Mỗi ngày 1 bao thuốc và nửa lít rượu, mới 25 tuổi BS đã "bó tay" không thể cứu

23 tuổi nhồi máu cơ tim

Giáo sư Nguyễn Gia Bình cho biết, bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim trẻ nhất mà ông gặp đó là một nam thanh niên vào viện khi đó mới 23 tuổi.

Khi tiến hành điều trị, lọc máu, bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị mỡ máu rất nặng. Bệnh nhân này hút thuốc từ năm 12 tuổi, mỗi ngày hút một bao thuốc và uống nửa lít rượu.

Đến lần thứ 2 vào cấp cứu lúc 25 tuổi do bị viêm tụy cấp thì bác sĩ không thể cứu được nữa vì bệnh nhân đã bị suy đa tạng và nguyên nhân từ uống rượu, hút thuốc, mỡ máu…

Hay như một bệnh nhân nam đang được điều trị trong khoa. Ngoài 30 tuổi bệnh nhân này cũng bị viêm tụy do mỡ máu tăng cao.

Theo người nhà, khi đi khám sức khỏe tổng quát, xét nghiệm máu bác sĩ cho biết triglycerid tăng cao và cho thuốc điều trị. Tuy nhiên, bệnh nhân chủ quan không uống thuốc và vẫn tiếp tục lối ống ăn uống nhiều chất béo, bia rượu dẫn đến viêm tụy cấp nặng.

Hình ảnh những túi lọc máu chỉ thấy mỡ.

Tính trạng mỡ máu hiện nay khá phổ biến, GS Bình cho biết, có những bệnh nhân vào lọc máu khi lọc máu bác sĩ thường xuyên phải thay cục lọc vì mỡ lắng đọng quá nhiều.

Các bác sĩ đã lưu lại những túi lọc của bệnh nhân chỉ có màu trắng xóa do mỡ máu lắng đọng lại hay có bệnh nhân lấy ra được một xi lanh máu để làm xét nghiệm thì chỉ khoảng 1/2 lắng ở phía dưới là máu còn lại toàn bộ ở trên là mỡ để cho thấy tình trạng máu nhiễm mỡ hiện nay như thế nào.

Bác sĩ Bình cho biết, điều này cảnh báo nhiều bệnh cực kỳ nguy hiểm trong đó có lối sống ăn uống vô độ, lười vận động và coi thường mỡ máu.

Theo đó, GS. Bình cảnh báo với kiểu sống mà nhiều người vẫn coi là bình thường như thói quen uống rượu bia quá nhiều, nhậu nhẹt triền miên, ăn quá nhiều chất đạm, chất béo và chất dinh dưỡng nhưng lại lười vận động, ra khỏi nhà là trèo lên xe máy, xe hơi là một trong những nguyên nhân của nhiều bệnh tật hiện nay.

Khi dùng thức ăn béo, hầu hết mỡ hình thành dưới dạng chất béo trung tính gọi là triglycerid hoặc khi tiêu thụ quá nhiều bột, nhiều calo cũng được chuyển đổi thành triglycerid và lưu trữ bên trong các tế bào mỡ. Không chỉ gây ra các bệnh tim mạch, máu nhiễm mỡ còn gây ra nhiều bệnh khác trong đó có bệnh viêm tụy cấp do mỡ máu.

GS Bình nhấn mạnh việc duy trì một chế độ ăn lành mạnh, ít đường, ít chất béo, hạn chế tối đa bia rượu và uống nhiều nước và vận động hàng ngày sẽ giúp chúng ta khỏe hơn. Người bệnh nên kiểm tra mỡ máu, khi có dấu hiệu mỡ máu cần điều trị kịp thời theo khuyến cáo của bác sĩ.

Biểu hiện viêm tụy cấp do mỡ máu

Viêm tụy cấp do tăng triglyceride chiếm khoảng 1 - 7% tổng số các trường hợp viêm tụy cấp nói chung. Viêm tụy cấp do tăng triglyceride chiếm tới 20% ở các đối tượng không nghiện rượu và không mắc các bệnh lý đường mật; một nghiên cứu cũng cho thấy 56% các trường hợp viêm tụy cấp ở thai phụ có tăng triglyceride.

Khi triglyceride tăng cao những hạt dưỡng chấp (cholymicrons) bắt đầu xuất hiện trong máu khi nồng độ triglyceride tăng trên 10mmol/l. Khi theo hệ tuần hoàn đến tụy, những hạt cholymicrons lớn nhất sẽ gây tắc những mao mạch tụy và khiến cho những acinar tụy ở những vùng bị thiếu máu bị vỡ.

Máu lấy để xét nghiệm chỉ vài phút thì mỡ đông trắng nổi lên.

Khi đó, những hạt cholymicrons sẽ tiếp xúc trực tiếp với lipase tụy.

Biểu hiện của viêm tụy cấp do tăng triglyceride cũng giống như viêm tụy cấp do các nguyên nhân khác với các triệu chứng xảy ra đột ngột, ở những đối tượng có lượng triglyceride máu cao.

Các biểu hiện bao gồm cơn đau bụng điển hình thường xuất hiện đột ngột ở vùng trên rốn, cường độ đau dữ dội, lan lên ngực, sang 2 bên mạng sườn, xiên sau lưng, tiến triển ngày một tăng dần, đạt mức dữ dội nhất sau vài giờ và kéo dài nhiều giờ.

Triệu chứng buồn nôn và nôn xảy ra khoảng 70 - 80% ở các bệnh nhân. Nôn xuất hiện cùng với đau. Chất nôn là dịch mật, thức ăn, đôi khi cả máu (trường hợp nặng).

Thay huyết tương là phương pháp điều trị tốt với bệnh nhân viêm tụy cấp, giúp loại bỏ những huyết tương chứa thành phần gây bệnh ra khỏi cơ thể, đồng thời bù lại lượng huyết tương đã bị mất bằng huyết tương mới, làm cải thiện tình trạng bệnh và giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng.

Các trường hợp viêm tụy cấp do tăng triglyceride máu thường đáp ứng rất tốt với điều trị thay huyết tương.