Nghịch lý tại Nhật Bản - vừa thất nghiệp vừa thiếu hụt lao động

Theo báo cáo nhanh của Bộ Tổng vụ Nhật Bản, trong tháng 10 vừa qua, số người thất nghiệp hoàn toàn của nước này là 1.700.000 người, giảm so với tháng trước đó 50.000 người. Tuy nhiên, nếu không tính các biến số lao động mang tính thời điểm như: biến động thời tiết, tập quán làm việc của xã hội, thời điểm tuyển dụng…, tỷ lệ thất nghiệp hoàn toàn của Nhật Bản là 2,5%, tăng 0,1% so với tháng 9.

Đây là lần đầu tiên tỷ lệ thất nghiệp hoàn toàn của Nhật Bản gia tăng sau 4 tháng được cải thiện. Lý giải cho vấn đề này, Bộ Tổng vụ Nhật Bản cho rằng, đây là thời điểm nhiều người lao động phải tạm dừng làm việc vì hợp đồng lao động thời vụ đáo hạn.

Trong khi đó, theo Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản, trong tháng 10 vừa qua, số người có việc làm mới đạt 68.130.000 người, tăng 420.000 người so với tháng trước. Đây cũng là tháng thứ 27 liên tiếp, con số này gia tăng. Đáng chú ý là số lao động nữ có việc làm lên tới 31.090.000 người, cao nhất từ trước đến nay.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực lao động, việc làm, những con số này không đơn giản như cách lý giải của Bộ Tổng vụ Nhật Bản về việc hợp đồng lao động thời vụ đáo hạn, mà đang chỉ ra một số vấn đề xã hội đáng chú ý.

Theo đó, việc tỷ lệ thất nghiệp xấu đi là do nhiều công việc có mức lương cao hơn trước, nhưng vẫn không đủ trang trải chi phí sinh hoạt đang liên tục tăng với tỷ lệ 2 con số, dẫn tới việc người lao động có tâm lý tạm dừng làm việc để lựa chọn một việc làm tốt hơn, với thu nhập cao hơn. Đồng thời, việc tỷ lệ lao động nữ tăng phản ảnh một thực tế là các gia đình đang dần lâm vào tình trạng thiếu thốn, dẫn tới việc phụ nữ - những người vốn thường phụ trách chăm sóc, nuôi dạy con cái, nội trợ, nay phải tham gia làm việc để tạo thêm thu nhập.

Các chuyên gia cũng cảnh báo, nếu tình trạng này kéo dài, sẽ dẫn tới tỷ lệ kết hôn, sinh con tiếp tục giảm mạnh, đẩy Nhật Bản lún sâu hơn vào tình trạng lão hóa dân số và thiếu hụt nguồn nhân lực.