Có gì ở "thiên đường thuế" Cayman, nơi "kỳ lân" VNG lựa chọn để triển khai kế hoạch niêm yết trên Nasdaq?

Tập đoàn VNG vừa thông báo VNG Limited đã nộp hồ sơ đăng ký lên Ủy ban Chứng khoán Mỹ theo kế hoạch thực hiện IPO và niêm yết cổ phiếu tại sàn chứng khoán Nasdaq. VNG Limited chính là cổ đông lớn nhất của VNG và là 1 tổ chức nước ngoài có trụ sở tại quần đảo Cayman.

VNG Limited có hai người liên quan là người nội bộ tại VNG gồm Tổng giám đốc – ông Lê Hồng Minh (sở hữu 12,27% vốn) và Phó Tổng giám đốc thường trực – ông Vương Quang Khải (sở hữu 4,99% vốn).

VNG Limited trở thành cổ đông chính của VNG sau khi toàn bộ các cổ đông nước ngoài của VNG chuyển nhượng cổ phần sang cho sang pháp nhân này.

Đáng chú ý, quần đảo Cayman là 1 trong những thiên đường thuế nổi tiếng nhất thế giới. Là quần đảo thuộc lãnh thổ hải ngoại của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, nằm ở phía Tây vùng biển Caribe. Với điều kiện tự nhiên thuận lợi (nước biển sâu, thắng cảnh đẹp...), nơi đây đang là điểm đến hấp dẫn cho những khách du lịch đam mê môn thể thao lặn biển.

Tuy nhiên, ngày nay, Cayman nổi tiếng nhất với vai trò là một trung tâm dịch vụ tài chính offshore tầm cỡ toàn cầu. Nơi đây không có thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thặng dư vốn cổ phần, thuế thừa kế, thuế bất động sản hay thuế doanh thu. Vì thế, Cayman trở thành địa điểm lý tưởng để các tập đoàn đa quốc gia bảo vệ một phần hoặc toàn bộ thu nhập của họ khỏi các loại thuế.

Thông thường, các công ty sẽ thành lập 1 chi nhánh ở hải ngoại được đăng ký pháp nhân ở quần đảo Cayman, sau đó chuyển hướng tất cả doanh thu sang chi nhánh này. Đây chính là 1 công ty vỏ bọc. Theo luật thì công ty vỏ bọc mới là công ty làm ra lợi nhuận và do đó sẽ áp dụng luật thuế của Cayman. Do đó, ví dụ thay vì phải chịu mức thuế thu nhập doanh nghiệp 21% ở Mỹ, công ty gần như được miễn thuế.

Nơi số công ty lớn gấp rưỡi số dân

Quần đảo Cayman chỉ có 65.000 dân nhưng có tới hơn 100.000 công ty được đăng ký tại đây. Theo số liệu cập nhật đến năm 2016, trong đó có gần 300 ngân hàng, 750 công ty bảo hiểm và 10.500 quỹ tương hỗ. Sàn chứng khoán của quần đảo Cayman được mở ra vào năm 1997. 40 trong số 50 ngân hàng lớn nhất thế giới có chi nhánh tại Cayman.

Nơi đây là trung tâm ngân hàng lớn thứ 5 thế giới với quy mô 1.500 tỷ USD tính đến tháng 6/2007. Ngành ngân hàng đóng góp gần một nửa GDP, 36% việc làm và 40% tổng thu ngân sách. Ngoài ra 4 công ty kiểm toán lớn nhất thế giới và những công ty tư vấn luật cùng các quỹ quản lý tài sản hàng đầu thế giới cũng có chi nhánh tại đây.

Thông thường, các doanh nghiệp chỉ cần đáp ứng số vốn tối thiểu 50.000 USD là đã đủ điều kiện đăng ký kinh doanh ở đây. Mỗi công ty phải có ít nhất một cổ đông nhưng có thể sử dụng quốc tịch của bất cứ quốc gia nào. Công ty chỉ cần ít nhất một giám đốc và dùng quốc tịch nào cũng được.

Các công ty đã đăng ký tại đây cũng không phải nộp báo cáo tài chính, khi các công ty này thực hiện hoạt động ngoài biên giới thì họ không phải khai báo thuế hoặc nộp thuế. Trong khi đó, giống như các thiên đường thuế khác, nơi đây rất coi trọng sự riêng tư.

2 ngành du lịch và dịch vụ tài chính đóng góp phần lớn GDP của quần đảo (50-60%). Ngành du lịch chủ yếu hướng tới thị trường xa xỉ và phục vụ những du khách đến từ Bắc Mỹ. Ngoài ra, 1 nguồn thu ngân sách lớn khác đến từ mức thuế nhập khẩu 22%. Một số sản phẩm như sữa công thức được miễn thuế này nhưng những chiếc ô tô đắt đỏ có thể phải chịu mức thuế lên đến 42%.

Người dân quần đảo Cayman được hưởng chỉ số GDP bình quân đầu người thuộc hàng cao nhất thế giới (ở mức hơn 78.000 USD, theo số liệu 2021) và cũng là một trong những nơi có chất lượng cuộc sống tốt nhất thế giới. Theo Forbes, quần đảo Cayman có đồng nội tệ mạnh thứ 7 thế giới. Tỷ lệ thất nghiệp ở đây khá thấp.

Trong những năm gần đây, cộng đồng quốc tế đã thực hiện nhiều cách để ngăn chặn các công ty né thuế và tăng tính minh bạch cho hệ thống tài chính toàn cầu. Một trong những thay đổi lớn nhất là yêu cầu các công ty phải “thực sự có hoạt động kinh tế đáng kể” ở nơi mà họ đăng ký pháp nhân.

Dẫu vậy, quần đảo Cayman vẫn thực sự là lựa chọn tối ưu cho nhiều tập đoàn đa quốc gia bởi có môi trường kinh tế và chính trị ổn định. Nơi đây có hệ thống luật lệ cũng như ngành dịch vụ tài chính rất phát triển, mang đến nhiều loại hình đầu tư và cấu trúc công ty linh hoạt cho các tập đoàn đa quốc gia.