Nhiều chiêu trò lừa đảo trực tuyến dịp sát Tết lại biến tướng

Theo Cục An toàn thông tin, tình trạng tấn công lừa đảo trực tuyến, chiếm quyền kiểm soát tài khoản mạng xã hội của người dùng, sau đó thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản gia tăng mạnh. Mục tiêu của tội phạm lừa đảo trực tuyến đang có xu hướng tập trung vào nhóm người cao tuổi, phụ nữ thất nghiệp.

Gia tăng các loại lừa đảo trực tuyến dịp cận Tết

Tình trạng tội phạm dùng các loại mã độc đánh cắp thông tin, mã hóa dữ liệu của người dùng để chiếm đoạt tài sản lại xuất hiện phổ biến, đặc biệt là giả mạo các ứng dụng trực tuyến tăng cao vào dịp cuối năm nay.

Các đối tượng sử dụng câu chuyện ngụy trang hợp lý và bài bản để dẫn dụ nạn nhân cài đặt ứng dụng mã độc. Đặc biệt, các đối tượng đã lợi dụng lỗ hổng trên một số trang mạng điện tử có đuôi .gov.vn hay .com.vn để cài ứng dụng chứa mã độc. Mục đích là để nạn nhân tải ứng dụng chứa mã độc về và chiếm quyền điều khiển trên thiết bị.

Sau khi khống chế điện thoại nạn nhân, đối tượng sẽ khai thác thông tin riêng tư, truy cập vào danh bạ… để tìm cách đe doạ hoặc tiếp tục dẫn dụ các nạn nhân khác là người quen trong danh bạ. Mã độc này có thể chứa các tính năng không cho phép người dùng gỡ cài đặt nó. Vì vậy, để có thể loại bỏ mã độc này nạn nhân sẽ phải khôi phục cài đặt gốc cho điện thoại của mình.

Trước tình trạng trên, Cục An toàn thông tin đề nghị người dân tuyệt đối không truy cập vào các đường link lạ hoặc cài các ứng dụng từ trang web, cổng thông tin bên ngoài; bật chức năng Google Play Protect. Người dân cũng cần thường xuyên nâng cấp hệ điều hành điện thoại và sử dụng phần mềm diệt virus có bản quyền. Trường hợp phát hiện ra thiết bị nhiễm mã độc, người dân cần nhanh chóng phong tỏa tài khoản cá nhân, công ty nếu nghi vấn và báo cho cơ quan có thẩm quyền.

Gần đây, trên mạng xã hội lại xuất hiện phương thức lừa đảo mới, với mục tiêu là những người tiêu dùng ham mua xe giá rẻ. Cụ thể, các đối tượng tạo lập các trang Facebook giả mạo các cơ quan nhà nước như: “Cục Hải quan thanh lý xe”, “Xe thanh lý đợt 1/2023 Hải quan chính ngạch”…; liên tục chạy quảng cáo và đăng tải những hình ảnh, video về những sản phẩm xe chất lượng nhưng giá bán chỉ bằng 1/3, 2/3 giá thị trường, nhằm tiếp cận tối đa số lượng người dùng có nhu cầu mua xe hoặc quan tâm đến thị trường xe.

Tiếp đó, đối tượng nhắn tin trực tiếp với những tài khoản tương tác thông qua Messenger hoặc Zalo, Telegram. Để tăng độ uy tín, các đối tượng còn làm giả giấy tờ của cơ quan nhà nước về việc thanh lý xe hoặc các loại giấy tờ chứng minh nguồn gốc xe.

Quá trình trao đổi, các đối tượng sẽ yêu cầu nạn nhân gửi ảnh căn cước công dân để làm giấy tờ xe; yêu cầu chuyển khoản tiền đặt cọc 20% giá trị xe và nhiều khoản phí khác để giữ xe; xin địa chỉ nhà để giao xe tận nơi. Tuy nhiên, sau khi nạn nhân chuyển tiền cọc, các đối tượng sẽ lập tức chặn mọi liên lạc với các nạn nhân.

Để tránh sập bẫy lừa đảo, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân nên lựa chọn những địa điểm uy tín và chính thống khi có nhu cầu mua xe. Người tiêu dùng cần tỉnh táo để suy xét kỹ càng, bởi không có cơ quan nhà nước hay cá nhân nào được phép thanh lý xe nhập lậu, trốn thuế, giá rẻ như thông tin trang các trang mạng xã hội…

Năm 2024, lừa đảo trực tuyến còn gia tăng về độ tinh vi và thủ đoạn

Theo ông Vũ Ngọc Sơn, Công ty Công nghệ An ninh mạng Quốc Gia Việt Nam NCS, năm 2024, các hình thức tấn công mạng, tấn công có chủ đích APT vào các hệ thống trọng yếu, tấn công mã hoá dữ liệu sẽ tiếp tục tiếp diễn.

Đáng lưu ý, công nghệ trí tuệ nhân tạo đã có những bước phát triển thần kỳ trong năm 2023 và sẽ tiếp tục bùng nổ ứng dụng trong năm 2024. Điều này sẽ kéo theo những công cụ phục vụ mục đích xấu như lừa đảo, tấn công mạng.

“Trí tuệ nhân tạo tạo sinh như ChatGPT và DeepFake sẽ được sử dụng để tự soạn các kịch bản lừa đảo nhằm chiếm đoạt tiền của nạn nhân. Mã độc và các công cụ khai thác lỗ hổng sẽ được trang bị thêm trí tuệ nhân tạo để tăng khả năng khai thác lỗ hổng cũng như giúp qua mặt các giải pháp an ninh mạng”, ông Sơn cho hay.

“Điều này khiến cho việc lừa đảo trực tuyến sẽ gia tăng cả độ tinh vi và thủ đoạn. Người dân nên thường xuyên cập nhật thông tin từ các nguồn truyền thông chính thống, cũng như cơ quan chức năng trung ương, địa phương. Không nên bấm vào các đường link lạ; Xác minh, kiểm tra thông tin ngoài đời thực khi có yêu cầu chuyển tiền…”, ông Sơn khuyến cáo.