Moldova rúng động vụ 3 ngân hàng bị "cướp" 1 tỷ USD

Tháng 11 năm ngoái, 3 ngân hàng lớn nhất ở Moldova đã bị đẩy đến bên bờ vực phá sản sau khi thua lỗ tổng cộng 1 tỷ USD – con số quá lớn đối với đất nước nghèo nàn ở Đông Âu với GDP chưa đến 8 tỷ USD.

Giờ đây cú sốc đang biến thành cơn giận dữ. Trong một báo cáo vừa được công bố trong tuần này, các điều tra viên đến từ công ty quản lý rủi ro doanh nghiệp Kroll đã chỉ ra một nhóm các công ty và cá nhân có liên quan đến Ilan Shor – lãnh đạo của một ngân hàng ở Moldova.

Theo báo cáo này, một nhóm đã bí mật giành quyền kiểm soát các ngân hàng và sau đó tự cho bản thân vay gần 1 tỷ USD mà không cần tài sản đảm bảo. Số tiền này sau đó đã được chuyển ra khỏi Moldova, tới các tài khoản ngân hàng ở hải ngoại. Tất cả các dữ liệu về những giao dịch này được xóa khỏi máy tính của ngân hàng.

Các ngân hàng này đã có sự thay đổi lớn về cổ đông, khiến quyền sở hữu được chuyển sang một nhóm các tổ chức và cá nhân ở Nga, Ukraine và Moldova. Ngay sau khi nhóm cổ đông mới giành quyền kiểm soát, các ngân hàng này ngay lập tức tăng thanh khoản lên mức tối đa để giải ngân cho một nhóm thực thể ở Moldova. Các khoản vay được chuyển qua “một mạng lưới các giao dịch” với điểm dừng chân cuối cùng của phần lớn số tiền là ở các tài khoản ngân hàng ở Latvia có chủ sở hữu ở Anh.

Theo Eduard Harunjen, người đứng đầu cơ quan phòng chống tham nhũng của Moldova, Shor -  Chủ tịch của một trong những ngân hàng nói trên – bị bắt tại nhà riêng hôm 5/5 vừa qua và đã bị buộc tội “lạm dụng quyền lực trong khi điều hành một ngân hàng”. Ngoài ra còn có 3 người khác bị buộc tội.

Tuy nhiên, theo nữ phát ngôn viên của Shor, anh này cho rằng những lời buộc tội chống lại mình là “không có căn cứ” và cam kết sẽ “hỗ trợ cơ quan điều tra tìm ra sự thực”  về những mất mát của ngân hàng. Shor đã đi ra nước ngoài kể từ khi cuộc điều tra bắt đầu nhưng đã quay trở lại Moldova.

Shor được sinh ra ở Israel và sau đó cả gia đình anh di cứ tới Moldova kể từ khi anh còn là một đứa bé chập chững biết đi. Hiện Shor là người giàu nhất ở Moldova, tham gia kinh doanh trong nhiều ngành như bảo hiểm, truyền hình, câu lạc bộ bóng đá và Shor là ông chủ của cả một khu vực kinh doanh miễn thuế ở sân bay Chisinau. Shor còn sở hữu cả một công ty chứng khoán có tên gọi Klassika. Năm 2011, Shor kết hôn với ngôi sao nhạc pop người Nga Jasmine.

Tổng cộng ba ngân hàng có liên quan trong vụ việc này là Unibank, Banca Sociala và Banca de Economii (nơi Shor làm chủ tịch) chiếm khoảng 30% mảng ngân hàng của Moldova.

Tú Anh