Thăng trầm cổ phiếu ngân hàng

Đã một thời, cổ phiếu ngân hàng được các nhà đầu tư phong cho cái tên mỹ miều - "cổ phiếu vua". Vào những năm 2006-2007, ngành ngân hàng cùng với các doanh nghiệp lớn, quy mô vốn lớn hầu hết lại chưa được niêm yết đã trở thành điểm đến của dòng tiền đầu cơ. Nhiều ngân hàng nhỏ chưa niêm yết đã tận dụng cơ hội phát hành gấp 3, 4 lần quy mô trong thời gian ngắn vẫn được thị trường mua hết với giá gấp nhiều lần mệnh giá.

Thời thế đổi thay, cổ phần ngân hàng nay đã trở nên kém hấp dẫn, để đấu giá thành công cũng chẳng dễ dàng gì, thậm chí có những trường hợp không có nhà đầu tư nào ngó ngàng đến.

Theo thống kê của chúng tôi, rất nhiều cổ phiếu ngân hàng bao gồm 2 ngân hàng đã niêm yết (SHB, NCB) và hầu hết các ngân hàng chưa niêm yết hiện đang thấp hơn mệnh giá phổ thông 10.000 đồng/cp.

Mặc dù tình hình kinh doanh đạt kết quả tốt, giá cổ phiếu SHB thời gian gần đây vẫn liên tục rớt mạnh, hiện đã lùi về mức dưới 6.000 đồng/cp. Đây cũng là nỗi bức xúc của hàng loạt cổ đông tại ĐHCĐ bất thường diễn ra cách đây vài tháng khi chứng kiến quá trình sa sút của cổ phiếu này và nóng lòng muốn ban điều hành ngân hàng đưa giá cổ phiếu ngân hàng lên. Chủ tịch HĐQT Đỗ Quang Hiển cũng đã hứa với cổ đông sẽ làm tất cả sức mình để ngân hàng hoạt động tốt, hiệu quả, nhưng không thể đưa ra lộ trình tăng giá cho cổ phiếu.

Gần đây, Công ty Mua bán nợ Việt Nam (DATC) chào bán cổ phiếu của ngân hàng OCB và SCB với giá thấp bất ngờ dưới 5.000 đồng/cp nhưng vẫn ế toàn bộ.

Một số ngân hàng khác chật vật trong hành trình tăng vốn nhiều năm. NamABank chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu để tăng vốn điều lệ từ 3.000 tỷ đồng lên 4.000 tỷ đồng, tuy nhiên chỉ phân phối được 2,12% tổng số cổ phiếu dự kiến phát hành. Sau đợt chào bán, vốn điều lệ của Nam A Bank tăng lên 3.021 tỷ đồng. Hiện trên thị trường OTC, cổ phiếu này được giao dịch với giá khoảng 7.000 đồng/cổ phiếu trong khi giá NamABank chào bán là 10.000 đồng/cổ phiếu.

Theo kế hoạch năm 2014, SaigonBank dự kiến tăng thêm 920 tỷ đồng vốn điều lệ, nâng vốn lên 4.000 tỷ đồng, đồng thời nâng dần hiệu quả sử dụng vốn, duy trì tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu ở mức 15 - 16%. Tuy nhiên 2 năm trôi qua, kế hoạch tăng vốn của nhà băng này vẫn chưa triển khai được.

Vừa qua, Tổng công ty Du lịch Sài Gòn (Saigontourist) muốn bán đấu giá 10,75 triệu cổ phiếu Saigonbank với giá khởi điểm 9.756 đồng/cp. Tuy nhiên cũng không có nhà đầu tư nào đăng ký tham gia đấu giá. Cổ phiếu của SaigonBank gần đây được chào bán trên thị trường tự do ở mức khoảng 7.000- 8.000 đồng.

Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) thực hiện kế hoạch đấu giá hơn 71,5 triệu cổ phiếu MaritimeBank, tương đương tỷ lệ 6,09% vốn với giá khởi điểm là 11.700 đồng/cp, trong khi giá của cổ phiếu ngân hàng này trên thị trường giao dịch thấp. Song đến hết thời hạn đăng ký và đặt cọc chỉ có một nhà đầu tư đăng ký tham dự đấu giá nên cuộc đấu giá đã không đủ điều kiện để tổ chức.

Tuy nhiên, vẫn có những “người may mắn” khi chào bán được với giá cao hơn giá trị thực. Giá cổ phiếu ABBank chỉ giao dịch trong khoảng 4.000-5.500 đồng/cổ phiếu trong khi tại phiên đấu giá của EVN thoái vốn tại ngân hàng này, 5 nhà đầu tư cá nhân đã mua 40 triệu cổ phần với giá 10.000 đồng/cổ phần, tương ứng 400 tỷ đồng. Cổ đông tổ chức trúng thầu tại mức giá 10.100 đồng/cổ phần.

Mới đây, VPBank đã gửi thông báo xin ý kiến cổ đông về phương án tăng vốn điều lệ thêm 1.000 tỷ đồng bằng việc phát hành riêng lẻ cổ phiếu ưu đãi cổ tức cho nhà đầu tư với giá chào bán dự kiến 27.584 đồng/cp.

Trên thị trường tự do (OTC), giá cổ phiếu của VPBank dao động ở khoảng 9.000 - 10.000 đồng/cp. Như vậy, giá mà VPBank dự kiến chào bán ở mức hơn 27.500 đồng, đang gấp 3 lần so với giá trị thực của cổ phiếu. Với mức giá rất cao này, nhiều nhận định cho rằng ngân hàng có khả năng thực hiện phương án chào bán cho cổ đông chiến lược nước ngoài.

Sau khi cổ đông chiến lược nước ngoài - Ngân hàng OCBC (Overseas Chinese Banking Corporation Limited) Singapore rút vốn từ cuối năm 2013, VPBank không có nhà đầu tư nước ngoài nào. Trong 2 năm gần đây, VPBank cũng đã tìm hiểu, tìm kiếm các nhà đầu tư nước ngoại để bán cổ phần.

Trước đó, VPBank thông báo về phương án chào bán, ngân hàng sẽ chào bán tối đa theo quy định là 30% vốn cho nhà đầu tư nước ngoài, tương đương 20% vốn sau khi tăng vốn. Thời điểm thực hiện vào quý 4/2015 và 2016 tùy vào việc xin chấp thuận của các cơ quan nhà nước và/hoặc việc đàm phán chi tiết với các nhà đầu tư.

Theo các chuyên gia, áp lực về nguồn cung là khá lớn đối với cổ phiều ngân hàng và vẫn chịu tác động từ tình hình tài chính chung như tỷ giá và biến động từ thị trường thế giới, vì vậy việc tăng vốn ở thời điểm này là điều không hề dễ dàng. Cũng không ít nhà đầu tư lo ngại cổ phiếu từng một thời được xem như “cổ phiếu vua” sẽ còn đi xuống nữa trong thời gian tới.