Phía sau món bak kwa lừng danh khiến bao người xếp hàng chờ cả tuần để mua tại Singapore: Từ triết lý "gia đình là cái gốc" đến giấc mơ có thật của 3 thế hệ nhà họ Lim

Cũng giống như nhiều bậc phụ huynh Trung Quốc khác vào đầu thế kỷ XX, gia đình ông Lim Kay Eng hy vọng con trai sẽ trở thành một vị bác sĩ giỏi. Tuy nhiên, do quá chán ghét việc học, chàng trai trẻ đến từ tỉnh Hạ Môn đã lên tàu sang Singapore tìm một tương lai mới.

Để kiếm sống, Kay Eng chấp nhận làm đủ thứ, từ giúp việc trong đồn điền cho đến làm thuê cho quán cà phê. Cuối cùng, đến năm 1938, Kay Eng cũng tiết kiệm đủ tiền để bán món bak kwa (thịt lợn sấy khô), dựa theo công thức bảo quản thịt học từ mẹ và bà ở Trung Quốc.

Cửa hàng Lim Chee Guan những năm 1960-1980.

Cửa hàng bak kwa gia truyền 3 thế hệ

Ban đầu, quán nằm ở dưới chân cầu thang, ngay giữa khu vực thường xuyên xảy ra các vụ thanh toán đẫm máu của băng đảng Phúc Kiến và Quan Thoại. Để tránh bị vạ lây, Kay Eng quyết định chuyển sang đường New Bridge vào năm 1956 - nơi cửa hàng Lim Chee Guan vẫn hoạt động cho đến tận ngày nay.

Trong những năm đầu tiên, gia đình nhà Lim sống ở tầng hai của cửa hàng. Đối với con trai của Kay Eng - Rod - đây chính là sân chơi, nơi cậu dành thời gian rảnh bắt chước các nhân viên và giúp đỡ công việc bán hàng. Nhờ đó, Rod vô tình học lỏm được những bí quyết kinh doanh của gia đình, nhiều đến mức cha sẵn sàng cho cậu tham gia bán hàng ngay khi vừa học xong.

Dù từng mong muốn tìm một công việc khác, Rod vẫn làm theo những gì cha bảo. “Cha chưa từng phản đối tôi làm việc ở ngoài, nhưng tôi biết cha có ý đó,” Rod nhớ lại. Năm 1988, khi cha qua đời ở tuổi 79, Rod đã tiếp quản cửa hàng Lim Chee Guan.

Giống như cha, Rod cũng hướng 3 người con trai của mình - Jerre, Benny và Darryl - theo nghiệp kinh doanh. “Chúng tôi đều sống trong cửa hàng. Đây vừa là sân chơi, vừa là chỗ học, vừa là chỗ làm. Khách hàng rất thích anh Jerre và tôi - 2 cậu nhóc nhỏ chạy xung quanh bán các thứ và thu tiền,” Benny cười lớn.

“Giờ đã làm cha mẹ, chúng tôi mới nhận ra mình đã dành nhiều thời gian trong cửa hàng này. Ngày nay, cha mẹ đi làm, con cái đi học. Họ không có nhiều thời gian để quan tâm đến nhau. Càng lớn tuổi, chúng tôi càng biết trân trọng thời gian bên gia đình và sự gắn kết giữa các thành viên với nhau.”

Đại gia đình nhà Lim.

Mặc dù cha chưa từng ép buộc Jerre và Benny tham gia quản lý nhà hàng, nhưng họ không có sự lựa chọn nào khác vì đã gắn bó với nơi này quá lâu.

“Dù sao đây cũng là chuyện kinh doanh của gia đình. Kể cả khi có làm ở ngoài, chúng tôi vẫn là một phần của nó. Vậy nên, chúng tôi nhanh chóng tham gia ngay sau khi tốt nghiệp.”

Hương vị truyền thống đậm đà trong từng thớ thịt

Làm bak kwa là một quá trình rất tốn thời gian. Ban đầu, ông Kay Eng thái những lát thịt lợn thật mỏng, sau đó ướp với hỗn hợp đường, nước mắm và các nguyên liệu khác. Tiếp theo, ông trải những thớ thịt này lên trên một cái sàng bằng tre để sấy khô tự nhiên. Chỉ khi khách hàng yêu cầu, Kay Eng mới nướng các lát thịt.

Giờ đây, gia đình nhà Lim vẫn giữ nguyên tất cả các công đoạn, với mọi thứ đều được làm bằng tay. Duy chỉ có thịt lợn được thái và vận chuyển đến các khu vực sản xuất khác nhau bằng máy móc.

“Sau khi thịt được thái bởi máy, chúng tôi sẽ tẩm ướp và trải các lát thịt lên một chiếc sàng tre lớn,” Benny giải thích. “Rồi chúng tôi sẽ nhặt ra các phần gân bị lẫn. Những việc như thế này máy móc không thể làm tốt bằng con người. Chẳng hạn, bạn phải dùng tay vỗ nhẹ lên thịt để gia vị ngấm đều hơn.”

Chiếc sàng tre lớn chứa đầy thịt sẽ được phơi khô trong lò than trước khi nhân viên cắt  thịt thành từng miếng vuông và nướng trên than hoa.

Phương pháp tiên tiến này chính là kết quả những cuộc tranh luận căng thẳng giữa Rod và các con mình: “Khi chính thức tham gia công việc kinh doanh, chúng tôi cãi nhau rất nhiều về cách thức vận hành và cải tiến món ăn,” Benny cho biết.

“Nhưng rồi, chúng tôi nhận ra rằng, ai cũng muốn tốt cho cửa hàng và gia đình, nên chúng tôi lại ngồi xuống và thỏa hiệp trong hòa bình. Chúng tôi đồng ý rằng dù áp dụng bất cứ công nghệ mới nào, nó cũng không được phép làm mất đi chất lượng và hương vị truyền thống của miếng bak kwa.”

Rob luôn đảm bảo rằng miếng thịt phải được nướng trên than hoa. Sau khi đã thử nhiều phương pháp chế biến khác nhau, cả gia đình đều cho rằng nướng bằng than là phương pháp duy nhất để giữ trọn vị khói độc đáo của miếng thịt. Thế nhưng, họ cũng biết, than là ngành công nghiệp đang lụi tàn.

“Trong vòng 10 đến 15 năm tới, chúng ta sẽ chẳng có đủ than hoa để làm bak kwa. Chúng tôi vẫn đang thử nghiệm các phương pháp thay thế, nhưng chẳng có gì ngon bằng bak kwa được nướng trên than,” Benny giải thích.

Khách hàng là bạn bè, gia đình là gốc rễ

Cứ mỗi dịp Tết đến, cả dòng người lại rồng rắn kéo nhau đến cửa hàng Lim Chee Guan để chờ mua được miếng thịt sấy khô bak kwa. Có những hôm, mọi người phải đứng ngoài hơn 6 tiếng mới được chạm tay vào miếng thịt. Dù vất vả là vậy, nhưng đối với một số người, việc xếp hàng đã trở thành một truyền thống khó bỏ.

“Có những vị khách quen đến đây từ lúc còn trẻ cho tới khi đã làm cha mẹ. Họ quen nhau khi xếp hàng, gọi cho nhau mỗi năm, đứng chờ cùng nhau để không cảm thấy buồn tẻ,” Benny tiết lộ.

Cửa hàng bak kwwa luôn nườm nượp khách ra khách vào.

Khách hàng là bạn bè thân thiết với gia đình nhà Lim, bởi họ trọng quan hệ hơn là kinh doanh. Cửa hàng Lim Chee Guan trở nên thành công như ngày hôm nay cũng là nhờ đóng góp từ chính gia đình và bạn bè.

“Đối với cha, phát triển kinh doanh chính là quản lý các mối quan hệ gia đình và bạn bè,” Benny giải thích. “Chúng tôi đã lớn mạnh đến mức chỉ gia đình và bạn bè thì không đủ để duy trì cửa hàng. Vì thế, chúng tôi phải thuê nhân viên và coi họ như gia đình của mình. Có những người đã gắn bó với chúng tôi suốt hơn 30 năm. Họ dành cả tuổi trẻ đến cống hiến cho chúng tôi, nên chúng tôi cần chăm sóc và biết ơn họ.”

“Đến tận ngày hôm nay, cha vẫn dặn chúng tôi đừng chỉ nhìn vào tiền bạc. Ông ấy luôn nhắc nhở chúng tôi phải biết đối xử tốt với khách hàng, với nhau và với tất cả mọi người.”

Nếu kinh doanh là tấm gương soi xét khả năng lèo lái của một người thì Lim Chee Guan chính là sự phản chiếu chính xác nhất về phong cách cứng rắn nhưng chân thành và lặng lẽ của Rod, cũng như tấm lòng quan tâm của vợ ông Ires dành cho khách hàng. Đây là những phẩm chất mà những người con trai của họ đã kế thừa theo một phong cách trẻ trung, hiện đại và năng động hơn.

Benny giờ đã là cha của 2 bé trai, trong khi Jerre lại có 2 cô con gái. Họ cũng hy vọng một ngày nào đó các con sẽ tiếp quản công việc kinh doanh của gia đình, nhưng là trên tinh thần tự nguyện như cha của họ ngày xưa.

“Mỗi thế hệ một khác,” Benny nói. “Con cái bây giờ không thích trưởng thành bên cha mẹ như chúng tôi ngày xưa, khi mà cả cuộc sống chỉ xoay quanh cửa hàng. Việc gần nhất mà tôi làm được là đưa con trai đi giao hàng cùng trong dịp Tết. Bằng cách đó, thằng bé sẽ học được một chút về truyền thống của gia đình.”

Cho tới khi thế hệ tiếp theo của nhà Lim đủ lông đủ cách để tham gia kinh doanh, thế hệ hiện tại sẽ vẫn tiếp tục duy trì di sản mà ông và cha đã để lại cho họ. “Việc này có mất chút thời gian, nhưng chúng tôi đã thống nhất quan điểm về tương lai của cửa hàng. Gia đình, truyền thống và chất lượng sẽ vẫn luôn là kim chỉ nam dẫn lối cho chúng tôi trong kinh doanh.”