“Kiến trúc thích nghi” được phát hiện sau hơn thập kỷ nhờ Covid-19

Anh Phương, từ 2016, bây giờ anh mới quay lại. Kế hoạch 5 năm của anh thế nào?

Bản thân tôi và Finko rất kinh ngạc khi nhìn lại khối lượng những gì đã làm: 90 dự án các loại. Ngẩng đầu lên đã 5 năm. Gần 1 triệu phòng và căn hộ đã được thiết kế, trong đó 3.500 căn hộ, 4.500 phòng khách sạn đưa vào cuộc sống. Hàng ngàn ha đất đã được quy hoạch tổng thể và gần 1.000 ha đã được triển khai có thể nhìn thấy trên Google. Hàng chục ngàn hình ảnh được thực hiện trong studio, hàng trăm được công bố và có thêm 3 giải thưởng quốc tế. Được phát huy khả năng vào thời điểm Đất Nước đang đà phát triển. Đó là Địa lợi.

Tác giả khi trình bày tại Red Dot Design Museum.

Đại dịch và Làm việc ở nhà đang xác định một thói quen mới. Bỗng nhiên đề tài Nghiên cứu Universal Home của anh làm 14 năm trước đây trở nên rất thú vị.

Đi trước xa quá cũng thiệt thòi vậy đó, khi bài đăng ở VN vào năm 2008, chẳng ai hiểu nó là cái gì. Tesla (Tên của Nhà khoa học Nikola Tesla) rất ít được biết đến cho đến khi Elon làm hãng xe điện Tesla. Thời điểm quả thật là rất quan trọng trong sự thành công của mỗi con người. Tôi rất hào hứng khi đề tài của mình sống lại, cùng độ chín của sự nghiệp và khi nhân loại có bước ngoặt trong nhận thức. Đó là Nhân hòa.

Tại sao Universal Home lại có từ 14 năm trước và vì sao anh thực hiện?

Cùng với những Nhà phê bình, Thiết kế đô thị, Sản xuất - chúng tôi lấy con người và nhu cầu thiết yếu nhất của Con người là nhà ở làm đề tài.

Universal Home yêu cầu chúng tôi không chỉ nêu vấn đề mà giải quyết vấn đề. Dự báo các áp lực thay đổi và đáp ứng bằng giải pháp thiết kế.

Ở vào thời điểm của những năm 2004-2006 tôi chạm vào cột mốc quan trọng trong thế giới quan của mình khi đi làm việc ở các Vùng nhà ở cổ truyền Châu Á, trong đó có Himalaya bên phía Nepal. Phía sau những ngôi làng, mái nhà là khả năng thích nghi cao độ với môi trường sống khắc nghiệt, sự biến hóa hoàn hảo của không gian sống cho mọi mục đích sinh hoạt hay sản xuất. Và không có gì hoàn hảo hơn là cuộc thi xuất hiện lúc đó.

Thiết kế của Finko tại Việt Nam

Anh đã dự báo điều gì ở Universal Home?

Mười người tham gia từ khắp thế giới – mang theo các góc nhìn xã hội và quan điểm hoàn toàn khác biệt làm cho môi trường làm việc rất "kích động".

Những quan sát khắp nơi đã hướng tôi đến Sự thích nghi. Từ Sapiens cho đến Homo Deus đều tồn tại dựa trên khả năng này. Nghiên cứu của tôi xoáy sâu vào Sự thích nghi trong Chiến lược Quy hoạch và giải pháp Kiến Trúc để một công trình, một thành phố, một quốc gia có thể thích nghi và cân bằng với những áp lực thay đổi: băng giá, nắng hạn, gia tăng dân số, bệnh tật, lũ lụt, ô nhiễm môi trường.

Anh có một bài trình bày rất thú vị về Thương mại điện tử năm 2007– khi đó ai biết Amazon hay Alibaba?

Khi đó là E-bay. Tôi nghĩ đến cảm xúc khi đi mua sắm nhiều hơn là mục đích. Tại thời điểm chúng ta đang nói chuyện, người mua online không phải là không có cảm xúc mà ngược lại. Họ chìm đắm chọn đồ, hớn hở khi nhận gói hàng. Bạn biết đó - chúng ta luôn háo hức lúc „khui hàng".

Tôi đưa vào cảm xúc "đi săn hàng". Mua nghĩa là bạn đến và lấy, nó ở đó. Còn săn nghĩa là bạn phải lục tìm món đồ ưng ý. Đã hơn.

Ý tưởng lại sớm quá và cũng là quá bận với làm Kiến Trúc Sư nên tôi chỉ có thể dừng lại ở đó. Cũng có lẽ Châu Âu bảo thủ hơn Mỹ. Nếu không, có lẽ tôi đã là tỷ phú công nghệ.

Quay lại Nghiên cứu của anh. Covid-19 có phải đang là cơ hội cho anh đưa các nghiên cứu này vào thực tế ở VN. Thiên thời?

Mọi bước tiến của nhân loại đều bắt nguồn từ những khó khăn. Covid-19 yêu cầu chúng ta phải thực hiện một bước tiến mới, không chỉ trong y học mà trong cả quy hoạch và kiến trúc. Chúng ta ở chân tường và bỗng nhiên nhìn thấy những khả năng khác. Hơn 10 năm qua ở Việt Nam, lợi nhuận Bất động sản luôn rất cao nên chúng ta ít tập trung vào chất lượng mà vào số lượng – tối đa các chỉ tiêu mà bỏ qua việc các chỉ tiêu này có ‘sống" được không. Tỷ lệ trống phòng, trống căn, thanh khoản thấp vì môi trường sống ô nhiễm, quá tải, chất lượng thi công kém sẽ được cải thiện qua những giải pháp quy hoạch và thiết kế có tính universal – nói đơn giản là làm sao mỗi m2 sở hữu luôn làm ra lợi nhuận và duy trì ở bất kỳ ở thời điểm nào – mua lần đầu hay mua lần thứ 8, mới hoàn thiện hay đã sử dụng được 20 năm, lúc nhộn nhịp hay khi trống vắng. Nhìn HongKong, Manhattan, Beverly Hill, Miami, Singapore tạo giá trị gia tăng liên tục hàng thập kỷ, Finko đang theo đuổi mục tiêu này ở Việt Nam bằng Universal Architecture.

Cảm ơn anh Phương.