[Trung Quốc nghĩ gì] Mỹ coi Ai Cập là "tờ giấy nháp"

Ngày 20 tháng 8, tổng thống Mỹ Barack Obama triệu tập khẩn cấp đội ngũ an ninh nhằm thảo luận về tình hình Ai Cập và xem xét chính sách viện trợ cho nước này. Theo phát ngôn viên của Nhà Trắng, ngoài chính sách tạm ngừng diễn tập quân sự cùng quân đội Ai Cập, hiện Mỹ chưa có bất cứ chính sách, chế tài nào đưa ra gây ảnh hưởng thực sự lên quan hệ với quân đội Ai Cập.

Động thái "nhập nhằng" này của ông Obama xuất hiện tại thời điểm sau khi chính phủ lâm thời Ai Cập bắt giữ lãnh tụ tối cao của tổ chức anh em Hồi giáo Mohamed Badie và sự kiện "ngày đẫm máu" xảy ra, cho thấy các chính sách đối với Ai Cập của Mỹ hãy còn rất khó thực hiện. Từ khi quân đội lật đổ Morsi, Ai Cập từng được mệnh danh là "bộ máy ổn định Trung Đông" nay đã dần dần trở thành "rắc rối Trung Đông". Trong việc này Mỹ khó lòng thoái thác trách nhiệm.

Khoản tiền viện trợ cho Ai Cập tuy rất lớn nhưng phần nhiều đều đổ vào quân sự. Nhờ nút thắt này, Mỹ đã đưa quân đội Ai Cập vào vùng quản lý an toàn tại Trung Đông. Chính sách tuy có tác dụng lớn trong việc chấm dứt chiến tranh giữa các quốc gia Trung Đông nhưng cũng khiến quân sự Ai Cập lớn mạnh hơn nhiều lần.

(Xem thêm: Mỹ đổ bao nhiêu tiền vào Ai Cập?)

Mỹ chưa hề rà soát và sửa đổi chính sách này thành công. Ngược lại, từ khi cuộc chiến chống khủng bố bùng nổ, Mỹ nhiều lần đưa ra tín hiệu thúc giục Trung Đông "thay đổi" và "dân chủ hóa". Khi Trung Đông thực sự rơi vào biến loại vì "thay đổi", phía Mỹ lại không chịu trách nhiệm, khiến Libya trở thành "quốc gia thất bại" còn Syria chìm đắm trong các cuộc nội chiến kéo dài.

Gần đây, tờ Foreign Policy của Mỹ nêu bài báo nói rằng Mỹ sẽ không chịu trách nhiệm cho tình hình ở Trung Đông vì "Vấn đề trong nước cần đặt lên hàng đầu". Bài báo chỉ rõ tại Trung Đông, Mỹ có năm lợi ích cốt lõi và hai lợi ích thông thường. Những điều đáng kể là "rút quân khỏi Afghanistan và Iraq, bảo vệ quốc gia khỏi bị tấn công, thoát được khỏi sự lệ thuộc vào Ả Rập về dầu mỏ, thực hiện lời hứa an ninh của Mỹ với Isarel và ngăn cấm Iran sở hữu vũ khí hạt nhân", đây mới là "lợi ích quốc gia" của Mỹ.

Ông Obama "quan tâm đến giới "trung lưu" trong nước, chứ không phải "Trung Đông"". Điều này đã giải thích rõ ràng nguyên nhân chính quyền Obama giữ thái độ nhập nhằng với tình hình Ai Cập: Mỹ không muốn gánh vác trách nhiệm với những việc không liên quan đến lợi ích quốc gia và cũng không còn đủ khả năng giải quyết mọi vấn đề trên thế giới.

Trước mắt cuộc biến loạn tại Ai Cập đang có xu hướng xấu đi. Người Ai Cập chỉ còn nước tự cứu mình thì mới có hy vọng, mượn sức mạnh bên ngoài để giải quyết vấn đề e là không thực tiễn.

Thùy An