Không chỉ có doanh nghiệp ắc quy hay taxi, La Nina sẽ giải cứu cả doanh nghiệp thủy điện

El Nino qua

Đợt El Nino 2015-2016 được đánh giá là đợt El Nino có cường độ mạnh tương tự như đợt El Nino 1997-1998, đã gây nên những thiệt hại nghiêm trọng tại các quốc gia châu Á khi tình trạng khô hạn và nhiệt độ tăng cao, khiến cây trồng mất mùa.

Việt Nam cũng là một trong những nước chịu thiệt hại nặng nề nhất của El Nino khi hạn hán và xâm ngập mặn tồi tệ nhất trong vòng 100 năm trở lại đây, khiến Chính phủ Việt Nam và Liên hiệp quốc (UN) đã phải kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ khẩn cấp 48,5 triệu USD để ứng phó.

Đối với lĩnh vực thủy điện, theo thống kê, hiện tượng El Nino đã khiến sản lượng thủy điện trong 5 tháng đầu năm 2016 giảm 9% so với cùng kỳ 2015 do khô hạn. Trong 5 tháng đầu năm 2016, các nhà máy thủy điện trên cả nước chỉ sản xuất được 18,2 tỷ Kwh điện (giảm 9% so với cùng kỳ 2015 là 20,1 tỷ Kwh điện), trong khi tổng sản lượng điện tiêu thụ của cả nước vẫn tiếp tục duy trì mức tăng 12,11%.

Do đó, mặc dù công suất của thủy điện hiện chiếm khoảng 40% tổng công suất toàn hệ thống điện nhưng tỷ lệ đóng góp của thủy điện trong 5 tháng đầu năm 2016 chỉ đạt 26,07% (giảm mạnh so với mức 32,39% của cùng kỳ 2015).

Tuy nhiên, ngày 10/5, Cục Khí tượng học Australia tuyên bố hiện tượng El Nino 2015-2016 đã chính thức kết thúc.

La Nina đến

Trái ngược với El Nino, La Nina là hiện tượng thời tiết trái ngược và thường xuất hiện ngay sau El Nino. Nếu El Nino khiến nhiệt độ vùng biển xích đạo Thái Bình Dương tăng, gây hạn hán tại châu Á, châu Phi và lũ lụt tại Nam Mỹ thì La Nina lại khiến nhiệt độ bề mặt nước biển xích đạo Thái Bình Dương giảm xuống, có thể khiến lượng mưa tại các quốc gia Nam Á tăng lên, lũ lụt tại Australia và hạn hán tại Nam Mỹ.

Ngày 13/6, Cục Khí tượng thủy văn Hoa Kỳ thông báo xác suất xảy ra La Nina tại vùng xích đạo Thái Bình Dương là 65%. Nếu La Nina xảy ra sẽ có lợi cho các doanh nghiệp thủy điện Việt Nam. Việt Nam cũng là một trong những nước lượng mưa sẽ tăng lên dưới ảnh hưởng của La Nina do nằm trong khu vực Nam Á.

Như vậy, sau gần 2 năm sụt giảm về sản lượng, El Nino kết thúc sẽ giúp sản lượng của các doanh nghiệp trở về điều kiện bình thường và sẽ càng thuận lợi hơn nếu La Nina diễn ra.

Kỳ vọng từ quý 4/2016

Do tác động của El Nino, điểm rơi lợi nhuận đối với các doanh nghiệp thủy điện đã xảy ra vào quý 3/2016. Tuy nhiên, ngay từ quý 1/2016, sản lượng điện chênh lệch so với quý 1/2015 mới phản ánh rõ rệt ảnh hưởng của El Nino khi tất cả các doanh nghiệp đều bị sụt giảm về sản lượng từ 13-60% so với cùng kỳ 2015.

Tuy vậy, theo phân tích của CTCK Bảo Việt (BVSC), tác động của El Nino và La Nina đối với các doanh nghiệp thủy điện không đồng đều. Chẳng hạn, sản lượng điện của doanh nghiệp miền Bắc như CTCP Thủy điện Thác Bà (TBC) bị sụt giảm vì hiện tượng El Nino ít hơn so với các doanh nghiệp miền Trung và miền Nam như: CTCP Thủy điện Miền Trung (CHP), CTCP Thủy điện Sông Ba (SBA), CTCP Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh (VSH), CTCP Thủy điện Miền Nam (SHP), CTCP Thủy điện Thác Mơ (TMP) hay CTCP Thủy điện Cần Đơn (SJD).

Do đó, một khi La Nina xảy ra, tác động tới lượng mưa cũng như sản lượng điện tại từng vùng và các doanh nghiệp thủy điện cũng sẽ khác nhau. Cụ thể, các doanh nghiệp thủy điện tại các tỉnh ven biển miền Trung và miền Nam sẽ được lợi nhiều nhất trong khi các doanh nghiệp thủy điện miền Bắc sẽ bị thiệt hại khi La Nina xảy ra do hiện tượng thời tiết này thường gây mưa nhiều tại các tỉnh miền Trung và miền Nam.

Ngoài ra, La Nina cũng thường khiến lượng mưa giảm ở các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung bộ. Số liệu về lượng mưa đo được tại các trạm quan trắc đặt gần các nhà máy thủy điện do Ngân hàng Thế giới (WB) thu thập trong vòng 26 năm từ 1980-2006 để đưa ra kết luận này. Cụ thể, số liệu cho thấy các tỉnh ven biển miền Trung sẽ có lượng mưa tăng mạnh nhất so với trung bình giai đoạn 1980-2006 khi La Nina diễn ra, trong khi miền Bắc sẽ bị sụt giảm về lượng mưa khi La Nina xảy ra.

Việc El Nino kết thúc và lượng mưa trở về bình thường cũng hứa hẹn tiềm năng tăng trưởng tốt cho các doanh nghiệp thủy điện và đi cùng với sự sụt giảm về hiệu suất huy động của các nhà máy nhiệt điện trong năm 2017. Do phần lớn các nhà máy thủy điện tích nước trong mùa mưa từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, kỳ vọng các cổ phiếu thủy điện sẽ có kết quả kinh doanh đột biến trong quý 4/2016 và đầu năm 2017.

Như vậy, năm 2017 sẽ là năm của các doanh nghiệp thủy điện miền Trung và miền Nam, kể cả trong trường hợp La Nina không diễn ra cuối năm 2016.