Sếp“ ngân hàng kêu “vướng“ vì tiền “tip”

“Cước taxi chỉ mất 25 nghìn, đưa 30 nghìn không mấy ai đợi để được trả lại. Thế nhưng thanh toán bằng thẻ cước bao nhiêu trừ tiền vào thẻ từng đó, lái xe chẳng được hưởng đồng tip nào. Vậy nên mặc dù Vietinbank đã đầu tư khoảng 1.000 thiết bị POS (các máy chấp nhận thanh toán thẻ) trên taxi Vinasun song nhiều khi máy để không…”, ông Phạm Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) cho biết.

Đây cũng là bài toán khó đối với các ngân hàng khi đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM).

Đẳng cấp

“Ra nước ngoài khi thanh toàn tiền phòng khách sạn mà đưa tiền mặt thì lễ tân nhìn mình bằng con mắt khác hẳn, có vẻ không thiện cảm cho lắm. Bởi ở nước ngoài, việc sử dụng thẻ thanh toán là phổ biến. Thậm chí có những khách sạn 5 sao còn không chấp nhận việc thanh toán bằng tiền mặt. TTKDTM mới được coi là đẳng cấp… Thế nhưng, ở Việt Nam, cứ lương vào tài khoản hôm trước là hôm sau rút sạch…”, bà Dương Thu Hương – Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng, nói.

Nếu như các nước, tỷ lệ thanh toán tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán chỉ khoảng 5- 7%, thì ở Việt Nam, tuy đã giảm từ 30% (cách đây khoảng chục năm) xuống còn 14% hiện nay nhưng vẫn còn gấp đôi các nước. Theo bà Hương, “phải làm thế nào đẩy mạnh TTKDTM thì đất nước mới có đẳng cấp (đẳng cấp quốc gia)”.

“Thực ra các ngân hàng cũng đang rất tích cực nhưng kết quả chưa tương xứng. Tiền tip là một ví dụ. Lái xe không mặn mà với việc khách hàng thanh toán bằng thẻ. Nếu khách hàng hỏi đến thì mới lôi từ đâu đó thiết bị POS để cà chứ chưa sẵn sàng đáp ứng nhu cầu thanh toán bằng thẻ của khách…”, ông Phạm Anh Tuấn ví dụ.

Một gợi ý là ngân hàng cần để lại một khoản tiền % cho các hãng xe và coi đó như là một khoản tiền tip - ông Tuấn cho biết, thực ra Vietinbank cũng có tỷ lệ để lãi cho hãng xe, tuy nhiên tỷ lệ đó (3%) không thấm vào đâu so với tiền cước 25 nghìn mà lái xe được tip 5 nghìn đồng.

“Nếu chỉ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hay các ngân hàng không làm được. Mà phải có một đề án tổng thể, với sự tham gia của các Bộ, ngành. Ví dụ, vấn đề tiền tip, có thể có quy định trên hóa đơn ghi rõ tiền tip là bao nhiêu %, hoặc là khi các đơn vị nhập các thiết bị POS thì được ưu đãi miễn thuế như thế nào… Cái này NHNN không quy định được mà phải là Bộ Tài chính”, bà Dương Thu Hương đề nghị.

Tăng POS để tiết kiệm ATM

Tính đến hết năm 2010, số thẻ trên phạm vi cả nước vào khoảng 28,5 triệu thẻ, hơn 11 nghìn máy ATM và gần 50 nghìn thiết bị chấp nhận thẻ (POS). Tuy nhiên theo ông Tuấn, việc có đến 85% thẻ chỉ để rút tiền mặt đang là áp lực đối với máy ATM . Nếu trung bình mỗi ngày mỗi máy ATM “nạp” 1 tỷ đồng thì cả nước có khoảng hơn 11 nghìn tỷ đồng “chết”. Nếu tăng các thiết bị chấp nhận thẻ POS lên thì ATM không cần nhiều và cũng giảm được lượng tiền “chết” trong các máy ATM.

“Tôi cứ hình dung cái ngày đi vào bãi gửi xe chỉ cần đưa thẻ và người trông xe cà vào máy POS di động là xong, không phải móc ví tìm tiền hay chờ trả lại tiền nữa…”, bà Hương hy vọng.

Bên cạnh các POS đặt cố định tại các khách sạn, nhà hàng, cửa hàng…, POS di động cũng đang là hướng mà các nhà đầu tư đang tính đến. Theo ông Nguyễn Bình - Giám đốc bán hàng của Ingenico- một DN chuyên cung cấp thiết bị POS, các nhà sản xuất cũng đang hướng tới đặt nhà máy sản xuất tại Việt Nam và trong tương lai không xa, các thiết bị POS có giá khoảng 100 USD là trong tầm tay.

“Theo tôi, cơ sở hạ tầng cho TTKDTM ở Việt Nam là khá tốt, internet là tuyệt vời, 3 liên minh thẻ (Smartlink, Banknetvn và VNBC) cũng đã được kết nối, đặc biết, Việt Nam lại rất thông dụng tin nhắn SMS (nhắn số dư) mà nhiều nước không có. Những quy định về chữ ký số, an ninh, bảo mật… cũng đã sẵn sàng. Các ngân hàng cũng đang rất nỗ lực… Vấn đề bây giờ là sự phối hợp của Bộ, ngành”- ông Tuấn quả quyết.

Đồng tình với quan điểm này, ông Bùi Quang Tiên, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) cũng cho rằng sự phát triển của TTKDTM tại Việt Nam vẫn chưa tương xứng với cơ sở hạ tầng sẵn có và yêu cầu của thực tiễn. Ông Tiên cũng cho biết, NHNN cũng đã trao đổi với Bộ Tài chính về chính sách thuế thúc đẩy TTKDTM, trong tháng 6 này NHNN sẽ hoàn tất Đề án TTKDTM trình Chính phủ, trong đó có sự tham gia của các Bộ, ngành có liên quan.

Theo Thanh Thanh
Pháp luật TP.HCM