Rằng đó là kết quả của việc mạng lưới mua bán vàng miếng
do Ngân hàng Nhà nước cấp phép đã đi vào hoạt động khiến tâm lý đầu cơ
giảm, người dân yên tâm bán vàng và sự cạnh tranh lành mạnh giữa các đơn
vị... Nhưng bên cạnh đó, còn khá nhiều nguyên nhân không được nói đến.
Giá vàng giảm là do nhu cầu thấp. Có 2 lý do khiến nhu cầu thấp mà
NHNN "quên" không nói đến. Đầu tiên là nhu cầu vàng SJC thấp chứ chưa
chắc cầu vàng trên thị trường đã thấp. Bởi như chúng ta đã biết, trước
và ngay khi quy định giới hạn việc kinh doanh vàng miếng, nhiều cửa hàng
vàng đã nhanh nhạy đẩy hướng kinh doanh, mua bán vàng miếng dạng nhẫn
trơn ép trong vỉ để "lách" quy định nói trên. Có cầu mới có cung nên
chắc chắn, một lượng cầu không nhỏ sẽ đổ sang vàng miếng dạng này... Đặc
biệt ở các tỉnh, thành mà mạng lưới cửa hàng vàng bị thu hẹp mạnh, đất
sống cho vàng miếng dạng nữ trang nói trên càng lớn vì thói quen giữ
vàng của người dân là không dễ thay đổi. Họ cũng không quan tâm lắm đến
những "rủi ro kỹ thuật" mà chúng ta cảnh báo khi giao dịch các loại vàng
này hay ở các tiệm vàng kiểu này. Bởi "mua đâu bán đó" đã trở thành
truyền thống và cũng là "giấy bảo hành" uy tín nhất trong giao dịch vàng
của người dân xưa nay.
Lý do thứ hai khiến nhu cầu vàng miếng SJC giảm xuất phát từ độ rủi
ro ngày càng lớn của thương hiệu vàng này khi duy trì mức cao hơn giá
thế giới ở mức 4 - 5 triệu đồng/lượng trong một thời gian dài. Mức chênh
lệch này cộng với xu hướng giảm của vàng thế giới, độ rủi ro càng được
đẩy lên cao. Trong bối cảnh đó, NHNN lại tuyên bố sẽ mua vàng dự trữ và
ấn định giá vàng. Chiếu theo logic, để tránh rủi ro cho ngân sách khi
xuất tiền mua vàng dự trữ, cơ quan này sẽ ấn định giá thấp, sát với giá
thế giới. Như vậy, những người mua giá cao trước đó bị thiệt. Vậy thì
"36 chước...," chạy trước vẫn hơn. Nên người ta kéo nhau đi bán vàng
ngày càng nhiều.
Nhưng cũng như lần trước, Công ty SJC cũng như các đơn vị được phép
mua bán vàng thương hiệu này lại sử dụng "chiêu" độc quyền để chặn quyền
bán vàng của người dân, đó là niêm yết giá mua vào thấp, bán ra cao.
Chênh lệch mua - bán được đẩy lên có lúc tới 500.000 đồng/lượng. Người
dân buộc phải chấp nhận bán giá thấp nếu muốn tránh rủi ro. Với kiểu
kinh doanh này, sẽ không có gì khó hiểu nếu nhu cầu vàng miếng SJC sẽ
còn tiếp tục giảm trong những ngày tới. Bởi bị ép quá, người mua vàng sẽ
chọn cho mình con đường khác, mua vàng nhẫn như nói trên chẳng hạn.
Nói như vậy để thấy, nếu chỉ nhìn hiện tượng khoảng cách giá vàng
trong nước và thế giới bị thu hẹp để cho rằng, thị trường vàng đang ổn
định nhờ chính sách độc quyền vàng miếng SJC và thu hẹp mạng lưới mua
bán vàng miếng của NHNN là lạc quan quá sớm.
Sóng ngầm trên thị trường vàng đã nổi lên chỉ vài ngày sau khi thực
hiện việc thu hẹp mạng lưới kinh doanh vàng. Có lẽ, đây thực chất là
phản ứng tự nhiên trước những hiện tượng, quy định đi ngược với nguyên
tắc thị trường.
Theo Nguyên Khanh
Thanh niên