Mạo danh ngân hàng để lừa đảo

Gần sát Tết Nguyên đán, nhiều ngân hàng (NH) trên cả nước đã đồng loạt tung ra các chương trình khuyến mại, quay số trúng thưởng để tri ân khách hàng cũ, thu hút các khách hàng mới. 

Chớp lấy cơ hội này, nhiều đối tượng đã mạo danh nhân viên NH, gọi điện thông báo trúng thưởng, rồi yêu cầu khách hàng nạp thẻ điện thoại để làm thủ tục nhận thưởng. Đây có thể xem là "chiêu" khá mới của kẻ gian nhằm lợi dụng sự cả tin của người dân để lừa đảo.

Nhiều chiêu trò lợi dụng sự cả tin của khách hàng

Chị Nguyễn Thu Thảo ở Khu đô thị Văn Quán (Hà Nội) cho biết, đầu tháng 12, chị có nhận được một cuộc điện thoại từ số máy di động lạ, tự xưng là nhân viên của NH Vietcombank và thông báo chị đã trúng thưởng thông qua chương trình khuyến mại về dịch vụ thẻ của NH này.

Theo đó, giải thưởng mà chị được nhận khá “khủng”, gồm một chiếc xe máy Attila và 100 triệu đồng tiền mặt. Tuy nhiên, để đủ điều kiện nhận phần quà trên, người này yêu cầu chị Thảo phải gửi mã số của 6 thẻ điện thoại, mỗi thẻ trị giá 100 ngàn đồng. Sau khi nghe đến “điều khoản” mà người này đặt ra, chị Thảo bắt đầu nghi vấn về phần thưởng “từ trên trời rơi xuống” này. Chị gọi điện cho một người bạn đang công tác tại một NH lớn để thẩm định tính xác thực của thông tin, được biết, các NH không bao giờ đưa ra yêu cầu đưa mã số thẻ điện thoại để nhận giải thưởng.

Nắm được thông tin này, cùng với nhiều thông tin khác từng đọc được trên báo chí, chị Thảo quay sang “điều tra” bằng cách yêu cầu người gọi cung cấp thông tin như tên tuổi, trực thuộc chi nhánh nào của Vietcombank, thì đầu dây bên kia liền cao giọng: “Bên tôi có quyền không cung cấp thông tin, còn chị muốn nhận thưởng thì nhận, không muốn nhận thì chúng tôi không ép”, rồi dập máy.

Từ phía cơ quan quản lý, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết: Bên cạnh hình thức mạo danh cán bộ NH để lừa đảo trúng thưởng, đã và đang xuất hiện một hình thức lừa đảo mới khá phổ biến khác, làm ảnh hưởng đến uy tín của các tổ chức tín dụng trong nước. Đó là dụ dỗ người dân mở thẻ thanh toán quốc tế tại các NH ở Việt Nam và mua lại các thẻ này để sử dụng rút tiền tại nước ngoài.

Trên thực tế đã xảy ra các tình huống như, kẻ gian gọi điện thoại từ các số điện thoại thông qua mạng Internet (+313851668, +313850018, +36022…) đến số máy điện thoại cố định tại nhà riêng hoặc cơ quan của “người bị hại” để thông báo các thông điệp “kêu cứu” của người thân gia đình người bị hại đang bị chúng bắt cóc để nhằm mục đích tống tiền, hoặc các hành vi đe dọa khác và yêu cầu người bị hại chuyển tiền vào các tài khoản NH theo chúng chỉ định (thường là tài khoản tại các NH mà chúng đã mua được các thẻ NH). 

Sau đó, bọn chúng rút hết tiền trong tài khoản bằng thẻ NH đã mua tại nước ngoài. Ngoài ra, kẻ gian còn mạo danh cán bộ trong lực lượng Công an, Viện kiểm sát hoặc An ninh ngân hàng điện thoại hoặc liên hệ trực tiếp với người bị hại thông báo tài khoản của người bị hại bị tội phạm xâm nhập và yêu cầu họ cung cấp thông tin đăng nhập các dịch vụ ngân hàng điện tử. Tiếp đó, chúng liền chuyển hết tiền trong tài khoản của người bị hại sang tài khoản của chúng để chiếm đoạt.

Ngân hàng và khách hàng cần tự bảo vệ mình

Theo số liệu, trong hai năm 2011 và 2012, Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm công nghệ cao (C50) – Bộ Công an đã phát hiện hơn 10 vụ, trong đó chủ yếu là các đối tượng người Malaysia vào Việt Nam dùng thông tin thẻ tín dụng trộm cắp được “sao” thành các phiên bản thẻ giả cùng hộ chiếu giả để mua sắm những mặt hàng giá trị cao ở TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, chiếm đoạt nhiều tỷ đồng.

Để phòng ngừa, các đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ cần nêu cao cảnh giác, khi khách hàng thanh toán bằng thẻ, cần kiểm tra kỹ các thông số in trên thẻ, nếu thẻ thật, chữ in sẽ rõ nét, đều nhau, không bị nhòe. Đặc biệt, mỗi NH phát hành thẻ đều có lo-go và mã pin riêng nên khi thanh toán, nhân viên cần kiểm tra xem mã pin trên thẻ có đúng của NH phát hành hay không. Ngoài ra, các NH, Hiệp hội thẻ cần thường xuyên cập nhật thông tin, tập huấn cho các đơn vị thanh toán thẻ các kỹ năng nhận biết thẻ giả để tránh trường hợp rủi ro.

Và mới đây, TAND Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử và tuyên phạt 30 tháng tù đối với Ngô Văn Tống (32 tuổi, quốc tịch Trung Quốc) về tội “Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước”. Tống đã cùng đồng bọn sang Việt Nam bằng đường du lịch rồi tìm cách lấy trộm thông tin mật ở các cây ATM, sau đó làm thẻ giả để rút tiền. Phía C50 khuyến cáo, hiện nay ngoài việc ăn cắp thông tin thẻ tín dụng để mua hàng trên mạng còn có tình trạng người nước ngoài dùng thẻ giả để mua các loại hàng hóa có giá trị cao như vàng, bạc, đá quý...

Về phía mình, ngành NH cũng nhiều lần khuyến cáo khách hàng cảnh giác tội phạm thẻ. Chỉ riêng trong năm 2013, Vietcombank đã 3 lần cảnh báo khách hàng về nguy cơ virus máy tính và thiết bị di động lấy cắp thông tin trên thẻ NH để trộm tiền hoặc thực hiện các hành vi lừa đảo khác. NH này khuyến cáo khách hàng không nên cài đặt các phần mềm độc hại, không rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc những email lạ để tránh bị lấy cắp thông tin tài khoản.

NHTMCP Phương Đông (OCB) cũng khuyến cáo khách hàng không đứng tên mở tài khoản, thẻ NH và các dịch vụ liên quan tại các tổ chức tín dụng và OCB để cho người khác sử dụng; không cung cấp các thông tin liên quan đến cá nhân, thông tin liên quan đến tài khoản NH như: họ tên, số CMND, số thẻ thanh toán và các thông tin đăng nhập các dịch vụ NH điện tử,… cho người khác.

Phía NHNN cũng yêu cầu các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán kiểm soát chặt chẽ quy trình mở và sử dụng tài khoản, quy trình phát hành thẻ (đặc biệt là các thẻ thanh toán quốc tế), tăng cường thực hiện chính sách nhận biết khách hàng, thường xuyên rà soát các giao dịch của thẻ mới mà hoạt động ở nước ngoài sau khi nhận tiền ở Việt Nam thì rút hết ngay ở nước ngoài. Khi phát hiện thông tin nghi vấn thì cần báo cơ quan Công an để phối hợp xác minh làm rõ. 

NHNN yêu cầu các đơn vị phổ biến, thông báo đến từng nhân viên, đặc biệt là nhân viên giao dịch, khách hàng đến mở tài khoản, phát hành thẻ, về phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng để qua công tác nghiệp vụ có thể phòng ngừa, phát hiện kịp thời các dấu hiệu tội phạm.