Rầm rộ kế hoạch phát hành thêm, “game” tăng vốn ngành chứng khoán nóng trở lại giai đoạn cuối năm 2023

Cuộc đua tăng vốn hàng chục nghìn tỷ của các công ty chứng khoán đang có dấu hiệu sôi động trở lại trong giai đoạn nửa cuối năm 2023. Theo thống kê, dự kiến sẽ có ít nhất 5 công ty chứng khoán thực hiện tăng vốn điều lệ trong thời gian tới với tổng giá trị hút về khoảng 13.400 tỷ đồng. Mục đích sử dụng vốn phần đa được bổ sung hoạt động cho vay, song song với đầu tư và các mục đích khác.

Mới đây, Chứng khoán LPBank (LPBS) vừa công bố tài liệu ĐHĐCĐ bất thường, dự trình cổ đông thông qua phương án chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu. Công ty sẽ chào bán tối đa 363,8 triệu cổ phiếu với mức giá không thấp hơn 10.000 đồng/cổ phiếu, tỷ lệ thực hiện quyền là 1.000/14.552.

Nếu hoàn tất 100% kế hoạch, vốn điều lệ của LPBS dự kiến gấp gần 16 lần, tăng từ 250 tỷ đồng lên 3.888 tỷ đồng. Với số tiền tối thiểu thu về là hơn 3.600 tỷ, công ty dự kiến sử dụng 500 tỷ đồng cho hoạt động đầu tư tự doanh, 200 tỷ đồng sử dụng để mở rộng mạng lưới chi nhánh tại các tỉnh thành phố lớn và còn lại 2.938 tỷ đồng sẽ được bổ sung cho hoạt động cho vay giao dịch ký quỹ, ứng trước tiền bán chứng khoán và các dịch vụ kinh doanh chứng khoán khác.

Chứng khoán SSI (mã SSI) công bố sẽ thực hiện lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản từ ngày 22/11/2023 đến 20/12/2023. Nội dung lấy ý kiến liên quan tới các phương án phát hành tăng vốn của SSI.

Công ty chứng khoán này sẽ xin ý kiến cổ đông thông qua phương án phát hành 453 triệu cổ phiếu tăng vốn điều lệ từ nguồn vốn chủ sở hữu. Trong đó, SSI phát hành 302 triệu cổ phiếu thưởng tỷ lệ 100:20 và chào bán 151 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với giá 15.000 đồng/cp, tỷ lệ 100:10.

Hoàn tất, vốn điều lệ của Chứng khoán SSI dự kiến tăng lên mức 19.645 tỷ đồng, tiếp tục là quán quân vốn điều lệ nhóm chứng khoán.

Ngoài ra, SSI cho biết phương án phát hành hơn 104 triệu cổ phiếu riêng lẻ sẽ được thực hiện sau khi hoàn tất kế hoạch tăng vốn trên. Như vậy nếu thành công, vốn điều lệ của SSI thậm chí sẽ có thể tăng lên mức gần 20.700 tỷ đồng.

Hồi tháng 8, Chứng khoán VNDirect (mã VND) đã công bố Nghị quyết của HĐQT về việc triển khai thực hiện việc chào bán cổ phiếu ra công chúng cho cổ đông hiện hữu và phát hành cổ phiếu để trả cổ tức.

VNDirect dự kiến chào bán gần 244 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 5:1, tương ứng cổ đông sở hữu mỗi 5 cổ phiếu sẽ có quyền mua 1 cổ phiếu mới, giá chào bán là 10.000 đồng/cp. Thời gian thực hiện trong năm 2023 và hoặc năm 2024 sau khi có chấp thuận của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN).

VNDIRECT cũng lên kế hoạch chia cổ tức cho cổ đông bằng cổ phiếu với tỷ lệ 5%, tương ứng phát hành gần 61 triệu cổ phiếu mới. Nguồn vốn thực hiện lấy từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trong Báo cáo tài chính riêng lẻ được kiểm toán năm 2022, trong đó sử dụng hơn 608,9 tỷ đồng. Thời gian thực hiện trong năm 2023 sau khi có chấp thuận của UBCKNN. Nếu cả 2 phương án trên đều thành công, vốn điều lệ của VND sẽ được nâng từ 12.178 tỷ lên gần 15.223 tỷ đồng.

Với Chứng khoán Tiên Phong (TPS, mã: ORS), công ty đang tiếp tục triển khai phương án phát hành tăng vốn điều lệ từ 2.000 tỷ đồng lên 3.000 tỷ đồng thông qua chào bán 100 triệu cổ phiếu, tỷ lệ 2:1 cho cổ đông hiện hữu. Giá chào bán không thấp hơn 10.000 đồng/cp.

Trong động thái mới nhất, ORS đã bổ sung chi tiết về mục đích và kế hoạch sử dụng số tiền thu được. Dự kiến tới 1.000 tỷ đồng thu về, ORS sẽ sử dụng với thứ tự ưu tiên gồm 700 tỷ đồng cho hoạt động tự doanh chứng khoán; 200 tỷ đồng cho hoạt động đầu tư vốn; và 100 tỷ đồng cho hoạt động kinh doanh, nghiệp vụ hợp pháp khác.

Tại Chứng khoán Nhất Việt (mã: VFS), song song kế hoạch chuyển đăng ký giao dịch cổ phiếu trên UPCoM sang niêm yết cổ phiếu, công ty sẽ thực hiện tăng vốn điều lệ trong năm 2023-2024 với mục tiêu lên 2.400 tỷ đồng, gấp khoảng 3 lần hiện tại. Trong đó đợt 1 tăng lên mức 1.200 tỷ đồng thông qua phát hành cổ phiếu riêng lẻ gần 40 triệu cổ phiếu đã triển khai xong; đợt 2 tăng lên 2.400 tỷ đồng thông qua chào bán cổ phiếu ra công chúng tỷ lệ 1:1, tối đa 120 triệu cổ phiếu. Nguồn vốn tăng thêm được công ty dự kiến phục vụ cho hoạt động tự doanh chứng khoán (800 tỷ đồng) và cho vay ký quỹ (797,5 tỷ đồng).

Ở khía cạnh khác, Chứng khoán MB (mã MB) vừa công bố phương án phát hành tối đa 2.000 trái phiếu mã MBSH2327001 với mệnh giá 100 triệu đồng/đơn vị. Tổng giá trị phát hành trái phiếu theo mệnh giá là 200 tỷ đồng. Thời gian dự kiến thực hiện trong quý 4/2023. Công ty này đã vừa hoàn tất phát hành cổ phiếu tăng vốn cổ phần từ nguồn vốn chủ sở hữu, nâng vốn điều lệ của MBS lên hơn 4.370 tỷ đồng.

Điều gì khiến các CTCK đẩy mạnh tăng vốn?

Động thái dồn dập tăng vốn của nhiều CTCK ghi nhận trong bối cảnh dư nợ cho vay tại các công ty chứng khoán tăng trưởng liên tiếp trong vài quý trở lại đây.

Tại thời điểm 30/9/2023, dư nợ cho vay (phần lớn là cho vay margin) tại CTCK ước tính đạt 165.000 tỷ đồng, tăng 15.000 tỷ so với cuối quý 2 và tăng 43.000 tỷ đồng so với cuối năm 2022.

Một điểm đáng chú ý, nhà đầu tư có dấu hiệu mạnh dạn hơn trong việc vay nợ để đầu tư mặc dù điểm số VN-Index “dậm chân tại chỗ”, thậm chí nếu xét tỷ lệ dư nợ margin/vốn hóa thị trường vào cuối quý 3 đang ở vùng đỉnh lịch sử.

Theo một số chuyên gia, việc dư nợ cho vay tại các CTCK tăng mạnh thời gian qua, bên cạnh việc nhà đầu tư gia tăng sử dụng margin, còn đến từ việc các chủ doanh nghiệp cầm cố cổ phiếu để phục vụ cho hoạt động kinh doanh, đảo nợ. Điều này cũng có phần dễ hiểu trong bối cảnh việc vay vốn từ các ngân hàng, hay việc phát hành trái phiếu thời gian qua không còn quá thuận lợi. Do đó, có thể nói việc các CTCK đẩy mạnh tăng vốn thời gian qua nhằm đáp ứng nhu cầu lớn từ thị trường, đặc biệt các "deal" vay từ tổ chức.

Đối với các công ty chứng khoán, mảng cho vay là trụ cột kinh doanh chính với nguồn thu tốt và trực tiếp, khác với tự doanh khi khoản lãi nhờ đánh giá tài sản chủ yếu phản ánh vào lợi nhuận chưa thực hiện. Do đó, nhóm công ty chứng khoán hút thêm tiền và bơm trở lại vào thị trường, giúp mở rộng dư địa mảng cho vay, từ đó củng cố thêm kết quả kinh doanh nói chung.

Chia sẻ về nguyên nhân thực hiện tăng vốn "khủng", tại ĐHĐCĐ thường niên 2023, Ông Nguyễn Vũ Long, Tổng Giám đốc VNDirect cho rằng cơ hội trên thị trường vốn còn nhiều, việc mở rộng vốn là điều kiện tiên quyết để giữ năng lực cạnh tranh của công ty trước áp lực trên thị trường, đặc biệt từ các CTCK có nguồn vốn lớn từ ngân hàng.

Nhìn lại giai đoạn hai năm trước – khoảng thời gian bùng nổ của thị trường, các công ty chứng khoán như VND, SSI, VCI, VIX hay nhóm liên quan tới các ngân hàng đều chớp thời cơ nhanh để tăng vốn một cách khẩn trương. Đợt tăng vốn "khủng" gần nhất thuộc về VPBankS với việc hoàn tất tăng vốn hơn 15.000 tỷ đồng trong quý 4/2022. Xa hơn là sự xuất hiện của các CTCK và quỹ nước ngoài, chủ đạo là nhóm Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) vào thị trường Việt Nam.