Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ được UNESCO ghi danh di sản văn hoá phi vật thể

Ngày 9/12 tại New Delhi (Ấn Độ), Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO quyết định ghi danh di sản Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Đây là di sản thứ 17 của Việt Nam được UNESCO ghi danh vào các Danh sách di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO.

Nghề tranh Đông Hồ hình thành khoảng 500 năm tại khu phố Đông Khê, Bắc Ninh, nổi tiếng với kỹ thuật in khắc gỗ, màu sắc từ vật liệu tự nhiên và hệ đề tài phong phú: tranh thờ, chúc tụng, lịch sử, sinh hoạt, phong cảnh.

Gần như toàn bộ công đoạn vẽ mẫu, khắc ván, chế màu, in tranh đều làm thủ công. Những gam màu truyền thống như đỏ từ sỏi son, vàng từ hoa hòe, xanh từ lá chàm, trắng từ vỏ điệp và đen từ tro tre tạo nên nét đặc trưng không thể trộn lẫn. Bức tranh hoàn thiện được in nhiều lớp màu theo thứ tự nhất định, cuối cùng mới đến ván nét màu đen.

Theo Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, Hồ sơ đề cử di sản văn hóa phi vật thể Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ của Việt Nam đáp ứng các tiêu chí ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

Việc ghi danh mang ý nghĩa sâu sắc với cộng đồng nghệ nhân và công chúng. Đây không chỉ là sự khẳng định giá trị nghệ thuật – lịch sử độc đáo của dòng tranh mà còn tạo động lực mạnh mẽ để giữ gìn kỹ thuật, bí quyết nghề truyền thống trước nguy cơ mai một.

Đồng thời, sự kiện góp phần nâng cao nhận thức xã hội, thu hút sự quan tâm của giới trẻ, mở rộng hoạt động bảo tồn từ cộng đồng đến tổ chức. Đây cũng là cơ hội quảng bá văn hóa Việt Nam, tôn vinh bản sắc dân tộc trên trường quốc tế.

Tính đến nay, cả nước có 37 di sản được UNESCO ghi vào các Danh sách của UNESCO (gồm 9 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 17 di sản văn hóa phi vật thể và 11 di sản tư liệu).

Trong đó, tỉnh Bắc Ninh có các di sản tiêu biểu được UNESCO công nhận, ghi danh, gồm: 5 di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại (Quan họ Bắc Ninh, Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ, Ca trù, Tín ngưỡng thờ Mẫu, Kéo co Hữu Chấp); 01 Di sản Văn hóa Thế giới liên tỉnh (Quần thể Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc), trong đó có các di tích quan trọng như Chùa Vĩnh Nghiêm; Mộc bản kinh phật chùa Vĩnh Nghiêm được đưa vào Danh mục Ký ức Thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.