Mỹ kết luận Minh Phú sai phạm liên quan xuất khẩu tôm nguồn gốc Ấn Độ

Trong thông báo phát ngày 13/10, Cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP) vừa kết luận có đủ bằng chứng cho thấy MSeafood Corporation (MSeafood) vi phạm luật thương mại của Mỹ khi sử dụng tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Ấn Độ để tránh thuế chống bán phá giá của Mỹ. MSeafood là một chi nhánh của Tập đoàn Thủy sản Minh Phú (UPCoM: MPC).

Trước đó, Minh Phú bị cáo buộc mua lượng lớn tôm đông lạnh của Ấn Độ, chế biến ở mức "tối thiểu" tại Việt Nam và bán qua Mỹ thông qua MSeafood với tư cách là sản phẩm của Việt Nam. Ngày 18/9/2019, Ban giám đốc Thực thi Luật Phòng vệ Thương mại (TRLED), Văn phòng Thương mại của CBP, tiếp nhận đơn kiện từ Ủy ban Thực thi Thương mại Tôm Ad Hoc - liên minh đại diện cho ngành tôm nội địa Mỹ.

Bộ Thương mại Mỹ bắt đầu áp thuế chống bán phá giá với tôm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam, Ấn Độ và một số quốc gia, vùng lãnh thổ khác từ năm 2005. Tuy nhiên, tháng 7/2016, Bộ Thương mại Mỹ thu hồi lệnh áp thuế với Minh Phú. Nói cách khác, Minh Phú không cần nộp thuế chống bán phá giá với tôm xuất xứ Việt Nam nhưng tôm nguồn gốc Ấn Độ vẫn chịu thuế 10,17%.

Do đó, Minh Phú được cho là có động cơ để che giấu nguồn gốc thực sự của tôm xuất khẩu hoặc trộn lẫn tôm nguồn gốc Ấn Độ với tôm nguồn gốc Việt Nam để biến sản phẩm thành có nguồn gốc duy nhất là Việt Nam, tránh thuế chống bán phá giá, theo thông báo từ CBP.

Theo hồ sơ, MSeafood nhập khẩu tôm từ Minh Phú trong giai đoạn điều tra từ ngày 8/10/2018 đến ngày 13/10/2020. Những bằng chứng cho thấy Minh Phú từng nhập khẩu tôm nguồn gốc Ấn Độ về Việt Nam để chế biến. Minh Phú còn coi các công ty Ấn Độ là nhà cung ứng nguyên liệu thô đầu vào. Thông báo từ CBP không nêu tên và giá trị hàng hóa cụ thể.

Minh Phú bị cáo buộc mua lượng lớn tôm đông lạnh của Ấn Độ, chế biến ở mức "tối thiểu" tại Việt Nam và bán qua Mỹ thông qua MSeafood với tư cách là sản phẩm của Việt Nam. Ảnh: Shutter Stock.

CBP còn hoài nghi về những thông tin Minh Phú cung cấp trong quá trình điều tra, ví dụ như doanh nghiệp từng khẳng định có hệ thống truy xuất giúp ngăn xảy ra các trường hợp trộn lẫn nguồn gốc nhưng những sai sót lại chỉ được phát hiện 18 tháng sau khi xuất khẩu và trong quá trình điều tra chống bán phá giá. Cơ quan này cho rằng sai sót cho thấy “lỗ hổng” nghiêm trọng trong hệ thống, trong khi bản thân doanh nghiệp không hợp tác hết sức trong quá trình điều tra.

Do đó, CBP kết luận Minh Phú đã pha trộn tôm xuất xứ Ấn Độ và tôm xuất xứ Việt Nam rồi xuất khẩu sang Mỹ. Việc công ty không hợp tác hết sức càng củng cố cho những suy luận bất lợi. Dựa theo các quy định hiện hành, CBP cho biết sẽ đình chỉ hoặc tiếp tục đình chỉ các lô hàng liên quan đến quá trình điều tra, trừ khi được chỉ thị thanh toán.

Với những lô nhập trước đó phù hợp với các biện pháp tạm thời trước đó, CBP sẽ điều chỉnh thuế suất, tiếp tục đình chỉ cho đến khi có hướng dẫn giải quyết.

Cuối cùng, CBP sẽ tiếp tục đánh giá liên tục cam kết của MSeafood xem có phù hợp với chính sách của CBP hay không, tiếp tục yêu cầu các cam kết giao dịch đơn lẻ phù hợp. CPB và các cơ quan khác vẫn có thể có thêm động thái hoặc hình phạt bổ sung.

Thông tin nêu trên được đưa ra trong bối cảnh xuất khẩu tôm của Việt Nam nói chung và thị trường Mỹ nói riêng đang tăng trưởng mạnh những tháng qua. Sau 9 tháng, xuất khẩu tôm Việt Nam vào Mỹ đạt trên 634,4 triệu USD, tăng 33% so với cùng kỳ năm ngoái. Mỹ được coi là thị trường có nhu cầu ổn định nhất và tôm Việt Nam nói chung đã và đang gây dựng được uy tín tại thị trường này.