Những thức uống vỉa hè đô thị đã ra đời rầm rộ và 'chết yểu' ra sao?

Nội dung nổi bật:

Các món đồ uống 'vỉa hè' xuất hiện gần đây như Trà sữa trân châu, Trà chanh hay Matcha đá xay thường sử dụng chung 1 công thức sinh tồn: Thu hút giới trẻ nhờ sự mới lạ -> Mọc lên ồ  ạt -> Xuất hiện thông tin 'thực phẩm không an toàn' -> Thoái trào.

Nhờ vốn đầu tư nhỏ, quay vòng nhanh, tỷ suất lợi nhuận cao, nên những cửa hàng kinh doanh các món đồ uống 'tuổi thọ ngắn' này trong thời hưng thịnh cũng thu lợi được không ít.

Trà sữa trân châu thống trị giới học đường những năm 2005

Cách đây khoảng 7-8 năm, nếu không cầm trên tay một hộp trà sữa, hoặc chiều chiều không tụ tập ở những quán hồng trà trân châu quanh trường THPT Trần Phú, Phan Đình Phùng…, chắc chắn không phải “nam thanh nữ tú” Hà Nội. Loại trà sữa đủ vị dâu, cam, táo, chocolate, cà phê, bạc hà… được đựng trong cốc nhựa, cắm ống hút loại to, giá dao động từ 8.000-10.000 đồng thực sự tạo thành cơn sốt, thống trị giới trẻ.

Theo tiết lộ của một bà chủ từng mở hàng trà sữa trân châu trên phố Cầu Gỗ, năm 2007, một ngày chị tiêu thụ khoảng 400 cốc trà sữa, thu lãi khoảng 4.000 đồng/cốc. Đó quả là lợi nhuận không nhỏ trong việc kinh doanh loại hình giải khát này.

Thời điểm đó, khi đi qua con phố Phan Chu Trinh, đoạn giao với Hai Bà Trưng, thanh niên ngồi kín vỉa hè, xếp hàng gửi xe tràn ra lòng đường rất tấp nập. Từ một vài quán lớn, trà sữa trân châu len lỏi vào từng con đường ở Hà Nội, ngay cả ngõ nhỏ cũng không thiếu các hàng bán hồng trà được trang trí nhỏ nhắn, gắn biển đủ màu sắc. 

Thức uống có xuất xứ từ Trung Quốc, lạ miệng, kết hợp hương thơm nhẹ của trà, béo của sữa với dai dai của hạt trân châu đã nhanh chóng trở thành món giải khát cực kỳ hấp dẫn.

Tuy nhiên, đến năm 2009, một trang báo điện tử trên mạng Trung Quốc đã đưa tin trong trà sữa trân châu có thành phần độc hại gây ung thư. Thông tin này gây bão dư luận khiến món đồ uống này nhanh chóng mất đi độ "hot". 

Sau đó, nhiều hàng quán kinh doanh trà sữa đồng loạt sập tiệm. Đến thời điểm này, chỉ còn một số ít tiệm hồng trà trụ lại, đã kết hợp thêm nhiều vị mới lạ hoặc bổ sung những món ăn nhanh hợp thời, nhưng khách hàng cũng không còn đông đảo như xưa.

Trà chanh – Món giải khát “đốt cháy” các vỉa hè

Năm 2009, bắt nguồn từ hàng trà chanh bé nhỏ trên con phố cổ Đào Duy Từ, giới trẻ Hà Nội ngỡ ngàng trước thức uống mới lạ và cực kỳ đơn giản. Một ly trà mát lạnh bỏ thêm đường, điểm thêm vài lát chanh ở trên, đơn giản thế thôi nhưng đã khiến hàng trà chanh be bé ấy dần nổi như cồn, khách đến ngày một nườm nượp. Và trà chanh thực sự lên ngôi.

Từ con phố Đào Duy Từ chật hẹp, trà chanh phổ biến khắp phố phường Hà thành như quanh khu Nhà thờ Lớn, cung Thiếu nhi, Chợ Gạo, Ngã Tư Sở, phố Huế… Điển hình nhất phải kể đến khu Chợ Gạo và Nhà thờ Lớn, Ngã Tư Sở, cứ đến tối là những “tập đoàn trà chanh” lấn chiếm hết vỉa hè, ngồi tràn xuống lòng đường vì hàng trăm, nghìn khách tấp nập đổ về.

Hình ảnh người trẻ ngồi quây quần bên những chiếc ghế nhựa, cắn hướng dương và nhâm nhi ly trà chanh đã gắn liền với người Hà Nội suốt mấy năm qua. Trà chanh sở dĩ tạo nên cơn sốt vì đánh đúng tâm lý thích lê la vỉa hè, buôn chuyện “chém gió” của giới trẻ mà giá lại rất rẻ. Ngày mới "khai sinh" chỉ 5.000 - 7.000 đồng/cốc. Sau này, khi đã "hot", giá được đẩy lên là 10.000 - 15.000 đồng/cốc.

Khoảng gần 1 năm trở lại đây, độ hot của trà chanh còn phủ sóng vào tận TP.HCM, khi dân kinh doanh đem cơn lốc bình dân này vào “càn quét” ở các con phố trung tâm như đường Võ Văn Kiệt, Lê Thị Riêng, Phạm Ngọc Thạch, Nguyễn Du, Nguyễn Trãi (quận 1)…

Trà chanh cũng vướng phải scandal về an toàn thực phẩm. Trong năm 2012, trên mặt báo tràn ngập thông tin trà chanh thực chất được chế biến bằng hương liệu + bột trà + đường hóa học + chất tạo chua... chứ không phải trà khô và chanh tươi. Tháng 5/2012, tại Trung Quốc, nơi xuất xứ của những loại hóa chất này, Cục quản lý thuốc và thực phẩm Trung Quốc (SFDA) đã yêu cầu dừng sản xuất các loại bột hương liệu này. Lý do là nó có chứa chất DEHP gây giảm khả năng sinh dục nam, rối loạn dậy thì nữ.

Hiện tại, trà chanh cũng đang dần giảm nhiệt với giới trẻ Hà Thành, tuy nhiên một số tụ điểm trà chanh như Đào Duy Từ, Nhà thờ lớn, Ngã Tư Sở thì vẫn đông.

Hè 2013: Thời của matcha đá xay

Trà matcha thuộc tính mát, mùi vị chát và đắng. Có thể giúp tỉnh táo, giải khát, lợi tiểu, tiêu hóa tốt và giải độc. Với vị trà xanh thơm phức, mát thanh xuất xứ từ Nhật bản này, việc uống matcha hoặc dùng các sản phẩm từ matcha đang trở thành phong trào lan rộng trong cộng đồng giới trẻ.

Bắt đầu từ cà phê sang, lan sang các cửa hàng take-away trong TP.HCM và hiện tại đang làm mưa, làm gió tại các cửa hàng take-away Hà Nội, món uống đá xay thực sự là cơn sốt hot nhất hè 2013, và vị được thực khách ưa chuộng nhất, không khác gì chính là matcha trà xanh.

Đi cùng văn hóa take-away, những quán bán matcha đá xay đều tuân theo tiêu chí: xây dựng cửa hàng phong cách trẻ trung, gam màu trầm như xanh, nâu, không gian nhẹ nhàng bày biện đơn giản và nhân viên phục vụ đồ uống đem về nhanh chóng. Có thể thấy những quán kiểu này đang mọc lên như nấm ở tất cả các con phố trung tâm Hà Nội như Nguyễn Hữu Huân, Phan Chu Trinh, Lê Thánh Tông, Triệu Việt Vương…

Giới trẻ Hà Nội bây giờ lại thích đến các cửa hàng bán matcha đá xay để thưởng thức vị thanh mát của matcha, béo ngậy của kem tươi với giá khoảng 35.000 - 50.000 đồng/cốc. Nhiều người thú nhận rằng, uống matcha để tận hưởng cảm giác sống hiện đại của phong cách take-away.

Tuy nhiên, vì cũng là loại đồ uống thuộc dạng “theo mốt”, nên không ai dám đoán lâu dài “tuổi thọ” của món matcha đá xay.