Phá sản ngân hàng để chống lại thói “ỷ thế làm liều”

Tại Tọa đàm "Nhu cầu hoàn thiện pháp luật nhằm thúc đẩy tái cơ cấu hệ thống ngân hàng, xử lý nợ xấu và đáp ứng yêu cầu hội nhập", Thạc sỹ Lê Thị Nga, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đánh giá lần đầu tiên trong lịch sử hoạt động của mình, NHNN mua lại cổ phần 3 ngân hàng VNCB, Oceanbank, GPBank với giá 0 đồng là biện pháp phù hợp trong điều kiện hiện nay và là những bước đi đầu tiên rất quan trọng để tiến tới triển khai thủ tục phá sản TCTD theo tố tụng tư pháp quy định tại Luật phá sản mà Quốc hội vừa thông qua năm 2014.

Bà Nga chỉ ra Luật các TCTD tại điều 155, Luật phá sản tại chương VIII đã dự liệu tình huống và cho phép mở thủ tục phá sản của TCTD, nhưng trong giai đoạn từ 2011-2015 với mục tiêu không để xảy ra đổ vỡ mất an toàn hoạt động ngân hàng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội thì chủ trương của Chính phủ về việc chưa áp dụng phá sản TCTD theo quy định của Luật phá sản là phù hợp trong thời điểm hiện tại.

“Tuy nhiên, dưới góc độ pháp lý, bên cạnh việc ủng hộ thì chúng tôi khuyến nghị chỉ nên coi đây là giải pháp trước mắt, giải pháp tình thế”, bà Nga nhấn mạnh.

Theo bà Nga, Quỹ tiền tệ quốc tế IMF tại Việt Nam cũng đánh giá: giải pháp NHNN mua lại bắt buộc chỉ nên là bước đi đầu tiên hướng đến khuôn khổ phù hợp về thanh lý và phá sản ngân hàng, thông qua đó nguyên tắc kỷ luật thị trường được tăng cường đối với cả cổ đông và người gửi tiền.

“Chúng tôi rất chia sẻ với các cổ đông của các TCTD khi họ bị ảnh hưởng quyền lợi do ngân hàng mà họ có phần sở hữu đã rơi vào tình trạng bị kiểm soát đặc biệt và phải bán bắt buộc”, bà Nga chia sẻ.

Tuy nhiên, bà Nga nhận định để một ngân hàng phá sản sẽ là một bài học tốt cho cả giới ngân hàng lẫn người dân gửi tiền, một biện pháp hữu hiệu chống lại thói “ý thế làm liều” của cả hai bên.

Hơn nữa để các TCTD phá sản sẽ công bằng hơn vì như vậy Nhà nước sẽ không phải can thiệp giải cứu dựa trên tiền thuế của những người dân không được lợi gì từ ngân hàng này (những người dân không phải là cổ đông hay người gửi tiền tại TCTD). Bản thân NHNN qua trả lời phỏng vấn Thống đốc NHNN trên TBKTSG cũng đồng tình với tầm nhìn này.

"Qua đó chúng tôi đề nghị NHNN phối hợp với các cơ quan chức năng triển khai công tác chuẩn bị về mọi mặt nhất là hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành Luật phá sản theo thẩm quyền để có thể thực hiện được quy định phá sản đối với TCTD trong thời gian tới", bà Nga phát biểu.

Ngoài ra, trong quá trình tái cơ cấu TCTD nói chung và mua bắt buộc NHTMCP yếu kém nói riêng không thể không nói đến vai trò của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam. Do đó, bà đề nghị Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cần nâng cao vai trò và hiệu quả hoạt động của mình trong quá trình phá sản, giải thể và tái cấu trúc ngân hàng thương mại. “Thời gian qua, bảo hiểm tiền gửi đã làm được gì trong khi vẫn dùng tiền của ngân sách?”, bà nêu vấn đề.