Sau cuộc di dời 17.000 dân lớn nhất lịch sử, nay 14.000 người quyết lập kỳ tích cho dự án lớn nhất Việt Nam

Vào tháng 6/2015, dự án sân bay quốc tế Long Thành đã chính thức được Quốc hội thông qua. Sân bay Long Thành nằm tại huyện Long Thành (Đồng Nai), có tổng diện tích gần 5.000ha và tổng mức đầu tư lên tới 16 tỷ USD (hơn 336.630 tỷ đồng).

Sân bay có công suất thiết kế phục vụ cho 100 triệu lượt hành khách và 25 triệu tấn hàng hóa mỗi năm, sau khi hoàn thành xây dựng, Cảng Hàng không quốc tế Long Thành sẽ là sân bay lớn nhất và sở hữu nhiều công nghệ xịn nhất cả nước. Theo đó, sân bay Long Thành lập kỷ lục về vốn đầu tư cũng như quy mô công suất thiết kế.

Vào năm 2018, UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, dự án giải tỏa gần 5.400 hecta đất tại huyện Long Thành, trong đó 5.000 hecta diện tích xây sân bay. Ngoài diện tích lớn của Tổng công ty cao su Đồng Nai, sẽ có 5.000 hộ dân với 17.000 nhân khẩu phải giải tỏa. Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành có diện tích đất cần thu hồi lớn nhất từ trước đến nay được triển khai trên địa bàn tỉnh.

Sau đó, vào ngày 5/1/2021, sân bay Long Thành chính thức khởi công. Theo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), hiện nay, trên công trường các đơn vị thi công đã huy động hàng trăm mũi thi công với gần 14.000 chuyên gia, kỹ sư, công nhân, người lao động và gần 3.000 thiết bị thi công.

Cùng với đó, ACV đã chỉ đạo các đơn vị tham gia thực hiện dự án quán triệt tinh thần làm việc của Thủ tướng Chính phủ “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, “đã hứa phải làm, đã cam kết phải thực hiện”, thi công “3 ca 4 kíp”, “làm việc xuyên lễ Tết, xuyên ngày nghỉ” huy động tối đa nhân sự và máy móc thiết bị để thi công xuyên lễ phấn đấu thực hiện mục tiêu cơ bản hoàn thành dự án trước ngày 19/12/2025, đưa vào vận hành, khai thác thương mại vào nửa đầu năm 2026.

ACV cho biết, đến nay, dự án thành phần 1 gồm trụ sở hải quan, xuất nhập cảnh, kiểm dịch động thực vật và cảng vụ hàng không... hiện đã cơ bản hoàn thành. Các nhà thầu đang tập trung thi công hoàn thiện, lắp đặt thiết bị, nội thất, chỉnh trang cảnh quan, bảo đảm các công trình có diện mạo hoàn chỉnh trước ngày 19/12.

Đối với dự án thành phần 4, gồm các công trình suất ăn hàng không, hangar bảo dưỡng máy bay và các hạng mục phục vụ mặt đất, tiến độ thi công đang được đẩy nhanh và đạt kết quả tích cực.

Đối với dự án thành phần 2, hiện diện mạo tháp không lưu, nhà VIP, nhà điều hành và nhà kỹ thuật đã hình thành rõ nét. Các nhà thầu đang tăng tốc thi công hoàn thiện, phấn đấu đáp ứng tiến độ phục vụ sự kiện ngày 19/12.

Trong đó, hạng mục tháp không lưu được ví như là “bộ não” của công tác điều hành bay được gắn radar trên đỉnh và các hệ thống thiết bị được thiết kế theo công nghệ tự động hóa hiện đại nhất hiện nay và có định hướng mở để đầu tư công nghệ trong tương lai.

Đặc biệt, gói thầu 5.10 thi công nhà ga hành khách - "trái tim" của sân bay đang dần hình thành. Dự án gồm nhà ga trung tâm và 3 cánh, thiết kế với hướng đi và đến tách biệt. Công trình gồm một trệt, 3 lầu, chiều cao đỉnh mái hơn 45 m, tổng diện tích sàn khoảng 376.000 m2. Dự án đang thi công các công đoạn cuối cùng của phần mái, hoàn thành phần xây dựng để kịp đón chuyến bay kỹ thuật vào ngày 19/12.

Về công nghệ, tại công trình nhà ga hành khách sân bay Long Thành sẽ sử dụng công nghệ 4.0 trong quá trình vận hành, 40 cửa lên máy bay, 72 quầy kiểm tra hộ chiếu sẽ được triển khai. Cùng với đó, công trình nhà ga hành khách được thiết kế xây dựng và áp dụng các công nghệ hiện đại nhất trong lĩnh vực hàng không, lựa chọn chủng loại vật liệu theo xu hướng áp dụng cho các nhà ga hàng không hiện đại trên thế giới đảm bảo độ bền và tính thẩm mỹ.

Trong đó, công nghệ AI được áp dụng vào hệ thống làm thủ tục hành khách, hệ thống làm thủ tục xuất nhập cảnh sẽ hỗ trợ việc nhận dạng và xác định danh tính của hành khách thông qua dữ liệu sinh trắc học về khuôn mặt, dấu vân tay… được nhanh chóng, chính xác, rút ngắn được thời gian làm thủ tục hàng không.

Mới đây, vào sáng 8/12, Chính phủ đề xuất được duyệt nghiên cứu khả thi giai đoạn 2 Cảng HKQT Long Thành. Cụ thể, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, ban đầu Báo cáo nghiên cứu khả thi giai đoạn 1 của dự án, trên cơ sở dự báo nhu cầu vận tải, dự kiến thời điểm nghiên cứu, đầu tư giai đoạn 2 (gồm đường cất hạ cánh thứ 3 và nhà ga hành khách thứ 2) là từ năm 2028-2032.

Tuy nhiên, với kịch bản tăng trưởng GDP được đề ra từ năm 2026 đạt hai con số, sản lượng hành khách qua các cảng hàng không nói chung, đặc biệt là Cảng HKQT Long Thành nói riêng sẽ tăng nhanh hơn dự báo trước đây. Vì vậy, cần tổ chức nghiên cứu đầu tư giai đoạn 2 sớm hơn dự kiến.

Ngoài ra, việc nghiên cứu đầu tư ngay đường cất hạ cánh thứ 3 thuộc giai đoạn 2 sẽ tận dụng được nhân công, máy móc thiết bị sẵn có của các nhà thầu đang thi công, qua đó tiết kiệm thời gian, chi phí, rút ngắn tiến độ và nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng. Đồng thời, góp phần giảm thiểu tác động tới hoạt động khai thác Cảng như bụi, tiếng ồn do hoạt động thi công giai đoạn 2.

Theo chủ trương đầu tư và quy hoạch được duyệt, giai đoạn 2 của dự án dự kiến đầu tư 1 đường cất hạ cánh, 1 nhà ga hành khách công suất 25 triệu hành khách/năm và các công trình đồng bộ đáp ứng nhu cầu khai thác.

Trên cơ sở cách thức tổ chức và hình thức đầu tư các Dự án thành phần của giai đoạn 1, Chính phủ dự kiến sẽ giao ACV làm chủ đầu tư công trình thiết yếu và công trình khác của giai đoạn 2 (đường cất hạ cánh thứ 3, hệ thống đường lăn, sân đỗ máy bay, nhà ga hành khách...), VATM làm chủ đầu tư các công trình bảo đảm hoạt động bay của Giai đoạn 2 (đài DVOR/DME, hệ thống radar giám sát, radar thời tiết...).