Nhiều tuyến cao tốc chưa bảo đảm an toàn

Ngày 19-3, Cục CSGT - Bộ Công an đã tổ chức Hội thảo khoa học "Công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trên các tuyến đường bộ cao tốc - thực trạng và giải pháp".

Bất cập trong quy hoạch, quản lý

Hội thảo tập trung vào những giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm, bảo đảm trật tự an toàn giao thông trên các tuyến đường bộ, phòng ngừa ùn tắc, tai nạn giao thông; thực trạng và công tác khảo sát, kiến nghị khắc phục các bất hợp lý về hạ tầng giao thông và công tác tổ chức giao thông trên các tuyến cao tốc.

Tại hội thảo, đại tá Nguyễn Quang Nhật - Trưởng Phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra giải quyết tai nạn giao thông (Cục CSGT) - cho biết đến nay cả nước đã được khai thác, sử dụng 9 tuyến cao tốc với chiều dài 1.708 km. Trong quá trình đưa vào sử dụng đã bộc lộ những tồn tại, bất cập trong quy hoạch, xây dựng, quản lý, bảo trì… gây ảnh hưởng đến an toàn giao thông trên đường cao tốc, tai nạn vẫn xảy ra nhiều.

Trong đó, có một số vụ đặc biệt nghiêm trọng, điển hình là 2 vụ ở tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn và Nội Bài - Lào Cai đầu năm 2024. Ngoài ra, những đoạn, tuyến cao tốc mới đưa vào khai thác như: Hà Nội - Lào Cai, Cao Bồ - Mai Sơn - Quốc lộ 45, Trung Lương - Mỹ Thuận, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Nha Trang - Cam Lâm... liên tục xảy ra tai nạn giao thông do chưa bảo đảm các tiêu chuẩn an toàn đường cao tốc ngay từ khi xây dựng.

Cụ thể, như chưa có trạm dừng nghỉ cho người lái xe, không có dải phân cách cứng, không có làn dừng xe khẩn cấp hoặc có nhưng chưa bảo đảm bề rộng tiêu chuẩn, không bảo đảm hệ thống chiếu sáng ban đêm, tầm nhìn hạn chế... Bên cạnh đó, một số tuyến chưa bố trí trụ sở làm việc, bãi tạm giữ phương tiện, nơi xử lý vi phạm... gây khó khăn cho hoạt động của lực lượng làm nhiệm vụ bảo đảm trật tự an toàn giao thông.

Trình bày tham luận tại hội thảo, thượng tá Lê Quang Hòa - Trưởng Phòng Hướng dẫn, điều khiển giao thông và dẫn đoàn (Cục CSGT) - cho biết qua khảo sát toàn bộ 11 tuyến cao tốc, 1 dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Cam Lộ - La Sơn phát hiện 132 bất hợp lý, tồn tại, như không có dải phân cách giữa, thiếu dải dừng xe khẩn cấp, mặt đường xuống cấp...

Đối với một số tuyến mới đưa vào khai thác và đang khai thác, sử dụng chưa bảo đảm đúng tiêu chuẩn cao tốc, dẫn đến tiềm ẩn tai nạn, ùn tắc, gây khó khăn cho người điều khiển phương tiện. Một số tuyến cao tốc khác như Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội - Thái Nguyên, trong quá trình khai thác bị xuống cấp, hằn lún, lưu thông không êm thuận, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông nhưng chậm trễ trong việc khắc phục, sửa chữa.

Hạ cấp khai thác

Theo thượng tá Lê Quang Hòa, nếu các tuyến cao tốc này chưa đủ điều kiện an toàn thì đơn vị vẫn kiên quyết đề xuất hạ cấp khai thác. "Nếu không thể hạ cấp thì phải hạn chế phương tiện đi vào, hạn chế tốc độ, bảo đảm an toàn cho người tham gia giao thông" - thượng tá Lê Quang Hòa nhấn mạnh.

Trước thực trạng trên, ông Nguyễn Mạnh Thắng, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ, cho rằng nguồn vốn phân bổ chỉ đáp ứng khoảng 66% nhu cầu đầu tư đường cao tốc trong giai đoạn 2021 - 2025. "Là đơn vị quản lý, chúng tôi luôn muốn khai thác những tuyến đường có 6 làn xe với đầy đủ tiêu chuẩn như tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Tuy nhiên, do nguồn lực còn hạn chế, chúng ta buộc phải phân kỳ đầu tư một số tuyến có lưu lượng chưa cao và chạy qua khu vực có địa hình khó khăn" - ông Thắng nói.

Theo ông Thắng, việc đầu tư các đường cao tốc 2 làn xe không có dải phân cách cứng gây nguy cơ cao dẫn tới tai nạn, đồng thời các đường cao tốc không có làn dừng khẩn cấp liên tục sẽ gây ùn tắc kéo dài khi xảy ra sự cố. Trong quý I/2024, Bộ Giao thông Vận tải sẽ ban hành quy chuẩn về đường cao tốc. Khi có quy chuẩn này, chắc chắn sẽ không còn cao tốc 2 làn xe, mà đầu tư phải tối thiểu 4 làn xe. Cơ quan chức năng sẽ bố trí nguồn lực sao cho việc xây dựng các tuyến đường cao tốc phải bảo đảm hoàn thiện.

Còn ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, cho rằng có vụ tai nạn xảy ra do nguyên nhân tiêu chuẩn tuyến đường, song chủ yếu là người tham gia giao thông thiếu kiến thức, kỹ năng và ý thức. "Trong 2 vụ tai nạn trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn vừa rồi, tài xế vượt ẩu, dừng xe không đặt biển cảnh báo. Với ý thức như thế, dù đường có đúng tiêu chuẩn 6 làn thì vẫn xảy ra tai nạn" - ông Hùng nói.

Nói thêm về trang bị hệ thống chiếu sáng trên đường cao tốc, ông Nguyễn Mạnh Thắng cho rằng khi tham gia giao thông trên đường cao tốc thì người điều khiển phương tiện đi theo biển báo, vạch sơn..., đường cao tốc cũng không có giao cắt đồng mức, không có phương tiện thô sơ đi vào nên đầu tư đèn chiếu sáng toàn tuyến là lãng phí. "Quy định, quy chuẩn đã nêu rõ lắp đèn chiếu sáng tại các khu vực trạm thu phí, trạm dừng nghỉ, nút giao, cầu vượt, hầm..., còn đối với đường thẳng thì xe chạy đủ vạch sơn, biển báo là bảo đảm an toàn" - ông Thắng phân tích và nói theo kinh nghiệm một số nước trên thế giới, lắp đèn chiếu sáng nhiều, tràn lan còn gây ô nhiễm ánh sáng.