Lãi suất tiết kiệm tăng: Ai lợi, ai thiệt?

TS Cấn Văn Lực

Chuyên gia tài chính ngân hàng

291 bài viết

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tiền gửi dân cư đến cuối tháng 3 đạt trên 5,47 triệu tỷ đồng, tăng gần 3,28% so với cuối năm ngoái. Ngoài ra tiền gửi của tổ chức doanh nghiệp cũng tăng hơn 3,89%, lên mức 5,86 triệu tỷ đồng.

"Việc tăng trưởng nguồn vốn của ngân hàng không chỉ phản ánh niềm tin của người dân, doanh nghiệp với ngân hàng mà còn phản ánh các tiện ích của dịch vụ ngân hàng ngày càng tốt hơn, thu hút dòng tiền vào hệ thống”, ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Nhân hàng Nhà nước Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cho biết.

Thống kê trên thị trường thì lãi suất tiền gửi 12 tháng của các ngân hàng dao động từ 6,4 đến khoảng 7,3%. Tuy nhiên, các ngân hàng thương mại cổ phần, nhất là các ngân hàng có vốn nhà nước như VietcomBank, VietinBank hay BIDV thì lãi suất 12 tháng cũng vẫn ở mức 5,5 - 5,6%/năm.

“Thời gian qua một số ngân hàng tài lãi suất tiết kiệm để tăng nguồn tiền gửi trong bối cảnh năm nay nhu cầu tín dụng đã và đang tăng nhiều so với cùng kỳ năm trước. Ngoài ra năm nay một số kênh đầu tư như bất động sản, chứng khoán không được thuận lợi như 2 năm vừa qua. Nên người dân và doanh nghiệp đã quay trở lại gửi tiền trong ngân hành nhiều hơn”, ông Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính, Tiền tệ Quốc gia cho biết.

Theo ông Lực, khi lãi suất tăng đương nhiên người dân và doanh nghiệp được hưởng mức lợi cao hơn. Bên cạnh đó cũng góp phần củng cố nguồn vốn cho hệ thống ngân hàng ở các kỳ hạn, qua đó đáp ứng nhu cầu tín dụng tốt hơn từ đây đến cuối năm.

Ông Cấn Văn Lực nhấn mạnh thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn đang tương đối ổn

Về quan điểm cho rằng ngân hàng đang thiếu tiền nên phải tăng lãi suất động thời gian qua? Trả lời vấn đề này theo ông Lực, thanh khoản hệ thống ngân hàng đang tương đối ổn, tất nhiên không được dồi dào như những năm vừa qua khi mà tín dụng tăng mạnh thời gian qua (tăng 8% từ đầu năm).

“Ví dụ hệ số cho vay so với vốn huy động hiện xoay quanh ở mức 85%, đây là mức vừa phải. Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng ở mức tương đối ổn”, ông Lực cho biết.

Liên quan đến vấn đề kiềm chế lạm phát khi lãi suất huy động tăng, theo ông Lực điều này có những mối quan hệ nhưng không phải quá nhiều. Thông thường lãi suất cho vay mới tác động đến câu chuyện kiểm soát lạm phát.

“Lãi suất huy động tăng giúp hút bớt lượng cung tiền trong nền kinh tế để điều hướng nhiều hơn và sản xuất kinh doanh thay vì đầu cơ, chi tiêu”, ông Cấn Văn Lực nhận định.

Bình ổn được lãi suất cho vay là thành công

Lãi suất huy động tăng như vậy doanh nghiệp có nguy cơ trả lãi suất cao hơn từ nay đến cuối năm? Về vấn đề này theo ông Lực là rất may mắn trong thời gian vừa qua kể cả những khoản nợ từ đầu năm, kể cả những khoản nợ sắp tới về cơ  bản lãi suất cho vay không tăng.

“Theo chỉ đạo chung của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước yêu cầu năm nay chúng ta mong muốn phục hồi và phát triển kinh tế, do đó trong chương trình phục hồi có yêu cầu hệ thống ngân hàng phấn đầu, thậm chí là giảm nhẹ lãi suất cho vay từ 0,5 - 1%”, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính, Tiền tệ Quốc gia cho biết.

Tuy nhiên, ông Lực nhấn mạnh mức độ giảm lãi suất năm nay là cực kỳ khó, bởi tất cả các lãi suất đầu vào và các nước trên thế giới đều tăng lãi suất. Năm nay nếu giữ bình ổn được lãi suất cho vay đã là một thành công.

“Đâu đó hệ thống ngân hàng phải chấp nhận chênh lệch lãi suất đầu vào tăng lên, đầu ra không tăng được. Chênh lệch lãi suất ròng sẽ giảm đi so với những năm trước. Ngân hàng buộc phải tìm cách đa dạng hoá hoạt động để tăng nguồn thu”, ông Lực cho biết.

Theo ông Cấn Văn Lực, bình ổn được lãi suất cho vay trong bối cảnh lãi suất huy động tăng đã là thành công

Trong chiều hướng khác, ông Lực khẳng định những doanh nghiệp đi vay ngoại tệ nhất là USD chắc chắn đã và đang phải chịu lãi suất cao hơn. Hiện nay các ngân hàng trung ương đều đã tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Khi Mỹ tăng lãi suất đồng nghĩa với việc lãi suất đồng USD trên toàn cầu sẽ tăng theo và thực tế đã tăng đâu đó khoảng 0,7 - 1,5%.

“Như vậy những khoản nợ cũ và mới sẽ bị tăng lên. Thứ hai vấn đề về tỷ giá, khi lãi suất USD tăng khiến giá trị đồng tiền này cũng tăng theo khiến tỷ giá tăng. Do đó doanh nghiệp vay bằng ngoại tệ sẽ phải bỏ nhiều tiền hơn để mua ngoại tệ…”, ông Lực cho biết.