Hết tháng 10/2010, Việt Nam xuất siêu đá quý và vàng hơn 2,3 tỷ USD

Liên tục mấy tháng đầu năm, khi giá cả, thị trường vàng trên thế giới khá “bình lặng” các doanh nghiệp Việt Nam đã nhập khẩu được một khối lượng vàng với giá khá thấp. Chẳng hạn, thời điểm tháng 2, khi giá vàng thế giới dừng ở mức 1.095,6 USD/OUNCE, lượng vàng nhập khẩu của các doanh nghiệp tăng 13,7% (trong khi xuất khẩu giảm 30,7%) so với tháng 1; tương ứng tỷ lệ vàng nhập khẩu tháng 7 tăng 32,3% (trong khi xuất khẩu giảm 96,9%) so với tháng 6.

Thật đáng tiếc là ở hai thời điểm khác, khi giá vàng thế giới có dấu hiệu tăng mạnh: Tháng 5 (1.204,88USD/OUNCE); tháng 8 (1.214 USD/OUNCE), các doanh nghiệp đã “tham bát... USD” hoặc do thiếu thông tin và dự đoán sai diễn biến của thị trường nên đã vội vàng đua nhau xuất khẩu! Cụ thể: Trong tháng 5, lượng vàng xuất khẩu của các doanh nghiệp tăng 13,8% so với tháng 4 và đến tháng 8, lượng vàng xuất khẩu còn “ồ ạt” hơn, tăng 45,5% so với tháng 7 trước đó!

Sự “say mê” chạy theo “bát... USD” của các doanh nghiệp trong tháng 5 và tháng 8 có làm cho kim ngạch xuất khẩu cả nước tăng lên, chỉ có lợi cho cán cân thương mại XNK ở thời điểm đó chứ không bao hàm ý nghĩa toàn cục cho cả năm.. Thực tế thì hệ lụy tiêu cực đã diễn ra, khi thị trường có "biến" các doanh nghiệp vàng trong nước lại lâm vào cảnh khan hiếm hàng và bất lực nhìn giá thị trường tăng tốc?

Từ cuối tháng 9, giá vàng trong nước liên tục phá ngưỡng, từ 30 triệu đồng/lượng lên 33-34 triệu đồng/lượng (đầu tháng 10), 35 triệu đồng/lượng (đầu tháng 11), đỉnh điểm là sáng ngày 9/11 giá vàng vọt lên 38 triệu đồng/lượng! Có thể nói, hai tháng qua các doanh nghiệp vàng trong nước đã trở tay không kịp trước sự leo thang của thị trường. Và giá vàng “điên loạn” chỉ chịu lùi bước khi buổi trưa cùng ngày, khi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Giàu tuyên bố sẽ cấp quota cho nhập khẩu vàng với khối lượng phù hợp...

Các doanh nghiệp lại quay sang nhập khẩu vàng với giá cao. Đến lúc này thì chính các doanh nghiệp nhập khẩu vàng là tác nhân làm cho cán cân thương mại diễn biến theo chiều ngược lại,nhập siêu cao hơn!

Có lẽ đây là bài học quá đắt giá đối với các doanh nghiệp chỉ chăm chăm “tham bát... bỏ mâm”.

Cơ quan quản lý phản ứng chậm, chỉ chạy theo thị trường?

Liên quan đến việc để cho giá vàng trên thị trường tự do nhảy múa “điên loạn” tại một số thời điểm trong vòng một năm qua không thể không nói đến vai trò và trách nhiệm của cơ quan quản lý, cụ thể là Ngân hàng Nhà nước!

Lần thị trường biến động nào cũng vậy, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đều ra tay “cho nhập khẩu vàng”. Chúng ta còn nhớ, tháng 11 năm 2009, cuối tháng 7 đầu tháng 8 và mới đây ngày 9/11... thị trường vàng đã lướt sóng vài ba tuần liền, thậm chí hàng tháng trời, đủ để vàng tạo được giá đứng trên thị trường, khi đó người đứng đầu ngành ngân hàng Nhà nước mới “ra tay”. Đó là sự thụ động chạy theo thị trường, chứ không phải là sự can thiệp quyết liệt, kịp thời của Nhà nước.

Sau ngày 9/11, giá vàng có thể lui khỏi mốc 38 xuống 37 triệu đồng/ lượng hoặc thấp hơn nữa, nhưng khó có thể về lại 34-35 triệu đồng/lượng của mấy ngày đầu tháng 11! Đó là chưa nói có khi hiệu ứng đó chỉ được một thời gian ngắn, sau đó vàng lại tái lập trở lại đích đã tạo như vài ba lần "can thiệp" trước?

Liệu đây có phải là một bài học đắt giá nữa đối với cơ quan quản lý Nhà nước?

Theo Anh Bùi
Báo Công thương