Lộ diện đầu sỏ chỉ huy mạng lưới IS tấn công khủng bố châu Âu

Theo giới tình báo Mỹ và châu Âu, các vụ tấn công gần đây ở Paris và Beirut cùng vụ rơi máy bay Airbus A321 của hãng hàng không Nga Metrojet rơi trên bán đảo Sinai, Ai Cập cho thấy giới thủ lĩnh IS đang thay đổi trọng tâm chiến lược khủng bố nhằm vào các "mục tiêu ở nước ngoài".

Cụ thể, chiến lược hoạt động, chương trình đào tạo cùng nguồn quỹ tài trợ cho các tay súng thực hiện khủng bố do các thủ lĩnh Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS đảm nhận thì thời gian, địa điểm và phương thức thực hiện lại do chính mạng lưới khủng bố của IS ở từng địa phương quyết định.

Theo tờ The New York Times, việc chuyển sang tấn công các mục tiêu nằm cách xa căn cứ của IS ở Iraq và Syria cho thấy chiến lược của IS đang hướng tới kêu gọi và thúc giục các tay súng hồi giáo cầm súng chiến đấu ở bất cứ nơi nào mà họ sinh sống. Động thái này đã làm thay đổi hoàn toàn nhận định trước đó của Mỹ và các đồng minh khi cho rằng IS chỉ là mối đe dọa mang tính chất khu vực.

"Một khi IS tiến vào vùng lãnh thổ khác, họ sẽ giống như các nhóm cực đoan hồi giáo khác chắc chắn chuyển sang tấn công những mục tiêu nước ngoài", ông William Wechsler, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Tiến bộ Mỹ nói.

Cũng theo Wechsler, một trong những động cơ khiến IS thay đổi chiến lược là nhằm giành vị thế khủng bố số 1 toàn cầu từ tay mạng lưới khủng bố al-Qaeda.

Theo một quan chức chống khủng bố cấp cao của châu Âu, vụ tấn công nhằm vào khách sạn Radisson Blu ở Mali hôm 20/11 có khả năng do 2 nhóm có mối quan hệ với al-Qaeda thực hiện. Hành động này cho thấy "đang xảy ra một cuộc đua giữa IS và al-Qaeda xem ai là người có thể tấn công phương Tây khủng khiếp nhất".

Hiện nay, các nhà điều tra vẫn đang tiến hành chắp nối chi tiết làm cách nào mà những kẻ thực hiện vụ tấn công khủng bố liên hoàn ở Paris hôm 13/11, khiến 129 người thiệt mạng, liên lạc với nhau. Nhiều khả năng, giới thủ lĩnh IS và nghi phạm chủ mưu lên kế hoạch tấn công Paris là Abdelhamid Abaaoud đã trao đổi qua mạng với nhau.

Thậm chí, sau vụ đánh bom kép ở Beirut, thủ đô của Lebanon, các nhà điều tra cũng phát hiện bằng chứng cho thấy vụ tấn công này được chỉ đạo trực tiếp từ Syria và do mạng lưới ngầm ở Lebanon thực hiện. Ngay cả vụ rơi máy bay Airbus A321 của Nga trên bán đảo Sinai, cũng do chi nhánh của IS ở Ai Cập thực hiện. Theo những kẻ khủng bố, hành động tấn công chiếc Airbus A321 của Nga là nhằm trả đũa Moscow tiến hành chiến dịch không kích chống IS ở

Đầu sỏ chỉ đạo các vụ tấn công ở châu Âu

Giới tình báo Mỹ và châu Âu nhấn mạnh kẻ giám sát các vụ tấn công bên ngoài lãnh thổ Iraq và Syria là Abu Muhammad al-Adnani (38 tuổi), kẻ hiện đang đảm nhận vai trò phát ngôn viên chính thức của IS và là một trong những tướng trung thành của Abu Bakr al-Baghdadi, nhà lãnh đạo tối cao của IS.

Thanh thế của Adnani được biết tới rộng rãi sau đoạn ghi âm tuyên bố dài 42 phút được đăng trên mạng xã hội hồi tháng 9/2014 nhằm kêu gọi các tay súng hồi giáo sống ở phương Tây tiến hành các vụ tấn công sát hại dân thường bằng mọi phương thức mà không cần tới sự chỉ đạo của thủ lĩnh.

Abu Muhammad al-Adnani (38 tuổi), phát ngôn viên chính thức của IS kiêm đầu sỏ chỉ đạo các cuộc tấn công ở châu Âu.

"Nếu có thể, hãy sát hại người Mỹ và châu Âu đặc biệt là người Pháp hoặc Australia hoặc Canada. Hãy tin vào thánh Allah, thực hiện tấn công bằng bất cứ cách nào có thể mà không cần xin lời khuyên của bất cứ ai", đoạn tuyên bố của Adnani nói.

Đây là lý do Mỹ treo thưởng 5 triệu USD cho bất cứ ai cung cấp thông tin về Adnani. Thậm chí, tên này hiện còn nằm trong danh sách truy sát của chiến dịch không kích mà Mỹ dẫn đầu tại Iraq và Syria.

"Adnani đang là nhân vật chủ chốt lên kế hoạch thực hiện các vụ tấn công ở nước ngoài kể từ khi IS nổi lên cách đây hơn 1 năm", cựu Gám đốc Trung tâm Chống khủng bố quốc gia Mỹ, ông Matthew G. Olsen nói.

Ngoài ra, chỉ trong 2 năm qua, giọng nói của Adnani đã xuất hiện trong gần 1.000 đoạn ghi âm, được IS phát hành trên các mạng xã hội. Tuy nhiên, dù là phát ngôn viên chính thức và chuyên gia tuyên truyền của IS, nhưng sơ yếu lý lịch của Adnani lại chưa từng được nhóm khủng bố này tiết lộ.

"IS chưa từng cho đăng đoạn video nào để lộ hình ảnh của Adnani. Lý do duy nhất là để bảo vệ hắn", ông Lesaca chia sẻ.

Cũng theo cựu Giám đốc Lesaca, Nga là quốc gia bị IS đe dọa tấn công nhiều nhất. Cụ thể, Nga được nhắc tới hơn 25 lần trong các đoạn video của IS trong 2 năm qua. Con số đe dọa nước Pháp là 20 lần.

Còn theo giới tình báo Pháp, nghi phạm chủ mưu gây ra vụ tấn công ở Paris hôm 13/11 là Abaaoud, người bị cảnh sát nước này tiêu diệt hồi tuần trước, đã làm việc dưới trướng của phát ngôn viên IS Adnani ở Syria và đảm nhận trọng trách tuyển chọn các tay súng hồi giáo nói tiếng Pháp.

Các nhà hoạt động tại tỉnh Aleppo ở Syria khẳng định tên Abaaoud từng sống ở Azaz, gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ hồi đầu năm 2014. Cụ thể, Abaaoud nắm vai trò là thủ lĩnh của các tay súng nước ngoài hoạt động ở Azaz cho tới khi IS rời bỏ khu vực này và tiến về phía đông bao gồm tỉnh Deir al-Zour của Syria.

Omar Abu Layla, nhà hoạt động chống chính phủ Syria ở tỉnh Deir al-Zour cho hay người dân trong khu vực dường như không hay biết gì về Abaaoud nhưng tên này lại nổi tiếng trong nhóm Quân đội Syria Tự do, lực lượng phản đối cả IS và Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Các đối thủ của Abaaoud còn gọi hắn là "cày mangut" vì khả năng hoạt động thận trọng, nhanh chóng và âm thầm giúp hắn leo cao trên con đường quyền lực.

Về phần mình, giới chức phương Tây nhấn mạnh thực tế, tên Abaaoud còn nắm giữ vai trò lớn hơn như tổ chức các cuộc tấn công trên toàn châu Âu. Nói cách khác, hắn đã chỉ đạo hàng loạt mạng lưới các tay súng cực đoan quy mô lớn trong thời gian dài trước khi xảy ra vụ tấn công khủng bố ở Paris.

Trong buổi họp báo trước báo giới hôm 19/11, Bộ trưởng Nội vụ Pháp Bernard Cazeneuve khẳng định tên Abaaoud còn đóng vai trò chỉ đạo trong ít nhất 4/6 vụ tấn công mà giới chức Pháp đã triệt phá trong năm nay.

Một quan chức phản gián Bỉ đã gọi những kẻ nằm vùng của IS như Abaaoud là "nhóm nói tiếng Pháp". Bởi những nhóm như vậy thường chịu trách nhiệm lên kế hoạch tấn công các khu vực mà chúng thân quen nhất. Cụ thể, những kẻ khủng bố ở Paris nắm rõ hoạt động tại từng địa điểm tấn công đồng thời kết hợp với mạng lưới IS ở Bỉ để thực hiện vụ tấn công và mua vũ khí.

Hồi tuần trước, Giám đốc Cơ quan Tình báo quốc gia Mỹ (CIA), ông John O. Brennan cũng khẳng định các vụ tấn công ở Paris, vụ máy bay Nga rơi ở bán đảo Sinai và vụ đánh bom liều chết ở Beirut, là minh chứng rõ nhất cho "chuẩn mực hoạt động" của IS.

"Khả năng, quyết tâm và động cơ tiến hành các vụ tấn công đầy bạo lực và có quy mô của IS bên ngoài sào huyệt đã khiến châu Âu thực sự kinh ngạc", một quan chức cấp cao chống khủng bố của châu Âu nhận định.

Nội dung được thực hiện dựa trên tham khảo nguồn tin từ tờ The New York Times. Đây là một nhật báo trực thuộc Công ty New York Times, được phong tặng tên hiệu "Bà tóc bạc" ("Gray Lady") và được xem là tờ báo danh giá (newspaper of record) và quan trọng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.