Số phận trái ngược của các đại gia bán lẻ Hàn ở Việt Nam: Lotte Mart sau 8 năm giậm chân tại chỗ vì không được ưa chuộng như Aeon hay Takashimaya, E-Mart mở thêm cửa hàng vì quá thành công

Giai điện bài hát nhạc Hàn vang lên trên loa khi một nhân viên văn phòng trẻ đang lựa chọn gói snack và đồ dùng văn phòng tại một cửa hàng tiện lợi GS25 ở phường Đa Kao, Tp Hồ Chí Minh. Cạnh đó, có thể dễ dàng nhận thấy những loại mì cay và bánh ngọt xếp trên kệ có tên giống hệt như những thứ được bán ở thủ đô Seoul, Hàn Quốc.

Nếu như các nhà sản xuất Hàn Quốc như Samsung và LG đã vào Việt Nam từ nhiều thập kỷ trước, thu hút bởi nguồn lao động trẻ và dân số phát triển nhanh thì hiện tại, khi mức lương ở Việt Nam tăng và điều kiện thị trường ở quê nhà xấu đi, các hãng bán lẻ Hàn Quốc cũng đang có những bước đi tương tự. Chỉ có điều, hiện giờ họ phải tham gia vào một thị trường đông dân và cạnh tranh khốc liệt từ những thương hiệu địa phương và Nhật Bản.

Lotte Shopping đi đầu trong nỗ lực này, trở thành nhà bán lẻ Hàn Quốc đầu tiên vào Việt Nam vào năm 2008. Họ hiện điều hành 14 siêu thị Lotte Mart trên khắp cả nước và một trung tâm thương mại tại Hà Nội. Nối gót Lotte là E-Mart – công ty này cho ra đời siêu thị đầu tiên tại TP Hồ Chí Minh vào tháng 12/2015.

Quá phấn khích với thành công của cửa hàng đầu tiên tại quận Vò Vấp – đơn vị chứng kiến doanh thu lớn nhất với một chuỗi cửa hàng giảm giá tại TP Hồ Chí Minh. E-mart đã lên kế hoạch mở thêm cửa hàng vào năm tới. "Cửa hàng đầu tiên tại Việt Nam của E-Mart vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng cao kể từ khi ra mắt khi chúng tôi tạo được sự khác biệt so với các đối thủ bằng việc cung cấp nhiều loại sản phẩm Hàn gồm cả đồ ăn và bánh ngọt. Chúng tôi đang chuẩn bị mở thêm cửa hàng thứ 2 tại TP Hồ Chí Minh vào năm sau".

GS Retail thì đang thiết lập liên doanh với Tập đoàn Sơn Kim để điều hành 54 cửa hàng tiện lợi trên khắp cả nước dưới thương hiệu GS25. Động thái tiến ra nước ngoài của các hãng kể trên một phần là bởi các hãng bán lẻ trực tuyến đã chiếm một phần thị phần tại Hàn Quốc.

E-Mart và Lotte Shopping gặp khó khăn trong việc chống lại Coupang và công ty dịch vụ giao đồ ăn Market Curly. "Khi các công ty trực tuyến mở rộng sức ảnh hưởng của họ, hiển nhiên tốc độ tăng trưởng của những hãng bán lẻ offline chậm lại vào năm 2019. Các nhà bán lẻ offline sẽ chứng kiến tốc độ tăng trưởng lợi nhuận chậm lại vào năm 2020 khi họ đối mặt với cạnh tranh về giá cũng như chi phí cho marketing và giao hàng tăng lên".

Tình huống càng trở nên tồi tệ hơn khi nhu cầu với bán lẻ offline sụt giảm khi dân số Hàn Quốc đang giảm và người dân có xu hướng thích mua sắm trực tuyên hơn là đến các cửa hàng vật lý.

Tổng cộng doanh thu bán lẻ offline giảm xuống 16,7 nghìn tỷ won (tương đương 14,2 tỷ USD) trong quý 3, giảm 100 tỷ won so với quý trước đó. Trong khi đó, bán lẻ trực tuyến lại tăng 300 tỷ won lên 8,1 nghìn tỷ won.

Việt Nam có những cơ hội tốt để phát triển mà các nhà bán lẻ Hàn Quốc không tìm thấy ở quê nhà. Từ năm 2013 - 2018, lĩnh vực bán lẻ của Việt Nam đã ghi nhận kỷ lục tốc độ tăng trưởng doanh thu hàng năm đạt 10,97%. Tổng doanh thu bán lẻ dự kiến đạt 180 tỷ USD tính tới năm 2020 - tăng 26,6% so với năm 2018.

Tuy nhiên cơ hội lớn đi kèm với cạnh tranh gay gắt, không chỉ từ những thương hiệu trong nước mà còn các nhà bán lẻ Nhật Bản. Uniqlo gần dây đã khai trương cửa hàng đầu tiên tại TP Hồ Chí Minh, thu hút rất nhiều người mua ngày đầu mở bán.

"Mặc dù lĩnh vực bán lẻ Việt Nam có tiềm năng phát triển to lớn nhưng mức độ cạnh tranh cũng cực kỳ gay gắt. Dù là online hay offline, chúng tôi đều chứng kiến cuộc chiến cực kỳ gay gắt".

Khẩu vị khách hàng thay đổi dường như là yếu tố chủ chốt trong trận chiến này.

Trang làm việc cho một công ty Hàn Quốc ở TP Hồ Chí Minh. Khi cô và bạn mình tầm 20 tuổi, Lotte Mart ở quận 7 - một trong những siêu thị đầu tiên ở đây là điểm ưa thích để cô cùng bạn bè gặp gỡ và đi mua sắm. Ở thời điểm đó, Lotte Mart cung cấp những trải nghiệm mua sắm mới nhất, thuận tiện nhất cho người tiêu dùng Việt Nam. Văn hoá K-pop phổ biến khiến người Việt Nam săn lùng những món đồ liên quan - nhưng đó là câu chuyện của 5 - 6 năm về trước.

Khi các nhà bán lẻ xuất hiện nhiều hơn, cả trong nước và nước ngoài, cuộc đua giành giật khách hàng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Trang nói rằng Aeon hay Takashimaya của Nhật bây giờ là lựa chọn hàng đầu của cô khi thảo luận với bạn bè xem nên đi đâu.

"Các nhà bán lẻ Nhật Bản thu hút hơn với người tiêu dùng địa phương khi họ có dịch vụ tốt hơn, quyết định của cô chuyển từ nên đến chỗ nào sang chỗ nào thuận tiện hơn".

Những cái tên trong nước đáng để tâm có thể kể đến Vingroup khi thâm nhập vào thị trường bán lẻ vào năm 2014, có 122 siêu thị và 2.500 cửa hàng tiện lợi. Tuy nhiên đầu tháng này, Vingroup đã tuyên bố sáp nhập với Masan mảng bán lẻ để tạo ra công ty bán lẻ lớn nhất cả nước.

Hiện VIngroup chiếm 60% thị phần các trung tâm thương mại tính về diện tích sàn tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Theo sau là Aeon và Lotte.

Trong bối cảnh cạnh tranh như vậy, một vài thương hiệu trong nước như Saigon Co.op chọn tấn công những tỉnh phía tây nam - nơi dịch vụ giải trí còn khan hiếm.