[Quy tắc đầu tư vàng] Để thành công trên thị trường chứng khoán có nhất thiết phải thông minh?

Edgar "Ed" Wachenheim III (sinh năm 1937) là một nhà đầu tư nổi tiếng đồng thời kiêm chủ tịch của Greenhaven Associates. Ông sinh ra trong một gia đình nhà giáo tại thành phố New York. Không chỉ đam mê đầu tư, Wachenheim cũng rất hứng thú với công việc viết sách. Ông đã hoàn thành cuốn sách nổi tiếng Common Stocks và Common Sense đã được xuất bản vào năm 2016 và được đông đảo nhà đầu tư đón nhận.

Ông khởi nghiệp bằng con đường học thuật, khi theo đuổi ngành kĩ sư khoa học máy tính bậc đại học tại MIT tuy nhiên sau khi tìm hiểu về thị trường chứng khoán và nhận ra đam mê với bộ môn này, ngay sau khi tốt nghiệp đại học ông đã đăng kí học chuyển tiếp ngành cao học bằng Quản trị kinh doanh tại trường đại học Harvard. Công việc đầu tiên sau khi ra trường là làm một chuyên viên máy tính tại IBM tuy nhiên nơi làm việc đầu tiên đã truyền rất nhiều cảm hứng cho ông lại chính là Goldman Sachs với tư cách nhà phân tích chứng khoán thị trường Mỹ.

Sau 8 năm làm việc bền bỉ, ông đã xin nghỉ việc tại công ty và bước ra ngoài thành lập công ty đầu tư đầu tiên của mình với tên gọi Central National-Gottesman vào năm 1987 và đã làm việc gần trọn cuộc đời mình ở đó, sau này ông đã đổi tên thành Greenhaven Associates. Theo báo cáo mới nhất của 2 năm về trước, tổng tài sản cá nhân của ông đang nắm giữ khoảng gần 5 tỷ đô la.

Tính tới hiện tại, quỹ đầu cơ của ông đã đạt lợi nhuận đạt được gần 22,5% trong vòng nhiều năm liên tiếp ông điều hành. Theo thống kê gần nhất, tổng lợi nhuận của quỹ mang lại còn đều đặn hơn so với các quỹ đầu tư nổi tiếng khác dù quản lý khối tài sản ít hơn và thời gian đầu tư cũng ngắn hơn.

Bên cạnh việc quản lí, ông cũng là một nhà hoạt động xã hội tích cực. Ông và vợ thành lập quỹ từ thiện chuyên hỗ trợ các dự án giáo dục, y tế, đặc biệt là bệnh đao ở trẻ nhỏ, và nghiên cứu khoa học. Tính đến nay ông đã chi hàng chục triệu USD cho các hoạt động từ thiện của mình.

Bí quyết thành công của ông đã khiến rất nhiều nhà đầu tư tò mò, tuy vậy ông hiếm khi tiết lộ thông tin với báo giới. Gần đây nhất trong một bài phỏng vấn với Forbes, mặc dù không tiết lộ nhiều về phương pháp của ông nhưng Edgar cũng đã mở rộng lòng chia sẻ một số kinh nghiệm đầu tư cho những nhà đầu tư mới:

Dành thời gian rảnh rỗi tìm hiểu những cổ phiếu đã và đang thắng thế trên thị trường chứng khoán sẽ giúp ta có kinh nghiệm và phần nào thành công hơn trong tương lai

Trên thực tế, việc phân tích các cổ phiếu thành công trong quá khứ cũng cung cấp một cái nhìn tổng quát về viễn cảnh thị trường. Những biến động thị trường hàng ngày, hàng tuần đôi lúc cũng đe dọa cả những nhà đầu tư có kinh nghiệm. Một cái nhìn toàn diện về quá khứ sẽ giúp phát hiện được xu hướng tương lai của thị trường, từ chu kì này tới chu kì khác, tạo cơ hội phát triển lớn cho các nhà đầu tư.

Các nghiên cứu mang tính học thuật đã cho thấy rõ số tiền mà nhà đầu tư có thể có thêm bền vững từ những cổ phiếu giá trị thay vì những cổ phiếu tăng trưởng nóng rồi lại nhanh chóng nguội lạnh, đặc biệt là khi chúng ta kiểm soát kĩ càng chất lượng. Bất kể phương pháp đầu tư của chúng ta là gì đi nữa thì việc nghiên cứu kỹ càng sẽ giúp tăng hiệu suất trong dài hạn.

Hãy làm một điều gì đó khác biệt

Một cách để kiếm tiền nhiều đó là bạn hãy mua vào trong khi mọi người bán ra. Đôi khi hành vi tâm lí để làm một việc gì đó khác biệt với số đông người xung quanh mình là rất khó khăn, bởi đôi khi trong lúc thị trường đang có những diễn biến xấu, chúng ta thường có khuynh hướng làm theo những gì mà mọi người đang làm.

Đó là một biểu hiện của tâm lí hành vi khá bình thường tuy nhiên với những nhà đầu tư đã nghiên cứu kĩ cổ phiếu công ty và có niềm tin thật sự, hãy mạnh dạn, kiểm soát lại nhận thức thật tốt và tham gia vào cuộc chơi với tâm lí thật vững vàng rồi sau đó nghiệm lại thành quả mình thu lại.

Hãy thay đổi chiến lược đầu tư

Một cách khác để có thể kiếm được nhiều tiền là hãy đầu tư vào lĩnh vực mà hiện tại tỏ ra kém hiệu quả tuy nhiên nhìn thấy được phần nào tiềm năng tương lai giữa bối cảnh vĩ mô và bán chốt lời những khoản mà hiện tại đang được số đông đánh giá quá cao. Chúng ta thông thường có thói quen lặp lại những việc mà trước đó khiến chúng ta rất hài lòng.

Điều này lí giải cho việc tại sao có một số nhà đầu tư đã chiến thắng ở một vài cổ phiếu tuy nhiên cứ ôm mãi cái bóng tươi đẹp của cố phiếu đó và không chịu thay đổi, mua bán lại nhiều lần cổ phiếu đó với hy vọng chiến thắng thêm nhiều lần nữa mặc dù giá cổ phiếu đã quá cao đang điều chỉnh trung và dài hạn hoặc cổ phiếu đã gần hết tiềm năng tăng trưởng.

Thị trường chứng khoán là nơi mà việc áp dụng một quá trình lặp đi lặp lại là không phù hợp chút nào. Đôi khi hầu hết chúng ta đều thích những gì từng được đánh giá cao, họ sẽ đầu tư vào những gì ít rủi ro hơn. Tuy nhiên chiến thắng trên TTCK đôi khi không phụ thuộc vào điều đó, quan trọng là với mỗi quyết định đầu tư hợp lí chúng ta cần phải quyết đoán và tự làm chủ được bản thân.

Kiểm soát tốt bản thân, tập nhìn ra cơ hội làm giàu trên thị trường theo cảm tính đã được luyện tập từ kiến thức và vốn sống cá nhân

Việc kiểm soát bản thân đôi khi không dễ dàng chút nào. Việc kiếm tiền từ thị trường tài chính, thị trường chứng khoán cũng như vậy. Nếu kiếm tiền là một việc dễ dàng thì trong cuộc sống từ " cơ hội" sẽ không còn tồn tại. Thật thú vị khi ông chỉ ra rằng, để là một nhà đầu tư tài ba trong thị trường tài chính thì không nhất phải là một người giỏi về toán học hoặc là một người có chỉ số IQ cao.

Để đưa ra các quyết định đúng đắn bạn cần có chỉ số EQ thật ấn tượng (EQ là viết tắt của Emotional Quotient có nghĩa là chỉ số cảm xúc - Một tính trạng số lượng được dùng để đo lường trí tưởng tượng, sáng tạo của một người. Người có EQ cao có khả năng nhận biết, đánh giá và điều tiết cảm xúc của bản thân và mọi người rất tốt).

Ông cũng cho rằng EQ trong đầu tư có vai trò quan trọng không kém IQ, để đạt được lợi nhuận cao, nhà đầu tư bên cạnh kiến thức trang bị, còn cần phải rèn luyện kĩ sự tự tin, sự nhẫn nại và nhạy cảm cao với thị trường. Đôi khi trong lịch sử đã có rất nhiều nhà đầu tư nổi tiếng lúc mới đầu phải chịu sự nhạo báng và chê cười của mọi người xung quanh trong suốt thời gian dài rồi sau đó thành quả mới chứng minh là họ đúng.

Chúng ta không thể đoán chính xác được những gì sẽ xảy ra với thị trường. Đôi khi sẽ có những lúc có những quyết định sai lầm. Do vậy lời nhắn gửi từ nhà đầu tư kì cựu là nếu chúng ta có thể tăng cường cải thiện EQ bằng cách chăm chỉ, điềm tĩnh và kỷ luật hơn, ắt hẳn việc đầu tư sẽ phần nào thuận lợi hơn rất nhiều.