Tái cấu trúc các tập đoàn, tổng công ty nhà nước

Ngày 5-2, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị làm việc với Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (Ủy ban) và 19 tập đoàn, tổng công ty trực thuộc về triển khai sản xuất, kinh doanh năm 2024 và thúc đẩy đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.

Lợi nhuận trước thuế đạt 53.256 tỉ đồng

Phó Chủ tịch Ủy ban Hồ Sỹ Hùng cho biết năm 2023, tổng doanh thu công ty mẹ của 19 tập đoàn, tổng công ty đạt gần 1,135 triệu tỉ đồng, bằng 105,15% kế hoạch năm 2023. Lợi nhuận trước thuế đạt 53.256 tỉ đồng (không tính Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN), bằng 166,09% kế hoạch năm 2023 và bằng 110,92% so với cùng kỳ năm 2022. Các Tập đoàn, tổng công ty nộp ngân sách nhà nước đạt hơn 79.252 tỉ đồng, bằng 199,96% kế hoạch năm 2023 và bằng 120,22% so với cùng kỳ năm 2022.

Năm 2023, 15/19 tập đoàn, tổng công ty hoàn thành và vượt kế hoạch về doanh thu; 16/19 tập đoàn, tổng công ty hoàn thành và vượt kế hoạch về lợi nhuận trước thuế (riêng Vietnam Airlines giảm lỗ so với kế hoạch); 16/19 tập đoàn, tổng công ty hoàn thành và vượt kế hoạch về nộp ngân sách Nhà nước.

Đáng chú ý, Ủy ban đã cùng các tập đoàn, tổng công ty nỗ lực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để triển khai, hoàn thành nhiều dự án đầu tư về kết cấu hạ tầng năng lượng, giao thông vận tải trong năm 2023, trong đó có nhiều dự án lớn, quan trọng đã chậm tiến độ nhiều năm. Các dự án cụ thể gồm: Xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành; kho cảng nhập LNG Thị Vải công suất 1 triệu tấn; đầu tư xây dựng các bến container số 3 và số 4 thuộc cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng; dự án thành phần 3 - cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1; xây dựng nhà ga hành khách T3 - cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất; xây dựng mở rộng nhà ga quốc tế T2 - cảng hàng không quốc tế Nội Bài; xây dựng nhà ga T2 - cảng hàng không quốc tế Phú Bài (đã hoàn thành và đưa vào khai thác từ ngày 28-4-2023), mở rộng cảng hàng không Điện Biên...

Tại hội nghị, Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty Lương thực miền Bắc Bùi Thị Thanh Tâm cho biết Việt Nam đạt thỏa thuận về thương mại gạo cấp Chính phủ với Indonesia và Philippines - cũng là 2 nước nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam. Ngay sau đó, những ngày cuối tháng 1 vừa qua, các doanh nghiệp Việt Nam đã thắng áp đảo khi giành được khoảng 350.000 tấn trong gói thầu 500.000 tấn gạo của Indonesia.

Nắm giữ nguồn lực lớn thì phải có lãi

Kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương những đóng góp của Ủy ban, các tập đoàn, tổng công ty vào những thành tựu, kết quả chung của cả nước năm 2023, nhất là về tăng trưởng GDP, quản trị doanh nghiệp và đặc biệt là bảo đảm an sinh xã hội.

Tuy nhiên, Thủ tướng yêu cầu tuyệt đối không thỏa mãn, chủ quan với những thành tựu, kết quả đã đạt được. Thủ tướng chỉ ra các tồn tại, hạn chế trong hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty, như những vướng mắc về cơ chế, chính sách; đầu tư cho phát triển còn hạn chế, tỉ lệ giải ngân đầu tư công thấp hơn bình quân chung cả nước; đóng góp cho tăng trưởng GDP chưa tương xứng với nguồn lực nắm giữ; hiệu quả đầu tư kinh doanh chưa cao. "Các tập đoàn, tổng công ty nắm giữ nguồn lực lớn, thực hiện sứ mệnh lớn phải làm ăn có lãi, đóng góp nhiều hơn nữa cho tăng trưởng GDP và ngân sách Nhà nước. Yêu cầu của năm 2024 với cả nước và với các tập đoàn, tổng công ty phải đạt kết quả cao hơn năm 2023" - Thủ tướng giao nhiệm vụ.

Thủ tướng cũng nêu những nỗ lực khắc phục yếu kém của một số vụ việc cụ thể, như đường dây 500 KV mạch 3 của EVN không triển khai được trong nhiều năm nhưng đang được quyết liệt xây dựng và dự kiến hoàn thành trong 6 tháng. Hay PVN sau một thời gian gặp khó khăn thì nay đã hoạt động đạt kết quả tích cực. Tổng Công ty cảng hàng không những năm trước đây ì ạch nhưng đến năm nay có nhiều chuyển biến, nhất là trong xây dựng sân bay Long Thành. Tổng Công ty Đường sắt sau nhiều năm thua lỗ đã có những đổi mới hiệu quả và có lãi trong năm 2023; những chuyển biến trong triển khai chuỗi dự án khí Lô B - Ô Môn sau hàng chục năm chậm trễ…

Thủ tướng lấy ví dụ, năm 2023, Chính phủ chỉ đạo tăng cường xuất khẩu gạo trong lúc giá tăng, thì cũng có những ý kiến ngần ngại trong tình hình thế giới phức tạp. "Vòng đời cây lúa hiện nay chỉ khoảng 3 tháng, dự trữ gạo được bảo đảm, cần tận dụng thời cơ để xuất khẩu. Kết quả là chúng ta vừa xuất khẩu gạo đạt kỷ lục vừa bảo đảm cân đối lương thực trong nước, vừa góp phần bảo đảm an ninh lương thực thế giới" - Thủ tướng nói.

Không đùn đẩy, né tránh

Để phát huy hơn nữa hiệu quả hoạt động và nguồn lực đầu tư của các tập đoàn, tổng công ty trong thực hiện kế hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 và thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ một số nội dung chủ yếu về các quan điểm quản lý, điều hành và các nhóm nhiệm vụ lớn với hoạt động của Ủy ban và các tập đoàn, tổng công ty thời gian tới.

Theo đó, nắm chắc tình hình thực tiễn, cụ thể hóa thành các chương trình, đề án, dự án, tổ chức thực hiện hiệu quả. Tập trung sửa đổi và đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi các luật, nghị định, thông tư liên quan để tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn về pháp lý, nhất là liên quan lĩnh vực giá, môi trường, tài nguyên, đất đai. "Tinh thần là phân cấp, phân quyền nhiều hơn đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu cần tập trung thúc đẩy đầu tư phát triển, khắc phục bằng được hạn chế trong vấn đề này, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, tập trung cho 3 đột phá chiến lược của đất nước (thể chế, hạ tầng nhân lực), làm mới 3 động lực tăng trưởng cũ (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) và bổ sung các động lực tăng trưởng mới (chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ)... Đồng thời, tái cấu trúc các tập đoàn, tổng công ty theo các kế hoạch đã được phê duyệt, trong đó tập trung 3 nội dung tái cấu trúc: Tái cấu trúc về quản trị theo hướng hiệu lực, hiệu quả, nâng cao chất lượng nhân lực; tái cấu trúc về tài chính; tái cấu trúc về ngành nghề, nguyên vật liệu đầu vào... cho phù hợp xu hướng phát triển.

Thủ tướng lưu ý Ủy ban phải tập trung định hướng vấn đề tái cấu trúc cho các tập đoàn, tổng công ty và việc đánh giá hoạt động của doanh nghiệp cần căn cứ hiệu quả tổng thể. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính, chủ động, tích cực hơn nữa, phát huy tinh thần tấn công mạnh mẽ, bản lĩnh, tự tin, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ thuộc thẩm quyền, kiên định các vấn đề nguyên tắc nhưng linh hoạt trong thực hiện công việc cụ thể, tuân thủ các quy luật của kinh tế thị trường.

Thủ tướng cho rằng các bộ, ngành, Ủy ban đã có nhiều kinh nghiệm hơn, phải phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, giải quyết nhanh chóng, kịp thời các đề xuất của doanh nghiệp trên tinh thần tất cả vì lợi ích chung, lợi ích quốc gia, dân tộc, vì sự phát triển của các tập đoàn, tổng công ty; không đùn đẩy, né tránh, không phiền hà, sách nhiễu, cùng doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức.