Đưa nợ xấu ra ánh
sáng
Ông Lê Xuân Nghĩa, phó chủ tịch uỷ ban Giám sát tài chính
quốc gia, cho rằng nhiều lãnh đạo ngân hàng lo lắng nợ xấu sẽ gia tăng khi áp
dụng cách phân loại nợ xấu theo tiêu chuẩn mới. Theo ông, bình quân nợ xấu toàn
ngành ở tỷ lệ 2 – 3%, nhưng tỷ lệ này cao hơn ở một số “mắt xích yếu trong hệ
thống ngân hàng”.
Đến nay, VCB, BIDV và Agribank là ba ngân hàng thực hiện
phân loại nợ theo chuẩn mới này.
VCB áp dụng từ tháng 4, nợ xấu dự kiến sẽ tăng từ 2,47%
trong năm 2009 lên 3,5% trong năm nay.
Năm 2005 BIDV còn thực hiện phân loại nợ theo chuẩn cũ, với
tỷ lệ nợ xấu là 12,47%. Áp dụng theo chuẩn mực quốc tế do kiểm toán quốc tế
thực hiện, nợ xấu vọt lên mức 31%. Nhưng hai năm kế tiếp, BIDV đã giảm tỷ lệ nợ
xấu từ mức 9,6% xuống còn 3,9%.
Theo các thông tin đã được công bố, năm 2008, Agribank áp
dụng chuẩn mới nợ xấu ở mức 2,7% so với mức 1,9% năm 2006.
Theo TS Lê Thẩm Dương, trưởng khoa kinh doanh đại học Ngân
hàng TP.HCM, chính việc áp dụng tiêu chuẩn mới trong phân loại nợ đã giúp đưa
nợ xấu của ngân hàng ra ánh sáng.
“Thuốc đắng dã tật”
Khi tỷ lệ nợ xấu tăng lên, đồng nghĩa với việc ngân hàng
phải trích lập dự phòng tăng, ảnh hưởng tới lợi nhuận. Do không có quy định,
hướng dẫn của ngân hàng Nhà nước về cách xếp hạng tín dụng nội bộ, các ngân
hàng đã tự xây dựng hệ thống này theo cách riêng.
Điều này tạo sự không thống nhất trong quản lý chất lượng
tín dụng giữa các ngân hàng, khiến ngân hàng Nhà nước khó khăn trong quản lý.
Đó là lý do cơ quan này phải soạn dự thảo quy định về phân
loại nợ theo chuẩn mới nhằm kiểm soát chất lượng hoạt động tín dụng, quy định về
các tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động tín dụng, quy định về thông tin tín
dụng,... mà ngân hàng Nhà nước dự kiến ban hành giữa tháng 7 tới.
Được biết, Ernst & Young Việt Nam là một trong những đơn vị tư
vấn cho dự thảo này. Vì vậy, để đi sát với quy định mới, vài ngân hàng như
TienPhongBank, Sacombank… đã nhờ công ty này tư vấn xây dựng hệ thống xếp hạng
tín dụng nội bộ.
Bản thân các ngân hàng cũng sẽ góp vốn, chia sẻ thông tin để
lập trung tâm thông tin tín dụng doanh nghiệp tư nhân, nhằm ngăn ngừa và hạn
chế rủi ro trong hoạt động tín dụng, bên cạnh trung tâm thông tin tín dụng của
ngân hàng Nhà nước (CIC).
Theo ông Lê Thẩm Dương, các ngân hàng phân loại nợ xấu theo
tiêu chuẩn mới cũng giống như “uống thuốc”, những khoản nợ xấu được “định dạng”
lại, bộc lộ rõ hơn, tỷ lệ nợ xấu tăng, nhưng không có nghĩa là ngân hàng hoạt
động yếu đi, mà là đang tự giúp mình khoẻ mạnh hơn.
Hai cách phân loại nợ
Theo TS Lê Thẩm Dương, trưởng khoa kinh doanh đại học Ngân
hàng TP.HCM, trong quyết định phân loại nợ xấu ban hành năm 2005, thì ngân hàng
có thể chọn phân loại nợ theo hai cách:
Cách thứ nhất được hầu hết các ngân hàng áp dụng: phân loại
nợ dựa vào thời gian quá hạn và số lần cơ cấu khoản nợ, từ đó chia thành năm
nhóm, từ mức đủ tiêu chuẩn cho tới mức nợ có khả năng mất vốn. Thí dụ, nợ quá
hạn dưới 90 ngày thì đưa vào nợ cần chú ý, nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày
đưa vào nhóm nợ nghi ngờ. Cách p hân loại như vậy, theo các chuyên gia tài
chính và kiểm toán, khi đối chiếu với chuẩn mực kế toán quốc tế, không phản ánh
đầy đủ khả năng thu hồi vốn.
Cách thứ hai, khi phân loại nợ, ngân hàng phải xây dựng được
hệ thống đánh giá tín dụng doanh nghiệp nội bộ. Với cách xếp hạng này, ngân
hàng sẽ chủ động đánh giá được doanh nghiệp trước khi cho vay. Chẳng hạn, nếu
đối tượng doanh nghiệp được cho vay là thuộc nhóm có rủi ro cao, thì khoản cho
vay đối tượng này cũng phải được xếp vào loại nợ có rủi ro cao, chứ không chờ
đến khi rủi ro xảy ra.
|
Theo Hồng Sương
SGTT