Khó đòi nợ doanh nghiệp 'chết lâm sàng'

“Tính đến ngày 13-11, cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) các cấp đã cung cấp danh sách, hồ sơ 91 đơn vị nợ tiền BHXH của người lao động cho công đoàn để thực hiện việc khởi kiện doanh nghiệp (DN). Hiện tổ chức công đoàn đã tiếp nhận 71 hồ sơ. Tuy nhiên, đến nay tổ chức công đoàn chưa thực hiện vụ khởi kiện nào ra tòa án…” - ông Nguyễn Trí Đại, Trưởng ban Thu BHXH (BHXH Việt Nam), thông tin như trên trước hội nghị trực tuyến về khởi kiện DN nợ BHXH diễn ra ngày 16-11.

Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, nguyên nhân là do các tỉnh, TP mới ký quy chế phối hợp cuối tháng 10-2016, thậm chí một số tỉnh đầu tháng 11 mới ký quy chế nên chưa triển khai thực hiện kịp. Đặc biệt, một số tổ chức công đoàn chưa nhận được hồ sơ đơn vị sử dụng lao động nợ BHXH mà cơ quan BHXH cung cấp; Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chưa có hướng dẫn cụ thể về công tác khởi kiện về hành vi chậm đóng tiền các khoản BHXH.

Ông Mai Đức Chính, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, tỏ ra bức xúc khi nhiều liên đoàn lao động chưa gửi hồ sơ khởi kiện nhưng đã kêu khó. Ảnh: VIẾT LONG

Bên cạnh đó ông Trương Ngọc Hùng, Trưởng ban Chính sách pháp luật - Liên đoàn Lao động TP Đà Nẵng, cho rằng việc tổ chức khởi kiện ở Đà Nẵng không gặp rắc rối về thủ tục. Tuy nhiên, nguyên nhân khó khăn của TP Đà Nẵng là DN nợ BHXH hầu hết đã “chết lâm sàng”. “Trong khi Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam hướng dẫn phải kiện những DN đang có tiềm lực nhằm mục đích thu hồi được nợ. Nếu DN “chết lâm sàng” thì khó có khả năng thi hành án. Tuy nhiên, trong thực tế hầu hết các DN nợ BHXH đều khó khăn và trong tình trạng “chết lâm sàng”…” - ông Hùng nói.

Trong khi đó, đại diện Liên đoàn Lao động tỉnh Đồng Nai lại cho rằng sau khi tiếp nhận hồ sơ số DN nợ BHXH, đơn vị chưa khởi kiện thẳng ra tòa mà tìm các phương án hòa giải: “Việc DN nợ BHXH người lao động là tranh chấp lao động tập thể về quyền nên bắt buộc phải qua hòa giải. Vì vậy, chúng tôi đã có đơn gửi khiếu nại lên UBND huyện, trước khi đưa ra tòa án. Nên chúng tôi băn khoăn việc khởi kiện thẳng ra tòa như Đà Nẵng…” - vị đại diện Liên đoàn Lao động tỉnh Đồng Nai nói.

Cũng nêu những khó khăn trong việc khởi kiện DN, nhiều địa phương cho rằng hiện nay vướng mắc nhất là không có đơn ủy quyền của người lao động, thiếu kinh phí khởi kiện, nhân lực, thuê luật sư...

Trước những khó khăn đó, ông Mai Đức Chính, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, khẳng định hiện nay liên đoàn lao động các địa phương chưa khởi kiện nhưng đã sợ khó khăn, vướng mắc.

“Trước mắt, tôi yêu cầu liên đoàn lao động các cơ sở mạnh dạn chuyển hồ sơ khởi kiện DN lên TAND cấp tỉnh, huyện. Trường hợp tòa án không thụ lý thì yêu cầu có văn bản giải thích nguyên nhân. Nếu vướng ở đâu thì các địa phương báo lên Tổng Liên đoàn để đơn vị phối hợp với các cơ quan liên quan giải quyết. Hoặc có đơn kiến nghị lên TAND tối cao…” - ông Chính nhấn mạnh.

Ông Chính cũng yêu cầu liên đoàn lao động các tỉnh bỏ ngay quan điểm chưa làm đã kêu khó: “Tôi yêu cầu từ nay đến cuối năm 2016, 15 địa phương được Tổng Liên đoàn Lao động giao thí điểm phải làm đơn gửi khởi kiện ít nhất là 10 DN. Chúng ta phải khởi kiện mới biết vướng mắc ở đâu… Hãy noi gương TP Đà Nẵng, họ đã tiến hành làm hồ sơ khởi kiện thẳng DN ra tòa án và không gặp bất cứ khó khăn nào về thủ tục. Trong khi các tỉnh chưa làm mà đã kêu vướng… Ngoài ra, quy định hiện nay cho phép các liên đoàn lao động khởi kiện DN nợ BHXH thẳng lên tòa án…” - ông Chính nói.

Cuối cùng, ông Chính đề nghị trước mắt sẽ khởi kiện những DN nợ BHXH ba tháng trở lên, có tiềm lực để dễ thu hồi nợ: “Riêng các DN “chết lâm sàng”, các địa phương báo cáo để có biện pháp…” - ông Chính kết luận tại hội nghị.