Khi TTCK phái sinh Việt Nam ra đời, đây sẽ là một chiến lược đầu tư không thể thiếu

Hiện nay, cơ quan quản lý đang gấp rút chuẩn bị cho sự ra đời của thị trường chứng khoán Phái sinh dự kiến sẽ đưa vào áp dụng trong năm 2017, sự ra đời của Thị Trường này không chỉ đưa Thị trường chứng khoán Việt Nam lên tầm cao mới, tiệm cận với các nước trên thế giới. Các sản phẩm phái sinh xuất hiện sẽ mở ra nhiều chiến lược giao dịch hấp dẫn cho nhà đầu tư, một trong số đó là chiến lược kinh doanh chênh lệch giá (Giao dịch Arbitrage, giao dịch ác bít).

Thị trường Việt Nam sẽ hấp dẫn giao dịch Ác Bít?

Tại Việt Nam, chiến lược kinh doanh chênh lệch giá chủ yếu được các tổ chức kinh doanh ngoại hối thực hiện mua một đồng tiền ở nơi giá thấp và bán lại ở nơi giá cao hơn (hoặc ngược lại) tại cùng một thời điểm để thu lợi nhuận từ chênh lệch giá hoặc ngược lại. Các nghiệp vụ kinh doanh ác bit trên TTCK chưa thực sự hấp dẫn nhà đầu tư, nguyên nhân do cơ chế giao dịch, các sản phẩm tài chính chưa đa dạng. Bên cạnh đó, TTCK Việt Nam chưa có liên kết chặt chẽ với các thị trường khác. Ngoài ra, các cổ phiếu chưa được niêm yết tại các thị trường khác nhau, do đó, các cơ hội kinh doanh chênh lệch hầu như không xuất hiện.

Tuy nhiên, với nỗ lực phát triển thị trường cơ quan quản lý đã nghiên cứu đưa vào áp dụng nhiều sản phẩm tài chính mới như Chứng chỉ Quỹ ETF. Theo kế hoạch, TTCK phái sinh đi vào hoạt động trong năm 2017, với hai sản phẩm đầu tiên ra đời là hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu và hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ.

Các sản phẩm này ra đời sẽ thị trường sẽ xuất hiện các cơ hội kinh doanh chênh lệch giá, nhà đầu tư sẽ sử dụng được chiến lược kinh doanh ác bít giữa các chứng khoán cùng các tài sản cơ sở, thực hiện mua bán hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu và chứng chỉ quỹ ETF trên chỉ số đó.

Theo thống kê cặp giao dịch ETF trên và hợp đồng tương lai trên chỉ số S&P500 chiếm phần lớn khối lượng giao dịch chênh lệnh giá trên thị trường chứng khoán Mỹ.

Kinh doanh giao chênh lệch giá như thế nào?

Đây là giao dịch dựa vào sự chênh lệch giá của các chứng khoán có cùng một tài sản cơ sở hoặc các chứng khoán được phát hành từ một đơn vị phát hành được niêm yết trên các SGDCK khác nhau. Ngoài ra, khi các tài sản tài chính có mối tuơng quan chặt chẽ với với nhau về mặt thống kê có sự chênh lệch giá.

Hiện nay, trên thế giới tồn tại với các hình thức kinh doanh chênh lệch giá phổ biến dưới đây:

Chiến lược giao dịch ác bít phi rủi ro thị trường: Chiến lược này được thực hiện bằng việc mua và bán các cổ phiếu có mối tương quan với nhau của cùng 1 ngành, nhóm ngành. Để thu được lợi nhuận từ chiến lược này, nhà đầu tư sẽ bán các cổ phiếu mà họ cho là có giá trị nội tại (intrinsic value) thấp, đồng thời thực hiện mua đối với những cổ phiếu có giá trị nội tại lớn hơn. Nếu diễn biến giá của các cổ phiếu này đúng như dự tính, các nhà giao dịch sẽ thực hiện đóng vị thế của mình để thu được lợi nhuận.

Vì chiến lược này đưa ra biện pháp phòng vệ đối với sự biến động của thị trường nên được các nhà đầu tư rất ưa thích.

Kinh doanh ác bít giữa các chứng khoán cùng các tài sản cơ sở: Chiến lược này được thực hiện bằng việc mua và bán các chứng khoán có cùng một tài sản cơ sở, do một tác động nào đó dẫn đến các giá của các chứng khoán này có mức sai lệch so với điểm cân bằng, nhà đầu tư sẽ thực hiện mua bán để kiếm lời.

Ví dụ, thông thường các thông tin kinh tế vĩ mô được công bố tác động tới giá của hợp đồng tương lai trên chỉ số S&P 500 nhanh hơn chỉ số S&P 500 trên thị trường giao ngay, do vậy nhà đầu tư có thể mua hoặc bán giữa hợp đồng tương và chứng chỉ quỹ ETF cùng tham chiếu trên chỉ số S&P 500 để kiếm lời, hoặc nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch mua bán các chứng chỉ quỹ ETF khác nhau mà cùng tham chiếu trên cùng một chỉ số.

Giao dịch ác bít trên cùng một chứng khoán được niêm yết trên nhiều SGDCK khác nhau: Chiến lược này được thực hiện bằng cách nhà đầu tư mua và bán các chứng khoán từ một tổ chức phát hành nhưng được niêm yết trên các thị trường khác nhau, do một số nguyên nhân như độ trễ về giao dịch, thời gian nhận các thông tin ở các thị trường khác nhau dẫn đến giá chứng khoán có sự sai lệnh trong thời gian ngắn, nhà đầu tư sẽ thực hiện các chiến lược mua và bán trên các thị trường khác nhau để kiếm lời.

Ví dụ cổ phiếu của công ABC giao dịch với giá 15$ tại SGDCK New York và giao dịch với giá 15,05$ tại SGDCK London. Nhà đầu tư thực hiện nghiệp vụ ác bít bằng cách mua cổ phiếu trên thị trường Mỹ và bán cổ phiểu đó trên thị trường London.

Giao dịch ác bít giữa các tài sản có mối tương quan chặt chẽ về mặt thống kê (Statistical arbitrage): là sự kết hợp nhiều mô hình bao gồm các mô hình tài sản chéo, trong đó các chứng khoán tài chính có mối tương quan chặt chẽ với nhau. Hầu hết các giao dịch dựa vào các mô hình này được xuất phát từ các lý thuyết kinh tế.

Ví dụ, HĐTL trái phiếu và HĐTL lãi suất có mối tương quan khá chặt chẽ, giá trị hai cặp hợp đồng này thường có xu hướng biến đổi song song, khi giá của HĐTL trái phiếu hay lãi suất thay đổi so với điểm cân bằng dài hạn, các nhà đầu tư sử dụng HFT sẽ bán tài sản có giá cao hơn điểm cân bằng và mua tài sản có giá thấp hơn điểm cân bằng dài hạn.

Chiến lược giao dịch ác bít trên cơ sở hàng hóa chéo: Tương tự, các nhà giao dịchcó thể thu lợi từ việc định giá bất cân xứng giữa các hàng hóa chéo. Nếu như một hợp đồng quyền chọn được định giá quá cao đối với tài sản cơ cấu thì nhà giao dịch ác bít có thể bán hợp đồng quyền chọn này và mua tài sản cơ sở để kiếm lời. Đối với ETF, các nhà giao dịch ác bít cũng thực hiện tương tự thông qua việc mua ETF và bán tài sản cơ sở (trường hợp ETF đang được định giá thấp hơn tài sản cơ sở) hoặc ngược lại (trường hợp ETF được định giá cao hơn tài sản cơ sở).

Chiến kinh doanh ác bít truyền thống là nhà đầu tư quan sát bằng mắt thường vào thao tác thủ công, ngày nay, khi tiến bộ khoa kỹ thuật phát triển đặc biệt áp dụng công nghệ giao dịch điện tử, chiến lược giao dịch ác bít được sử dụng tự động thông các công cụ như giao dịch tần suất cao (HFT), giao dịch bằng thuật toán (AT), Giao dịch theo chương trình.

Như vậy, sự ra đời của Thị trường Phái sinh sẽ mở ra nhiều cơ hội kinh doanh mới cho nhà đầu tư, đặc biệt các nhà đầu tư tổ chức chuyên nghiệp, Các tổ chức kinh doanh chứng khoán trên thế giới sẽ đưa các công cụ như giao dịch tần suất cao (HFT) vào thị trường để thực hiện nghiệp vụ kinh doanh chênh lệch giá Thị trường Chứng khoán Việt Nam sẽ thực sự sôi động.