Reuters: Mỹ đứng trước nguy cơ khủng hoảng chính trị lịch sử vì kết quả kiểm phiếu ở bang này

Hội đồng bầu cử thành phố Philadelphia, thành phố lớn nhất bang Pennsylvania có kế hoạch chuyển hoạt động kiểm phiếu của mình tới một khu vực rộng gần 12.000m2 tại một trung tâm hội nghị của thành phố. Hàng chục nhân viên cùng các loại máy móc đắt tiền sẽ được trang bị để mở phong bì và xử lý các lá phiếu bầu qua thư. Người ta sẽ mất nhiều ngày để kiểm đếm hàng trăm nghìn phiếu bầu dưới sự giám sát chặt chẽ của các nhà quan sát đảng phái.

Những người kiểm phiếu sẽ loại bỏ hàng nghìn lá phiếu không phù hợp hoặc không nằm trong chiếc phong thư đặc biệt. Bên ngoài, cảnh sát được điều động từ các quận lân cận sẽ tuần tra suốt ngày đêm đề phòng bạo lực giữa những người biểu tình. Những lo ngại này hoàn toàn không thái quá bởi sự phức tạp với phiếu bầu qua thư.

Tổng thống Donald Trump tháng trước đã kêu gọi những người ủng hộ giám sát bộ máy bầu cử của thành phố vì "những điều tồi tệ xảy ra ở Philadelphia", một trong hàng loạt tuyên bố chưa có bằng chứng của ông chủ Nhà Trắng về việc đảng Dân chủ đang tạo ra một vụ gian lận bầu cử quy mô lớn.

Chính những tuyên bố như của ông Trump đã khiến Larry Krasner, công tố viên quận ở Philadelphia – một người Dân chủ, viện dẫn những điều luật đề phòng trường hợp có những kẻ cực đoan cầm súng xuất hiện tại các cuộc bỏ phiếu để đe dọa cử tri. "Nếu điều đó xảy ra, chúng tôi có sẵn phòng giam cho các người", Krasner cảnh báo.

Ở Pennsylvania và trên khắp nước Mỹ, các nhà bán lẻ đang gia cố kính, thuê bảo vệ hoặc duy trì đội trực rào chắn quanh các tòa nhà. Công dân thuộc mọi giới chính trị đang sở hữu súng và đạn ở mức kỷ lục. Những chuẩn bị này khẳng định tình trạng mong manh của hệ thống bầu cử ở Mỹ, một quốc gia lâu nay vẫn được biết đến như là tiêu chuẩn toàn cầu cho nền dân chủ.

Tính đến lúc này, ông Trump là tổng thống Mỹ đầu tiên nhằm vào sự toàn vẹn của hệ thống bầu cử quốc gia. Những chỉ trích của ông Trump tới từ các thay đổi đột ngột trong quy tắc bỏ phiếu của các bang để đối phó với đại dịch Covid-19. Nó châm ngòi cho một cuộc chiến giữa các đảng phái xung quanh quá trình bầu cử.

Những xung đột làm gia tăng thêm khó khăn trong việc tổ chức một cuộc tổng tuyển cử khi đại dịch Covid-19 làm 220.000 người Mỹ thiệt mạng. Căng thẳng càng trở nên gay gắt hơn ở bang chiến trường quan trọng Pennsylvania, nơi có 20 phiếu đại cử tri. Bang này được xem là chìa khóa để mang lại chiến thắng cho cả ông Trump hay đổi thủ Joe Biden.

Al Schmidt, một ủy viên bầu cử của Đảng Cộng hòa tại Philadelphia, cho biết: "Rõ ràng, thành phố đang bị nhắm vào như là tâm điểm của cuộc tổng tuyển cử 2020. Chúng tôi phải chuẩn bị".

Nếu kết quả bầu cử ngày 3/11 cho thấy không ứng viên nào đạt quá bán trong số 538 phiếu đại cử tri để giành chiến thắng, nhiệm kỳ tổng thông tiếp theo sẽ phụ thuộc vào kết quả ở Pennsylvania, nơi mà ông Trump giành chiến thắng năm 2016 chỉ với 1% phiếu bầu nhiều hơn, hoặc các bang chiến trường áp dụng hình thức bỏ phiếu qua thư khác.

Tim Murtaugh, người phát ngôn chiến dịch tranh cử của ông Trump, không đưa ra thông tin chi tiết về kế hoạch giám sát bầu cử hoặc xử lý khi kết quả có tranh chấp ở những nơi có hình thức bỏ phiếu qua thư. Trong khi đó, hai quan chức cấp cao trong chiến dịch của ông Trump cho biết hàng nghìn tình nguyện viên khắp Pennsylvania đã được huy động để giám sát các thùng phiếu, khu vực bầu cử và trung tâm bỏ phiếu di động. Với điều kiện giấu tên, họ nói rằng nỗ lực chưa từng có này là cần thiết bởi hình thức bỏ phiếu qua thư và nguy cơ gian lận từ đó.

Về phần mình, đội ngũ tranh cử của ông Joe Biden cho biết họ sẽ triển khai nhóm "bảo vệ cử tri" lớn nhất từ trước tới nay để chống lại các nỗ lực của đảng Cộng hòa. Điều này bao gồm việc cử người lãnh đạo trong việc bảo vệ cử tri tại 28 bang cùng hàng nghìn tình nguyện viên và 15 đường dây nóng dành cho các cử tri ở những bang quan trọng.

Dana Remus, Tổng cố vấn chiến dịch tranh cử của ông Biden cho biết, họ sẽ sớm tìm đủ các quan sát viên trên toàn nước Mỹ để "đảm bảo công việc của chúng tôi được hoàn thành và đảm bảo cử tri cảm thấy thoải mái và được bảo vệ".

Tuy nhiên, tất cả những tranh cãi về quy tắc bỏ phiếu và kiểm phiếu có thể sẽ kết thúc vào Ngày bầu cử nếu một ứng viên giành chiến thắng mà không cần tới phiếu ở các bang bầu cử qua thư. Ở chiều ngược lại, nếu không ai chiến thắng áp đảo hoặc cân phiếu, kịch bản hỗn loạn có thể xảy ra. Lúc này, những vấn đề của cuộc bầu cử sẽ được đưa ra và đẩy lên một mức độ nghiêm trọng hơn rất nhiều so với hiện nay.

Nguy cơ hỗn loạn từ cuộc đua vào Nhà Trắng chắc chắn sẽ là tin xấu đối với thị trường tài chính Mỹ. Dường như lường trước những phức tạp, nhiều nhà đầu tư Mỹ đang chọn cách "án binh bất động" để tránh những rủi ro không mong muốn từ nguy cơ trong cuộc đua vào Nhà Trắng sắp tới.