Quan điểm gây bão của nữ giám đốc ở TP.HCM: Đừng cho con học IELTS, hãy học tiếng Anh! Ngôn ngữ này chính là kỹ năng sinh tồn

* Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả, không thuộc về tòa soạn. 

Dựa theo kinh nghiệm dạy con của chính mình, chị Hương thường có những bài viết chia sẻ về các phương pháp: "Xây dựng chiến lược học tập cho con" và "Giúp bé học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ 2" trên trang Facebook cá nhân . Mục đích nhằm giúp đỡ các bậc phụ huynh khác có định hướng học tập cho con một cách đúng đắn và hiệu quả nhất.

Chị Phạm Hương - Thạc sĩ ngành Marketing Quốc tế.

Thời gian gần đây, Tiến sĩ Stanford Nguyễn Chí Hiếu chia sẻ 1 quan điểm gây bão dư luận: "Nhiều người viển vông khi coi việc đạt điểm trung bình học tập 9,5 hay IELTS 8.5 là tài năng, năng lực thực sự của trẻ". Và nhiều trẻ mải theo đuổi IELTS mà "quên đi mất có những thứ còn quan trọng hơn, chẳng hạn kỹ năng viết, nói, làm việc nhóm, tư duy đa chiều, năng lực tự học".

Về vấn đề này, chị Hương đã có những chia sẻ thiết thực về việc học IELTS nói riêng và học tiếng Anh nói chung hiện nay. Quan điểm của chị nhận được nhiều sự đồng tình của các bậc phụ huynh.

Chúng tôi xin phép được chia sẻ lại quan điểm của chị Phạm Hương như sau:

Thầy Hiếu nói không sai, IELTS 8.5 không phải tài năng, càng không phải thần đồng. Nhưng mình phải công tâm khen các con có IELTS 8.0 là giỏi, rất giỏi, vì sự nỗ lực học hành đạt được điểm số đó không phải dễ dàng. Dù là có học kiểu luyện gà, học cày luyện đề, học các mẹo làm bài,... thì mình cũng đánh giá cao sự kiên trì và quyết tâm học của các con. Chỉ là, với cái ý chí học hành và sự nỗ lực đó, nếu cha mẹ bình tĩnh cho con học đúng cách, học thật, giỏi thật, thì các bé còn tiến xa đến đâu?

Có IELTS cao chưa chắc giỏi Tiếng Anh thật. Nhưng IELTS thấp thì chắc chắn là không giỏi Tiếng Anh rồi. Cho nên, mình vẫn chân thành khen ngợi các con đã có điểm IELTS tốt. Nhưng mình cũng không đề cao thái quá, IELTS 8.0 cũng chỉ mới là bắt đầu, còn rất nhiều thứ con cần học.

Tiến sĩ Hiếu cho rằng: "Nhiều người viển vông khi coi việc đạt điểm trung bình học tập 9,5 hay IELTS 8.5 là tài năng, năng lực thực sự của trẻ".

IELTS điểm 8.0 nhưng đa phần 2 kỹ năng có điểm cao nhất là Reading và Listening (có nhiều bạn đạt điểm tối đa ở 2 kỹ năng này 9.0), nhưng Speaking và đặc biệt là Writing là khá thấp. Nếu học nghiêm túc, hãy học đều, đừng học lệch. Hãy đầu tư cho Speaking và Writing từ sớm.

Để đánh giá con giỏi Tiếng Anh thật hay không, mình kiên định: Không cho con học IELTS, mà chỉ học Tiếng Anh, khi nào muốn thi IELTS thì dành vài tuần, cao lắm là 1-2 tháng để làm các đề thi cho quen. Mình không bỏ năm này qua năm khác để cho con học IELTS, IELTS không phải 1 môn ngoại ngữ; nó chỉ là 1 kỳ thi.

Ngoài IELTS, mình cũng nên cho con thi tất cả các chứng chỉ khác, nếu có thể, (Toefl, Cambridge, Pearson), cùng với cách thức tương tự: Chỉ cho con làm các dạng đề cho quen rồi đi thi. Nếu bé thật sự giỏi Tiếng Anh, con sẽ có kết quả tốt ở các kỳ thi khác nhau. Hơn thế nữa, cho bé tham gia các kỳ thi bằng Tiếng Anh: Toán, Khoa học, Lịch sử, Văn,... để con có sân chơi rộng hơn, phong phú hơn, đồng thời giúp con giỏi toàn diện hơn.

Phạm Hương - Thạc sĩ ngành Marketing Quốc tế

Mình không bỏ năm này qua năm khác để cho con học IELTS, IELTS không phải 1 môn ngoại ngữ; nó chỉ là 1 kỳ thi.

Mình hoàn toàn đồng ý với thầy Hiếu về bài viết, thầy hoàn toàn đúng khi đưa ra các yêu cầu năng lực sâu sắc, mang tính nền tảng đối với các con. Nhưng với kinh nghiệm đi làm hơn 20 năm ở công ty nước ngoài, mình xin nói rõ hơn: Giỏi chuyên môn, giỏi năng lực là rất quan trọng. Nhưng không thể không giỏi Tiếng Anh. Chỉ giỏi chuyên môn, mà Tiếng Anh còn yếu, thì khó mà sinh tồn với tốc độ phát triển chóng mặt của thế giới.

1. Tiếng Anh không còn là 1 kỹ năng ngôn ngữ mà đã trở thành kỹ năng sinh tồn

Cách đây mười mấy năm, khi mình đọc 1 loạt sách của tác giả nổi tiếng Thomas Friedman: Thế giới phẳng, Chiếc Lexus và cây oliu,... mình đã cực kỳ ấn tượng. Các công ty của Mỹ, để cắt giảm tiền lương, họ đã chuyển toàn bộ bộ phận After-Sales Service (trả lời các thắc mắc, khiếu nại, bảo hành…) đến Ấn Độ.

Thời đó, digital bắt đầu phát triển và chi phí điện thoại internet rất rẻ đã giúp cho việc tuyển dụng hàng trăm nhân viên ở một đất nước xa xôi, phục vụ cho khách hàng tại Mỹ trở nên dễ dàng hơn (dù dân Ấn Độ nói Tiếng Anh khó nghe muốn chết), giúp các công ty Mỹ cắt giảm bao nhiêu là chi phí.

Lúc đó, mình đã nhận ra 1 điều quan trọng cốt lõi: Với sự phát triển của internet, thế giới sẽ phẳng hơn, đồng nghĩa với cạnh tranh hơn, và Tiếng Anh sẽ trở thành kỹ năng quan trọng nhất, giúp chúng ta sinh tồn trong 1 môi trường cạnh tranh toàn cầu đó.

Nếu Tiếng Anh không tốt thì dù có tốt nghiệp đến Tiến sĩ cũng bó tay. Mình có biết qua 1 trường hợp: 1 bạn gái qua Úc du học; bạn học đến Tiến sĩ Luật. Sau khi tốt nghiệp, bạn may mắn tìm gặp được ý trung nhân, rồi kết hôn và được định cư lại Úc.

Chị Phạm Hương có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại các công ty nước ngoài.

Điều đau khổ là dù bạn tốt nghiệp Tiến sĩ, nhưng Tiếng Anh của bạn không đạt yêu cầu để được cấp chứng chỉ hành nghề. Bạn không đạt IELTS 8.0 (cho cả 4 kỹ năng). Không có giải pháp nào khác, ngoài việc bạn phải học lại Tiếng Anh cho đến khi cả 4 kỹ năng đều đạt 8.0. (Để đạt writing 8.0 là điều khá khó khăn. Cho dù là dân bản xứ, nếu không phải giỏi viết lách thì khó mà đạt 8.0; kể cả chúng ta cũng vậy, dễ gì mà được điểm 8 môn văn).

Một cô bạn cũ của mình cũng tương tự. Qua Mỹ theo dạng kết hôn, bạn học Y tá. Tốt nghiệp xong, nhưng vì Tiếng Anh không tốt nên khi bệnh nhân gọi điện booking khám bệnh, bạn ấy nghe không hiểu bệnh nhân nói gì. Phòng khám sa thải. Bạn gần như trầm cảm khi không xin được việc. Vì vậy, học Tiếng Anh phải đủ giỏi, không chỉ đủ để theo kịp các kiến thức trong trường ĐH, mà còn phải giỏi đủ để thành công trong công việc.

Phạm Hương - Thạc sĩ ngành Marketing Quốc tế

Với sự phát triển của internet, thế giới sẽ phẳng hơn, đồng nghĩa với cạnh tranh hơn, và Tiếng Anh sẽ trở thành kỹ năng quan trọng nhất, giúp chúng ta sinh tồn trong 1 môi trường cạnh tranh toàn cầu đó.

Một bạn nhân viên cũ của mình, là dược sĩ, từng là Product Manager ở tập đoàn dược hàng đầu. Bạn cũng định cư ở Mỹ và qua đó học lại bằng cấp dược sĩ. Sức học của dân Việt Nam thì rất giỏi, nhưng mà điều khốn khổ nhất cũng là không hiểu bệnh nhân khi bạn thực tập (dược sĩ làm ở bệnh viện cũng cần tương tác với bệnh nhân). Học dược sĩ ở Mỹ mất ít nhất 6 năm (chương trình fast-track) chưa kể thực tập, mà không tìm được việc làm thì cuộc sống khó khăn đến chừng nào.

Cho nên, học giỏi chuyên môn đến mức nào mà Tiếng Anh không giỏi, thì cũng khó mà trụ được với đời.

2. Leo lên vị trí càng cao, Tiếng Anh càng quan trọng

Mình có 1 bạn hàng xóm cũ, là dược sĩ, vị trí của bạn lúc đó là Manager, mình nhớ là bạn làm cho hãng dược của Pháp. Khi mình rủ bạn ấy cho con trai bạn học Tiếng Anh chung với con gái mình, bạn ấy đã bĩu môi nói "Tiếng Anh cần gì phải học cho sớm. Tiếng Anh chỉ là ngôn ngữ giao tiếp thôi mà. Như em này, chỉ cần Tiếng Anh đủ nói, đủ nghe là ngon rồi".

Bây giờ, bạn vẫn ở vị trí Manager, 8 năm không được thăng tiến. Và công việc chính của bạn vẫn là quản lý 1 team trình dược viên, suốt ngày ở bệnh viện để giới thiệu thuốc cho bác sĩ (một hình thức của sales). Đối với bạn, như vậy là ổn. Nhưng mình thấy tiếc cho tầm nhìn của bạn.

Mình dù không phải là Bác sĩ, dược sĩ. Nhưng khi mình vào làm việc trong các công ty dược nước ngoài, mình vẫn có các nhân viên là dược sĩ, bác sĩ. Các dược sĩ, nếu không có trình độ Tiếng Anh tốt, thì chỉ xoay quanh việc làm Trình dược viên; hoặc chỉ lên đến vị trí quản lý cấp trung (Manager). Tập đoàn hoặc công ty nước ngoài càng lớn thì Tiếng Anh càng quan trọng. Muốn lên vị trí National Manager hoặc Director, thì không thể thiếu Tiếng Anh.

Các cấp độ thăng tiến trong sự nghiệp:

- Nhân viên: giỏi chuyên môn

- Sếp cấp trung: giỏi quản lý

- Sếp cao cấp: giỏi lãnh đạo (và cả nói giỏi)

Công ty cũ của mình là 1 trong 2 tập đoàn phân phối lớn nhất Châu Âu. Ngoài các sếp nước ngoài, thì đứng đầu team người Việt là 2 nữ tướng: 1 người là dược sĩ; 1 người là cử nhân ngôn ngữ. 2 người ngang tài ngang sức. Cuối cùng, người được cất nhắc để trở thành vị trí Regional Director (coi sóc cả khu vực Châu Á – Thái Bình Dương) là cô cử nhân ngôn ngữ Anh.

Thực tế là ở vị trí đỉnh cao thì nhiệm vụ chuyên môn không còn quan trọng nữa (mấy chuyện đó đã có level của tụi mình làm rồi). Nhưng nhiệm vụ chính trị mới là điều tiên quyết. Nói ngắn gọn, muốn làm sếp, bạn cần phải nói giỏi hơn là làm giỏi. Lúc đó, 1 người Tiếng Anh giỏi xuất sắc thì sẽ có ưu thế hơn 1 người giỏi chuyên môn xuất sắc. Dĩ nhiên, đã lên đến vị trí cao thì ai cũng giỏi, nhưng lúc này, giỏi Tiếng Anh hơn thì có lợi thế hơn.

Chị Phạm Hương - Thạc sĩ ngành Marketing Quốc tế

Đừng học giỏi kiến thức trước rồi mới lo học Tiếng Anh, lúc đó đã muộn. Vì học Tiếng Anh là phải thẩm thấu cả một nền văn hóa, không thể học nhồi.

Càng về sau, mình càng thấy nhiều trường hợp các bạn trẻ hơn mình, có điều kiện du học và giỏi Tiếng Anh. Vậy nên các bạn được thăng tiến rất nhanh, ngồi ở vị trí cao, ở cty rất lớn, khi tuổi đời còn rất trẻ. Mình đã từng làm việc với nhiều bạn trẻ người Việt - hiện đang là Manager, làm việc cho Google và Facebook, tại văn phòng ở Singapore.

(Google và Facebook không có văn phòng chính thức ở Việt Nam. Tuy nhiên, văn phòng ở Singapore vẫn có các bạn người Việt, chuyên phụ trách cho các khách hàng lớn ở Việt Nam).

Nói tóm lại, nếu bạn nghĩ là kiến thức chuyên môn quan trọng hơn, thì bạn sẽ mãi mãi là 1 nhân viên hoặc 1 quản lý cấp trung làm tốt chuyên môn. Nếu bạn vừa giỏi chuyên môn vừa giỏi Tiếng Anh, bạn hoàn toàn có thể leo lên vị trí "chỉ dưới 1 người nhưng trên vạn người".

Tóm lại, mình mong các bố mẹ thức tỉnh những điều sau:

Thanh Hương

Pháp luật & Bạn đọc