Bức ảnh do một "con khỉ tự sướng": Bản quyền thuộc về ai?
Nếu một con khỉ chộp lấy máy ảnh và tự chụp ảnh cho chính nó, chủ sở hữu máy ảnh có thể không có bản quyền tác giả với hình ảnh đó. Cả con khỉ đó cũng không.
- 05-08-2014Zing MP3 bị khởi kiện vì vi phạm bản quyền nhạc Hàn Quốc
- 02-08-2014Microsoft 'tố' Samsung không trả tiền bản quyền Android
- 10-06-20145 sản phẩm của Apple bị tố ăn cắp bản quyền
- 04-04-2014Choáng với giá thực của bản quyền truyền hình World Cup 2014 tại Việt Nam
Cách đây 3 năm, năm 2011, một con khỉ cái đen Macaca nigra ở Indonesia đã lấy chiếc máy ảnh của nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Anh, chuyên chụp động vật hoang dã David Slater. Con khỉ đã chụp hàng đống ảnh, trong đó có một bức ảnh "tự sướng" rất đẹp của... chính nó.
Sau khi kiếm được khoảng 2.000 bảng Anh từ bức ảnh này, mọi lời đề nghị mua bản quyền với Slater đột nhiên biến mất. Lí do đơn giản là người ta đã có thể lấy nó miễn phí nó từ Wikimedia Common.
Bức ảnh này nằm trong số hàng ngàn bức ảnh mà Wikipedia đã tạo ra miễn phí. Bức ảnh đã được lan truyền rất nhanh chóng trong năm 2011 khi các phương tiện truyền thông đăng tải nó.
Ông Slater đã nỗ lực ngăn cản Wikimedia, tổ chức vận hành Wikipedia, và các trang web dịch vụ khác đăng bức ảnh đó miễn phí. Slater cáo buộc Wikimedia làm ông “mất” gần 10.000 bảng Anh do trang web này đã sử dụng hình ảnh không bản quyền trong hơn 2 năm qua.
“Tôi đã ở cùng với đàn khỉ, khi ở giữa chúng, tôi nghĩ có thể chúng tự chụp được hình cho mình nên tôi đã thử. Sau khi cố định camera trên tripod, thật bất ngờ, chú khỉ đã tự chụp ảnh của nó”, ông Slater nói.
Wikimedia đã từ chối gỡ bức ảnh này khỏi hệ thống vì lí do “ông Slater không có quyền sở hữu vì ông ấy không tự tay chụp ảnh”. Wikimedia viện dẫn rằng không ai có quyền sở hữu ảnh được chụp bởi một con khỉ. Và Văn phòng Bản quyền Mỹ đồng tình với Wikimedia.
Tuần trước, Văn phòng Bản quyền Mỹ vừa mới cập nhật một hướng dẫn mới về quyền tác giả. Trong chương 300 của bản tóm lược 1.222 trang, ghi rằng "Luật bản quyền chỉ bảo hộ 'thành quả lao động trí tuệ' được 'tạo ra nhờ năng lực sáng tạo của trí óc'". Điều đó nghĩa là chỉ bảo hộ tác phẩm tạo ra bởi trí tuệ của con người.
Văn bản này được đưa ra 2 tuần sau khi Wikimedia thông báo rằng: Công chúng, chứ không phải nhiếp ảnh gia David Slater, mới có tác quyền đối với bức ảnh "tự sướng" và những bức ảnh khác do con khỉ đen đã chụp. Con khỉ này đã chụp hàng đống ảnh, trong đó có bức ảnh "tự sướng" của nó.
Đồng thời văn bản này cũng đưa ra danh sách những thứ không có bản quyền gồm:
- Bức ảnh được chụp bởi một con khỉ.- Bức tranh tường vẽ bởi một con voi.- Tác phẩm là da động vật.- Tác phẩm gỗ lũa được tạo hình và làm nhẵn bởi đại dương.- Tác phẩm là vết cắt gọt và có những phẩm chất khác được tìm thấy trong đá tự nhiên.- Một bài hát mà tác giả được cho là các thế lực siêu nhiên sáng tác.
Không có từ nào nhắc đến việc liệu con khỉ có lên kế hoạch kháng cáo hay không.
Thùy Phương
CÙNG CHUYÊN MỤC
