Không phải sơn hào hải vị, đây là 6 thức quà gây thương nhớ ở Thạch Gia Trang khiến du khách ăn một lần là nhớ cả đời

Người ta thường ví von Thạch Gia Trang (Hà Bắc, Trung Quốc) là "cánh cửa phía Bắc", nơi dòng người tấp nập ngược xuôi. Nhưng giữa nhịp sống hối hả ấy, thành phố này vẫn giữ lại cho riêng mình một khoảng trời bình yên trong những con ngõ nhỏ sực nức mùi thơm. Ẩm thực ở đây không cầu kỳ hoa mỹ, nó chân chất như chính con người nơi đây mộc mạc, đậm đà và đầy ắp ân tình. Từ những chiếc bánh nướng giòn rụm trong lò đất sét đến bát mì sợi nhỏ như tơ dâng vua chúa ngày xưa, tất cả tạo nên một bản đồ ẩm thực đầy mê hoặc. Hãy cùng chậm lại một chút, len lỏi vào từng góc phố để thưởng thức 6 "tâm hồn ăn uống" của người Thạch Gia Trang, để thấy yêu hơn những hương vị truyền thống được gìn giữ qua trăm năm.

1. Mì cung đình Cảo Thành: Sợi nhớ sợi thương, một bát sánh ngang yến sào

Nếu Hà Nội tự hào với phở, thì người Thạch Gia Trang lại nâng niu mì cung đình Cảo Thành như một bảo vật. Không phải ngẫu nhiên mà từ thời nhà Minh, món mì này đã vang danh thiên hạ, thậm chí đến thời Thanh, Từ Hi Thái Hậu từng tấm tắc khen ngợi: "Một bát mì cung đình ngon sánh ngang yến sào".

Điều làm nên sự kỳ diệu của món ăn này nằm ở sự tỉ mỉ đến nín thở của những người thợ lành nghề. Từ hạt lúa mì hảo hạng, qua đôi bàn tay khéo léo nhào nặn, kéo sợi và phơi nắng, từng sợi mì ra đời rỗng ruột, mảnh mai như tơ trời mà không cần bất kỳ phụ gia nào. Khi thả vào nước sôi, sợi mì dai mềm, không nát cũng chẳng dính, cứ thế trôi tuột vào cuống họng, để lại dư vị ngọt thanh.

Người sành ăn thường nấu mì với nước hầm gà hoặc xương, để cái ngọt của thịt thấm sâu vào lõi mì rỗng. Hoặc vào những ngày hè oi ả, chỉ cần trần qua nước lạnh, trộn chút sốt mè, tỏi băm và dưa chuột thái sợi là đã có ngay thức quà thanh mát, giải nhiệt. Ngày nay, những hộp mì cung đình gói ghém cẩn thận đã trở thành món quà quý, mang theo cả tấm lòng của người dân Hà Bắc đi muôn phương.

2. Bánh nướng lu (Cương Lô Thiêu Bính): Bản giao hưởng giòn tan trong miệng

Đi dọc những con phố cũ ở Thạch Gia Trang, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những chiếc chum sành lớn nằm nghiêng, bên trong đỏ rực than hồng, đó là nơi ra đời của những chiếc bánh nướng lu huyền thoại. Món ăn này dân dã đến mức ai cũng có thể mua, nhưng hương vị lại tinh tế đến độ được xếp vào hàng di sản văn hóa phi vật thể.

Bí quyết nằm ở cái lò nướng đặc biệt làm từ chum sành. Ở nhiệt độ 300 độ C, người thợ thoăn thoắt dán từng miếng bột lên thành chum. Lửa than cháy đượm nướng bánh chín vàng ươm, phồng lên như những chiếc trống con, mặt rắc đầy mè trắng thơm phức. Cắn một miếng, tiếng vỏ bánh vỡ ra rôm rốp vui tai, từng lớp bột mỏng tang như giấy quyện với vị mặn mòi, béo ngậy tan ngay đầu lưỡi.

Bánh nướng lu để cả tuần không ỉu, ăn không đã ngon, nhưng nếu kẹp thêm vài xiên thịt nướng hay miếng thịt hun khói thì đúng là "cực phẩm nhân gian". Một sự kết hợp bùng nổ vị giác khiến ai ăn rồi cũng phải gật gù: "Hạnh phúc đôi khi chỉ là một chiếc bánh nóng hổi trên tay".

3. Xúc xích đỏ Yên Phong: Hương khói gỗ vương vấn mãi không tan

Nhắc đến quà biếu từ Thạch Gia Trang, người ta sẽ chỉ ngay đến tiệm lâu đời Yên Phong (Yanfeng Lou) với món xúc xích đỏ trứ danh. Khác với các loại xúc xích công nghiệp, xúc xích đỏ nơi đây mang trong mình cái hồn của kỹ nghệ thủ công xưa cũ.

Người thợ chỉ chọn những tảng thịt lợn tươi ngon nhất, tỷ lệ nạc mỡ cân đối, trộn cùng bột đậu xanh thượng hạng và gia vị bí truyền. Nhưng điều tạo nên "linh hồn" của món ăn này chính là công đoạn hun khói bằng gỗ cây ăn quả. Thịt sau khi tẩm ướp được treo trong lò, để hương gỗ cháy chậm rãi len lỏi, quyện chặt vào từng thớ thịt. Thành phẩm là những cây xúc xích đỏ au, bóng bẩy. Thái lát mỏng tang, bạn sẽ thấy rõ vân thịt hồng hào, khi ăn cảm nhận được độ chắc, ngọt, đậm đà mà lại thoang thoảng mùi khói gỗ trái cây rất nhẹ, rất sang. Dù là nhắm rượu hay kẹp bánh mì buổi sáng, thứ hương vị này đều khiến người ta lưu luyến khôn nguôi.

4. Thịt hun khói Thạch Gia Trang: Tuyệt kỹ 18 bước, mỡ mà không ngấy

Sẽ là một thiếu sót lớn nếu bỏ qua thịt hun khói – món ăn được vinh danh trong "Top 10 món ăn vặt nổi tiếng Trung Quốc". Để làm ra miếng thịt "đúng điệu", người đầu bếp phải trải qua 18 công đoạn cầu kỳ như một nghi thức nghệ thuật.

Thịt ba chỉ hoặc thịt chân giò được chọn lọc kỹ, tẩm ướp với hơn 30 loại thảo mộc, nước tương và đường phèn trong nhiều giờ để hương liệu thấm sâu vào tận xương tủy. Sau đó, thịt được hầm lửa nhỏ trong nồi nước dùng "lão thang" (nước dùng lâu năm) cho đến khi mềm rục, rồi mới đem hun khói bằng gỗ tùng hoặc bách. Miếng thịt ra lò có màu nâu đỏ óng ả như hổ phách. Phần nạc chắc mà không khô, phần mỡ trong veo, tan chảy ngay khi chạm lưỡi mà tuyệt nhiên không gây ngán. Đặc biệt nhất là lớp bì dai giòn sần sật, đậm mùi khói bếp, ăn một miếng là thấy cả mùa đông ấm áp ùa về.

5. Gà kho Mã Gia: Hương vị trăm năm từ nồi nước dùng huyền thoại

Về vùng Chính Định (Zhengding), bạn nhất định phải thử gà kho Mã Gia – món gà có lịch sử hơn 300 năm, từng khiến cả triều đình nhà Thanh mê mẩn. Điểm nhận diện của món này là gà được tạo hình dáng đàn Tỳ Bà rất đẹp mắt trước khi đem kho.

Bí mật của gia tộc họ Mã nằm ở nồi nước dùng "lão thang" được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Cứ mỗi lần nấu, người ta lại bổ sung thêm hơn 20 loại gia vị thảo mộc cùng nước hầm xương mới, khiến nồi nước dùng ngày càng đậm đà, sánh quyện theo thời gian. Gà thả vườn thịt chắc, được ninh trong thứ nước thần thánh ấy cho đến khi vàng óng, da căng bóng mà không rách.

Thịt gà Mã Gia mềm tơi, lướt nhẹ tay là tách rời xương, ăn vào miệng thấy ngọt lịm, thơm lừng hương thảo mộc, dư vị đọng lại mãi ở cổ họng. Một con gà gói trong lá sen, nóng hổi bốc khói, chính là món quà tuyệt vời nhất cho những chiếc bụng đói sau một ngày dài khám phá.

6. Bánh nướng Tháp Đá Triệu Huyện: Vị béo độc đáo từ mỡ lừa

Cuối cùng, hãy ghé Triệu Huyện để nếm thử món bánh nướng Tháp Đá, hay còn gọi là bánh nướng họ Tiết. Xuất phát từ chân tháp cổ, món bánh này đã trở thành niềm tự hào của người dân nơi đây. Điều khiến bánh nướng Tháp Đá khác biệt hoàn toàn với các loại bánh khác chính là việc sử dụng mỡ lừa để làm vỏ bánh.

Bột mì tinh chế trộn với bột kê vàng, nhào cùng mỡ lừa béo ngậy, qua hơn 10 công đoạn cán, gói, nướng thủ công tỉ mỉ. Bánh có hai vị: mặn và ngọt. Bánh mặn phủ mè thơm lừng, bánh ngọt nhân đường đỏ đường trắng ngọt ngào mà không gắt. Chiếc bánh nướng xong vàng ruộm, lớp vỏ ngàn lớp mỏng tang, cắn vào giòn tan, rơi lả tả nhưng bên trong lại mềm ẩm. Vị thơm đặc trưng của mỡ lừa quyện với bột nướng chín tạo nên một hương vị khó quên. Du khách đến thăm cầu An Tế, ai cũng phải xách vài túi bánh nướng Tháp Đá về làm quà, như mang theo chút phong vị mộc mạc của vùng đất cổ kính này.

Thạch Gia Trang có thể không hào nhoáng, nhưng ẩm thực nơi đây lại có sức hút mãnh liệt bởi sự chân thật và bề dày văn hóa. 6 món ăn, 6 hương vị khác nhau nhưng đều chung một điểm: Được làm từ cái tâm của người thợ và gìn giữ qua bao thăng trầm lịch sử. Nếu có dịp, hãy đến và tự mình cảm nhận nhé!