhiều loại đồ chơi bằng vải, nhựa… “lậu” có chứa hóa chất độc hại như thủy ngân, chì, cadimi có nguy cơ gây ung thư qua các mẫu thử ở những cơ sở kinh doanh trên địa bàn thành phố.

Ngoài những đồ chơi độc hại thì đồ chơi nguy hiểm, bạo lực như: súng, kiếm, đao, cung tên, giáo mác (thuộc hàng hóa cấm kinh doanh) cũng được bày bán tràn lan. Rôbốt, máy bay, ôtô tí hon dạng lắp ghép... đã được nhiều bé dưới 3 tuổi thản nhiên vặt từng bộ phận ngậm vào miệng.

Khó kiểm soát

Dù quy định về dán tem họp chuẩn CR và quy định về chất lượng cho tất cả đồ chơi trẻ em có hiệu lực từ ngày 15-9-2010, nhưng gần 3 năm trôi qua, chấp hành quy định này chỉ có ở những cửa hàng lớn hoặc siêu thị. Ở nhiều cửa hàng, chỉ khi khách hàng hỏi đồ chơi có dấu kiểm định chất lượng thì người bán mới đi tìm, đưa ra một vài sản phẩm tượng trưng.

Tại những xe đẩy bán đồ chơi trẻ em trên đường Nguyễn Ánh Thù (quận 12), lục tìm cả chục món đồ, chúng tôi vẫn không nhìn thấy một món nào có dán tem CR hay tem đạt chuẩn về chất lượng. Điều này dễ nhận thấy ở các cửa hàng nhỏ lẻ, hay những quầy hàng trong chợ dân sinh, xe đẩy ở cổng trường. Điều đáng nói là người dân rất thờ ơ về vấn đề này.

Theo ông Phan Hoàn Kiếm, Chi cục trưởng Chi cục quản lý thị trường TP.HCM, hiện chi cục vẫn kiểm tra những mặt hàng này thường xuyên nhưng không thể kiểm tra rộng khắp đến từng nơi mà chỉ thực hiện có trọng điểm ở nơi bán tập trung với số lượng lớn. Mặt hàng đồ chơi cho dù nhập lậu nhưng cũng chưa có những quy định rõ ràng nên không thể tịch thu, tiêu hủy mà chỉ tạm giữ lấy mẫu kiểm nghiệm, nếu đạt chất lượng thì phải cho đấu giá bán ra thị trường.

“Đối với những cửa hàng đồ chơi trẻ em nhỏ lẻ, những điểm bán dọc đường hay những xe đẩy, thường tiểu thương bán hàng ít nên chỉ áp dụng xử lý phạt hành chính rồi cho tồn tại. Hình thức này không đủ sức răn đe. Nguy hại từ đồ chơi trẻ em không rõ nguồn gốc đã được các phương tiện thông tin cảnh báo nhiều nhưng dường như chưa tác động mạnh đến người tiêu dùng. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức cho người dân là rất cần thiết” – ông Kiếm nói.

Song song với việc đẩy mạnh tuyên truyền để các “thượng đế nhí”, đặc biệt là phụ huynh nhận biết các sản phẩm đạt chuẩn về chất lượng thì việc xử phạt vi phạm cũng phải mạnh tay. Đối với các đơn vị, cá nhân không tuân thủ những quy định về kinh doanh đồ chơi trẻ em thì cơ quan chức năng cần kiên quyết tịch thu hàng hóa và giấy phép kinh doanh.

“Tốt nhất phụ huynh không nên mua các loại đồ chơi không rõ nguồn gốn xuất xứ, mà nên mua đồ chơi trong nước có dán tem CR, tem kiểm định chất lượng. Hiện nay, đồ chơi Việt rất đa dạng và nhiều mẫu mã đẹp, phù hợp với thị hiếu và quan trọng là an toàn với trẻ”, ông Kiếm khuyến cáo.

Theo Hồ Châu