Lỗi thu phí không dừng ETC: Nhà cung cấp dịch vụ không thể vô can

Barie trạm thu phí đập vỡ kính ô tô, phải quét thẻ ETC bằng máy cầm tay

Qua 1 tuần triển khai thực hiện thu phí tự động không dừng (ETC) tại tất cả tuyến cao tốc trên toàn quốc, theo đánh giá của Bộ GTVT, công tác vận hành hệ thống ETC cơ bản ổn định. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần tiếp tục tháo gỡ.

Với tuyến cao tốc “nóng” nhất là TPHCM-Long Thành-Dầu Giây, Bộ GTVT cho biết, tuyến cao tốc đã thông thoáng hơn rất nhiều so với thời điểm cuối tháng 7, đầu tháng 8. Tại trạm thu phí Long Thành (tỉnh Đồng Nai), số lượng ô tô dán thẻ ETC đã đạt 99,24%. Tuy nhiên, tình trạng ùn ứ vẫn xảy ra khi hàng trăm xe tải, ô tô nối đuôi để qua trạm thu phí Quốc lộ 51.

Tại khu vực phía Bắc, tình hình giao thông tại các trạm thu phí khá ổn định. So với những ngày đầu triển khai thu phí ETC, số phương tiện chưa dán thẻ hoặc đã dán thẻ nhưng chưa có tiền trong tài khoản giảm dần, chỉ còn khoảng 10-15%. Nhưng, hệ thống thống vẫn ghi nhận nhiều sự cố trong quá trình giao dịch xe qua trạm.

Tại làn thu phí tự động (ETC) cao tốc Pháp Vân-Ninh Bình, nhiều tài xế tỏ ra bức xúc khi gặp phải sự cố vô cùng trớ trêu như xe đã dán thẻ, nạp tiền nhưng barie tự động không mở mà đóng thẳng vào kính chắn gió, nắp capo ô tô.

Xe ô tô bị barie đập thẳng vào kính lái phía trước.

Theo tài xế Phạm Trường Sơn (Phú Yên), lái xe chở hàng Bắc-Nam cho biết, sự việc xảy ra vào ngày 4/8, trong lúc di chuyển xe qua trạm thu phí Cao Bồ thuộc tuyến cao tốc Cầu Giẽ-Ninh Bình thì bị barie đập vỡ kính chắn gió.

“Tôi thấy rất bất ngờ bởi xe di chuyển qua trạm đúng quy định, nhưng không hiểu sao barie vẫn sập…”, anh Sơn nói.

Sau khi xảy ra sự việc, nhân viên trạm thu phí Cao Bồ lập biên bản để báo cáo lãnh đạo Trung tâm Điều hành đường cao tốc Cầu Giẽ-Ninh Bình; Đồng thời làm việc với đơn vị cung cấp dịch vụ để tìm hiểu nguyên nhân và hướng giải quyết cho lái xe.

“Tuy nhiên, tôi rất lo lắng vì từ hôm qua đến nay chưa bên nào liên hệ để bồi thường, trong khi đó biên bản làm việc không có dấu đỏ. Nên sau buổi làm việc tôi phải thuê nhà trọ ở lại trạm thu phí để chờ giải quyết và nhận tiền bồi thường. Sự việc khiến tôi mất nhiều thời gian, tiền bạc…”, anh Sơn nói.

Tình trạng ùn ứ vẫn xảy ra tại trạm thu phí cao tốc TPHCM-Long Thành-Dầu Giây.

Tương tự, tài xế xe Đức Long (Bắc Ninh) cho biết, xe đã dán thẻ và trong tài khoản đủ tiền nhưng qua trạm thu phí Thường Tín (cao tốc Pháp Vân-Cầu Giẽ) vẫn phải đợi nhân viên thao tác thủ công.

Một số chủ xe cho biết, khi qua trạm trên cao tốc Hà Nội-Bắc Giang bị trừ tiền 2 lần liên tiếp…

Sao lại chỉ xử phạt lái xe vi phạm?

Thống kê của Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho thấy, sau 1 tuần thực hiện đã phát sinh hàng chục nghìn lỗi, trong đó chủ yếu có nguyên nhân chủ quan từ phía chủ phương tiện như tài khoản ETC không đủ tiền, tài khoản không hợp lệ, chưa kích hoạt thẻ. Bên cạnh đó, cũng xuất hiện các lỗi từ phía hệ thống thu phí như không đọc được thẻ, tài khoản không về tiền, thẻ hỏng.

Theo quy định, trường hợp chủ phương tiện không đủ điều kiện để thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng như xe không dán thẻ, tài khoản giao thông không đủ tiền bị phạt tiền từ 1-2 triệu đồng và tước GPLX 1-3 tháng.

Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cho rằng, các văn bản quy phạm pháp luật như Nghị định 100 hiện mới chỉ quy định xử phạt đối với chủ phương tiện không dán thẻ, không đủ tiền trong tài khoản đi vào cao tốc với mức phạt khá nặng. Tuy nhiên, trách nhiệm của bên cung ứng dịch vụ để phát sinh các lỗi, có bị phạt hay không lại chưa được đề cập.

"Các quy định của nhà nước trong quản lý thu phí nếu bên cung cấp dịch vụ vi phạm sẽ bị xử phạt theo hợp đồng nhưng nội dung hợp đồng đó thế nào thì tài xế, doanh nghiệp vận tải khi đi dán thẻ không ai biết. Những nội dung đó cần phải được công khai, minh bạch. Ngoài ra cũng cần tuyên truyền mạnh mẽ trách nhiệm giữa 2 bên là tài xế và đơn vị cung cấp dịch vụ", ông Quyền nói.

Nhân viên kỹ thuật hỗ trợ thu phí tự động trên cao tốc Nội Bài-Lào Cai.

Cùng quan điểm, nhiều lái xe cho rằng, hệ thống ETC trên cao tốc hoạt động không trơn tru, nhiều trạm hay bị lỗi, không nhận được thẻ hoặc có trường hợp bị trừ tiền 2 lần. Điều này gây ức chế cho tài xế, đặc biệt từ khi có nghị định xử phạt tài thì ai sẽ chịu trách nhiệm? Có bị xử phạt hay không? Xử phạt như thế nào?...

“Chúng tôi vi phạm các điều kiện thu phí không dừng trên cao tốc thì bị phạt còn các đơn vị cung cấp dịch vụ gây ra lỗi chưa thấy xử phạt gì cả, như vậy là không thỏa đáng, cần phải xử phạt cả nhà cung cấp dịch vụ bị lỗi…”, một số lái xe đặt câu hỏi.

Sẽ có chế tài xử phạt nhà cung cấp dịch vụ ETC

Lý giải vấn đề này, ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ khoa học công nghệ môi trường và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho hay, hiện nay mới chỉ xử lý trách nhiệm theo hợp đồng kinh tế giữa các bên. Cơ sở pháp lý để xử lý trách nhiệm này được quy định tại Thông tư 15 của Bộ GTVT quy định về trạm thu phí đường bộ.

Theo đó, các trạm thu phí gây ra lỗi để ùn tắc sẽ phải dừng thu phí hay nói cách khác là xả trạm. Thời gian xả trạm do lỗi của nhà cung cấp dịch vụ thu phí ETC họ sẽ phải có trách nhiệm đền bù cho nhà đầu tư BOT. Nếu lỗi do nhà đầu tư BOT thì doanh thu sẽ không được tính thời gian xả trạm vào phương án tài chính.

Nhân viên Công ty VETD hỗ trợ các xe gặp lỗi thẻ thu phí không dừng trên cao tốc.

Cơ sở pháp lý cao nhất hiện nay của thu phí không dừng là Quyết định 19 của Thủ tướng Chính phủ. Bộ GTVT đang xem xét sửa đổi theo hướng nâng Quyết định này lên thành Nghị định.

“Khi đó sẽ quy định chặt chẽ hơn các mối quan hệ giữa các bên trong hoạt động thu phí điện tử không dừng. Đây cũng là cơ sở để xử lý trách nhiệm của nhà cung cấp dịch vụ, trách nhiệm đơn vị vận hành trạm thu phí, trách nhiệm chủ phương tiện. Từ đó sẽ có chế tài xử phạt cụ thể”, ông Toàn cho hay.

Khi vận hành cơ bản trơn tru mới tiến hành xử phạt, Tổng cục Đường bộ và Cục CSGT thống nhất quan điểm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho chủ phương tiện lưu thông. Xe chưa dán thẻ, chưa nạp tiền sẽ được hỗ trợ ngay tại trạm.

Tổng cục đã chỉ đạo các đơn vị vận hành, nhà cung cấp dịch vụ hỗ trợ tối đa cho chủ phương tiện. Chỉ trường hợp chủ phương tiện có hành vi chống đối mới mời lực lượng chức năng xử lý. Qua 2 tháng thí điểm trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng chỉ có 3 trường hợp bị xử lý, trong 5 ngày đầu trên các tuyến cao tốc chỉ có 2 trường hợp do chủ phương tiện có hành vi chống đối.

"Về lâu dài Tổng cục sẽ phối hợp với lực lượng CSGT sẽ tiến hành xử phạt nguội bằng hình ảnh các hành vi vi phạm thu phí không dừng", ông Toàn cho hay.

Còn Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ khẳn định, thời gian tới, Bộ GTVT sẽ kiểm tra, giám sát, xử lý triệt để các bất cập của hệ thống ETC. Trong đó, nhà cung cấp dịch vụ phải khắc phục ngay các lỗi kỹ thuật, đặc biệt là lỗi không nhận diện thẻ.

Bên cạnh đó, các đơn vị phải tăng cường nhân lực trực đường dây nóng để kịp thời hỗ trợ chủ phương tiện có nhu cầu kích hoạt hoặc chuyển đổi tài khoản thu phí, tiếp tục đẩy mạnh công tác dán thẻ cho phương tiện…