5 vấn đề sống còn đối với Trung Quốc trong 5 năm tới

Đến hẹn lại lên, mùa thu hàng năm là thời điểm 350 đại biểu của Đảng Cộng sản Trung Quốc cùng những lãnh đạo cấp cao của nước này tụ họp tại một khách sạn ở Bắc Kinh để thảo luận về những vấn đề mà nước này đang gặp phải. Năm nay, một trong những điểm quan trọng nhất của đại hội TW 5 của Đảng Cộng sản Trung Quốc là kế hoạch phát triển kinh tế xã hội trong 5 năm tới.

Mang đậm dấu ấn của nền kinh tế kế hoạch tập trung, kế hoạch 5 năm sẽ chạm đến mọi ngõ ngách của Trung Quốc, từ chính sách phát triển kinh tế đến ngoại giao, quân sự và cả môi trường. Đây là bộ khung để Chủ tịch Tập Cận Bình hoàn thành lời hứa khi nhậm chức cách đây 3 năm rằng đến năm 2020 GDP và thu nhập bình quân đầu người của Trung Quốc sẽ tăng gấp đôi so với 2010.

Đoàn đại biểu tới tham dự kỳ đại hội kéo dài 4 ngày không hề lên kế hoạch. Đó là việc của đội ngũ tài chính do ông Tập lựa chọn. Kế hoạch được soạn thảo bởi Ủy ban Phát triển và Cải cách quốc gia. Họ cũng không thông qua kế hoạch này mà đó là việc của Quốc hội Trung Quốc vào mùa xuân năm 2016.

Nhiệm vụ của các đại biểu là bổ sung và sửa đổi các chi tiết, vạch ra con đường triển khai kế hoạch ở các tỉnh thành.

Dưới đây là 5 vấn đề đáng chú ý nhất ở kỳ hội nghị năm nay:

Tăng trưởng chậm hơn

Theo dự báo của giới phân tích, lần đầu tiên kể từ khi mở cửa nền kinh tế vào đầu những năm 1980, Trung Quốc sẽ đặt ra mức mục tiêu tăng trưởng dưới 7%. Trong khi đó để đạt được lời hứa năm 2012 của ông Tập Cận Bình, nước này cần tăng trưởng ít nhất 6,5% mỗi năm trong 5 năm tới.

Đỏ chuyển thành xanh

Gần 1/3 các chỉ tiêu chính trong kế hoạch 5 năm giai đoạn 2010 - 2015 có liên quan đến năng lượng sạch, bảo vệ nguồn năng lượng và bảo vệ môi trường. Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục trong xuất hiện trong kế hoạch cho 5 năm tới.

Quả bom dân số

“Quả bom” dân số đang đe dọa Trung Quốc và nước này rất cần có thêm nhiều trẻ em để khắc phục tình trạng già hóa dân số và thiếu hụt lực lượng lao động. Chính sách một con đã kéo dài trong nhiều thập kỷ có lẽ sẽ được dỡ bỏ. Tháng 12/2013, Trung Quốc đã nới lỏng chính sách 1 con nhưng không thể đạt được mục tiêu ngăn đà thu hẹp của lực lượng lao động.

Trò chơi cải cách

Nghiên cứu và phát triển (R&D) là lĩnh vực luôn “bướng bỉnh” không đạt được mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, ông Tập không thể làm ngơ tiêu chí này nếu như Trung Quốc muốn tiến lên trên chuỗi giá trị. Mấy năm gần đây Trung Quốc cũng luôn tuyên bố tham vọng biến “Made in China” thành “Innovated in China” (tức “được cải tiến ở Trung Quốc”). Mặc dù Trung Quốc khó có thể đạt được mục tiêu hoạt động R&D đóng góp 2,2% cho GDP năm 2015, hội nghị lần này vẫn sẽ đưa ra mức mục tiêu 2,5% - 3% trong 5 năm tới, để có thể thu hẹp khoảng cách với Nhật Bản và Hàn Quốc.

Con đường dài đầy gió

Chính sách “một vành đai, một con đường” – được thiết kế để kết nối Trung Quốc với hơn 60 quốc gia châu Á, châu Âu và châu Phi dựa trên con đường thương mại cổ xưa – chắc chắn sẽ được nhắc đến. Đây là chương trình kinh tế và địa chính trị mang đậm dấu ấn của ông Tập.

Các dự án do Trung Quốc khởi xướng như Ngân hàng đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) hay Quỹ Con đường tơ lụa mới sẽ đóng vai trò quan trọng đối với các vùng kém phát triển hơn như Tân Cương và Quảng Tây.

Đồng thời các dự án này giúp cung cấp thị trường cho các sản phẩm công nghiệp dư thừa như sắt thép, xi măng và hóa chất.

Điều gì tiếp theo?

Sẽ không có bất cứ tài liệu nào được công bố rộng rãi. Tuy nhiên, giới phân tích dự báo giới lãnh đạo Trung Quốc sẽ chỉ đề ra những mục tiêu khá “nhẹ nhàng”. Trung Quốc đã đạt được hơn 90% các chỉ số kinh tế chủ chốt của kế hoạch 5 năm cho giai đoạn 2010 – 2015, trong đó có tăng trưởng 7%, tạo ra 45 triệu việc làm mới, mở rộng ngành dịch vụ…

Sau khi hội nghị kết thúc, Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ phát hành một bản thông cáo nêu ra những điểm chủ chốt kỳ họp. 2 tuần sau đó, Trung Quốc sẽ công bố dự thảo kế hoạch 5 năm.