Nhìn bạn bè, đồng nghiệp thành công còn mình dậm chân tại chỗ, ai cũng có lúc chạnh lòng: Thay vì đố kỵ, đây là điều bạn nên làm để mở ra cơ hội cho mình

Hai người bạn của tôi vừa tìm được việc mới tháng này. Những công việc hết sức tuyệt vời và ấn tượng. Những công việc với mức lương "siêu khủng" và đầy rẫy cơ hội thăng tiến. Tôi rất quý những người bạn này. Tôi thực sự muốn họ thành công, và tôi biết họ cũng sẽ mong tôi được như vậy. Tôi thực sự, thực sự mừng cho họ.

Hoặc ít nhất là tôi thực sự muốn mừng cho họ. Nhưng khi nhóm chat của chúng tôi nổ tung với những tin tức tốt lành đó, tôi cảm thấy rất lạ lùng.

Điều đó chẳng có gì ngạc nhiên: Chúng tôi đã kiểm tra hồ sơ xin việc cho nhau, cùng nhau bàn luận các chiến thuật đàm phán. Điều khiến tôi bất ngờ là cảm giác ghen tị đang gặm nhấm lòng mình, kể cả khi tôi thêm biểu tượng mặt cười bên cạnh tin nhắn chúc mừng của mình.

Tôi liệt kê hết những lý do mà lý trí có thể mách bảo để tự nhủ với bản thân rằng sự ghen tị này là điều nực cười: Đây là những người bạn yêu quý của mình. Mình đã có công ăn việc làm rồi. Mình yêu công việc này mỗi ngày. Mình và các bạn làm trong những lĩnh vực khác nhau; kia không phải là những công việc mình muốn hay có khả năng làm. Thành công của người khác đâu thể làm lu mờ thành công của mình.

Và khi phương pháp đó không hiệu quả, tôi đã gọi điện cho chuyên gia. Jessica Methot là giáo sư Quản lý nguồn nhân lực tại Rutgers và Exeter. "Mặc dù không làm cùng ngành với nhau, bạn sẽ vẫn so sánh bản thân mình với bạn bè, coi thành công của họ thước đo cho giá trị của mình", Methot nói với tôi. Cô giải thích rằng công việc là yếu tố trọng tâm để chúng ta đánh giá chính mình. Có người định nghĩa thành công thông qua các giá trị vật chất như nhà to, xe đẹp; có người lại lấy sự nghiệp để làm chỗ dựa cho cái tôi. Đối với những người coi trọng sự nghiệp, cảm giác nhìn bạn bè thành công thực sự rất đau lòng.

Điều này khiến tôi bớt cảm thấy mình như người bạn tồi tệ nhất thế giới. Hóa ra, sự ghen tị giữa bạn bè và đồng nghiệp không phải là hiện tượng bất thường. Một nghiên cứu năm 2015 đã cho thấy, chúng ta thường dễ cảm thấy ghen tị khi thấy những người xấp xỉ tuổi mình, có cùng giới tính thành công - chẳng hạn như bạn bè. Sự ghen tị sẽ lên tới đỉnh điểm khi bạn ở độ tuổi 30.

Cảm giác này thật tồi tệ, nhưng chúng ta thường dễ ghen tị với bạn bè hơn là người lạ. Bởi lẽ, chúng ta vẫn luôn so sánh bản thân mình với những người mà chúng ta quen. Mọi sự ghen tị đều không hề phi tự nhiên. Methot nói rằng có một "cơ chế duy trì sự tự đánh giá bản thân" gồm 3 phần mà ai cũng dùng để phân tích cuộc sống của mình so với những người khác. "Đầu tiên, chúng ta xét đến sự liên quan về khía cạnh mà mình so sánh", cô nói. Những cảm xúc này có thể mạnh thêm nếu bạn và đối tượng bạn ghen tị làm cùng một lĩnh vực với nhau. Sau đó, chúng ta sử dụng các so sánh xã hội để xem mình có bằng người ta không.

Cuối cùng, chúng ta nhìn vào "mức độ thân thiết"; Methot cho biết, "càng gần gũi, bạn càng cảm thấy bị đe dọa bởi thành công của họ".

Vậy chúng ta có thể làm gì với vấn đề này? Methot cảnh báo tôi rằng sẽ rất khó để hoàn toàn dẹp bỏ cảm giác ghen tị với bạn bè. Cô ấy gợi ý tôi nên bắt đầu từ những "hành động nhỏ mang tính tích cực" - những thứ sẽ cho bạn bè thấy tôi tự hào và hạnh phúc như thế nào cho họ. "Hãy thể hiện sự biết ơn, lòng trắc ẩn, và các biểu hiện cảm xúc thúc đẩy động lực tích cực trong mối một mối quan hệ. Nhưng nếu bạn không thực sự cảm thấy như thế? Lời khuyên là: hãy giả vờ!

Cô ấy cũng khuyên tôi nên nhìn vào tình huống này dưới một con mắt khác "ích kỷ hơn". "Giữ được mối quan hệ với những người có sự nghiệp thành công sẽ đem lại nhiều cơ hội cho chính bạn", cô nói. "Nếu bạn bè thân thiết chuyển sang làm việc ở các công ty lớn, bạn sẽ rất có lợi khi thiết lập mạng lưới quan hệ trong nghề".

Có một điều chắc chắn: không gì có thể xóa tan mọi ghen tị đang nảy sinh trong lòng tôi lúc này. Tuy nhiên, lời khuyên của Methot đã khiến tôi phải suy nghĩ. Lý do mà tôi chơi với những người bạn này cũng tương tự lý do mà các nhà tuyển dụng quyết định thuê họa: Họ vui tính. Hài hước. Trung thành. Chăm chỉ. Ai lại không muốn thuê những người như vậy cơ chứ?

Một vài tuần sau khi nhắn tin, tôi và hai người bạn của mình đi ăn tối với nhau. Tôi nâng cốc và chúc mừng thành tựu mới của họ - một hành động nhỏ được thúc đẩy bởi rượu tequila.

Nhưng tôi không hề cảm thấy giả tạo một chút nào. Tôi chỉ cảm thấy nhẹ lòng hơn.

Bài chia sẻ của Madison Malone Kircher - cây viết kỳ cựu Tạp chí New York, Vulture.