Khi bà Yellen đồng cảm với cựu Chủ tịch Fed Greenspan
1 thập kỷ trước, Alan Greenspan không thể kiểm soát lãi suất dài hạn. Giờ đây các nhà đầu tư trái phiếu đang đặt cược rằng bà Janet Yellen cũng sẽ lâm vào cảnh tương tự.
Khi cựu Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Greenspan từ từ nâng lãi suất chủ chốt trong 2 năm từ 2004 đến 2006, chi phí đi vay dài hạn đã không thể tăng lên bất chấp những nỗ lực của ông. Nỗ lực thắt chặt tín dụng đã bị phá ngang, dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất trong 80 năm.
“Chúng tôi muốn kiểm soát lãi suất liên bang nhưng đã lâm vào rắc rối bởi không giống như trước đây, lãi suất ngắn hạn không tác động tới lãi suất dài hạn”, Greenspan nói trong phiên điều trần trước Quốc hội năm 2005.
Cùng năm đó, người tiền nhiệm của bà Yellen là Ben S. Bernanke nhận định dòng vốn đầu tư từ nước ngoài ồ ạt đổ vào Mỹ đang khiến lãi suất không thể tăng do người tiết kiệm ở các nền kinh tế như Trung Quốc tìm kiếm nơi an toàn để che giấu tài sản.
Kể từ đầu năm đến nay, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đã giảm 0,71% kể cả khi Fed tuyên bố chấm dứt chương trình mua trái phiếu và sẽ nâng lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2008.
(Xem thêm: Fed sẽ kết thúc QE theo đúng lộ trình)
Hồi tháng 9, một số chuyên gia phân tích đã đưa ra dự báo Fed sẽ nâng lãi suất liên bang vào thời điểm nào đó trong năm 2015. Lần này, khả năng dự báo trở thành hiện thực là cao hơn bởi đường cong lãi suất phẳng hơn. Theo Tim Duy, giáo sư kinh tế đến từ ĐH Oregon và từng làm việc tại Bộ Tài chính Mỹ, nâng lãi suất ngắn hạn khi lãi suất dài hạn ổn định hoặc đang giảm sẽ dẫn đến kịch bản Fed nhanh chóng đảo chiều đường cong lãi suất.
Đường cong lãi suất ngược xảy ra khi lợi suất của các chứng khoán ngắn hạn cao hơn lợi suất của trái phiếu có kỳ hạn dài hơn. Tình trạng này khiến các ngân hàng không muốn mở rộng tín dụng bởi vì họ phải tài trợ các khoản cho vay dài hạn bằng các khoản nợ ngắn hạn. Thông thường đường cong lãi suất ngược là điềm báo trước suy thoái kinh tế.
Tim Duy nhận định Fed có khá ít lựa chọn nếu như lãi suất dài hạn không tăng lên sau khi lãi suất liên bang tăng: dư địa để Fed tiếp tục nâng lãi suất cơ bản bị thu hẹp, và cũng không có nhiều dư địa để giảm lãi suất nếu nền kinh tế suy thoái.
Dẫu vậy, giờ đây Fed có một công cụ mà Greenspan không có: danh mục 4.490 tỷ USD đã được tích lũy sau 3 vòng nới lỏng định lượng. Bán ra một phần trong số tài sản này là một cách để nâng lãi suất dài hạn nếu cần thiết, Michael Gapen – chuyên gia kinh tế cao cấp tại ngân hàng Barclays nhận định.
Trong khi đó, không giống như thời kỳ 2004-2006 khi đồng USD giảm giá, lần này đồng bạc xanh đang tăng giá và do đó khuyến khích người nước ngoài nắm giữ tài sản Mỹ. Điều này khiến mọi thứ càng trở nên tồi tệ hơn.
Trong cuộc họp tháng trước, nhiều quan chức của Fed đã kêu gọi tăng cường cảnh giác với chỉ số lạm phát kỳ vọng, cho rằng Ủy ban thị trường mở (FOMC) nên chuẩn bị trước các biện pháp ứng phó với kịch bản giảm phát. Tổng hợp các nhân tố như thiếu áp lực lạm phát, lượng tiền tiết kiệm quá nhiều và tình trạng ì ạch của kinh tế toàn cầu khiến lãi suất dài hạn không thay đổi.
Thu Hương
CÙNG CHUYÊN MỤC
Nga nằm trong danh sách 20 nước có giá xăng rẻ nhất thế giới
23:32 , 23/04/2024
Lung lay hy vọng thành "Tesla thứ 2"
23:00 , 23/04/2024
Giới trẻ Hàn Quốc ngừng tiêu pha xa xỉ vì lạm phát
22:35 , 23/04/2024
