Thách thức về việc quản lý pin sau vòng đời của xe điện

Hội thảo “Giải pháp xử lý cuối vòng đời của pin xe điện” được Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Việt Nam và Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tổ chức sáng nay (24/10) tại Hà Nội.

Thống kê của Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ, Việt Nam đã có sự gia tăng nhanh chóng về sử dụng phương tiện có động cơ chạy bằng điện từ 140 năm 2019 lên khoảng 2.000.000 xe máy điện và 11.000 xe ô tô điện vào cuối năm 2022. Ngành công nghiệp xe điện trong nước của Việt Nam cũng đã đặt ra những kế hoạch đầy tham vọng nhằm phát triển một hệ sinh thái hoàn chỉnh cho việc phát triển xe điện, bao gồm cả việc cung cấp các giải pháp sạc điện và ắc quy. Sự gia tăng của các loại xe hybrid (xe sử dụng song song hai nguồn động cơ là động cơ đốt trong và động cơ điện), plug-in hybrid (loại xe kết hợp giữa xe chạy bằng xăng truyền thống và xe chạy bằng điện hoàn toàn) và xe điện thuần túy sẽ giúp giảm lượng khí thải carbon trong ngành giao thông vận tải.

Tuy nhiên, điều này đặt ra thách thức về việc quản lý pin sau vòng đời của xe điện, cần phải tìm ra các cách thức để đồng thời thúc đẩy giao thông điện và bảo vệ tài nguyên, giảm chi phí sản xuất pin mới thông qua việc tái chế vật liệu. Tình hình xử lý cuối vòng đời của pin xe điện tại Việt Nam và trên thế giới đang trở nên ngày càng quan trọng và được chú trọng hơn, đặc biệt là trong bối cảnh nhận thức về tác động của biến đổi khí hậu của người dân đang dần tăng.

Ông Hà Minh Hiệp, Quyền Tổng cục trưởng, Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng cho biết: "Vấn đề tiêu chuẩn sẽ là một trong những vấn đề định hướng, bởi vì sản xuất pin hay tái chế pin không phải là việc làm dễ dàng, đòi hỏi một trình độ khoa học công nghệ cũng như một hệ thống năng lực, sự quyết tâm rất cao của các doanh nghiệp, của Chính phủ. Nhưng khi định hướng được các tiêu chuẩn, các nhu cầu mong muốn hướng tới sẽ là một công cụ để khuyến khích các doanh nghiệp, không chỉ trong nước mà các doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư vào Việt Nam cũng hướng tới việc sản xuất, tái chế các pin tại Việt Nam với mục tiêu phát triển bền vững".

Nhu cầu về xe điện và pin xe điện tăng khiến cho nhu cầu về nguyên liệu của loại hàng này cũng tăng theo. Điều này tác động không nhỏ đến môi trường của pin xe điện khi hết thời gian sử dụng. Chính vì vậy, làm thế nào để tối đa hóa giá trị sản phẩm bằng cách tái sử dụng, tái sản xuất, và tái chế tất cả các thành phần liên quan?

Ông Patrick Haverman, Phó trưởng đại diện Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cho rằng, các cách tiếp cận chính sách kinh tế tuần hoàn có thể tạo cơ hội kinh doanh cho các nhà sản xuất pin xe điện, nhà cung cấp bên thứ ba và các bên liên quan khác trong chuỗi cung ứng công nghiệp.

"Để tạo điều kiện thuận lợi cho những thay đổi này, các chính phủ có thể tạo ra một môi trường thuận lợi bằng cách phát triển các chính sách và quy định. Giải quyết các nhu cầu xây dựng năng lực, củng cố khung thể chế, thiết lập mạng lưới tái chế và tái xử lý vật liệu, đồng thời khuyến khích phát triển ngành công nghiệp ô tô hiệu quả hơn. Cần thúc đẩy việc cung cấp hướng dẫn kỹ thuật về quản lý pin và pin thứ cấp nhằm tạo cơ sở kỹ thuật cho các nhà sản xuất, tổ chức tái chế và nhà quản lý nghiên cứu và phát triển phương pháp quản lý phù hợp cho giai đoạn cuối vòng đời của xe điện".

Còn ông Kolin Low, Giám đốc khu vực Tổ chức hợp tác giữa các phòng thí nghiệm đề xuất Việt Nam nên phát triển chiến lược để hỗ trợ việc tái sử dụng pin, bao gồm việc sử dụng các tiêu chuẩn như UL 1974 và các tiêu chuẩn quốc tế đang được phát triển. Đồng thời, tham gia vào việc phát triển tiêu chuẩn quốc tế thông qua các ủy ban kỹ thuật.

Ông Kolin Low nói: "Chúng ta nên bắt đầu có những chiến lược để hỗ trợ việc tái chế pin trong đó có những tiêu chuẩn. Chắc chắn đây là xu thế. Xe điện càng ngày càng nhiều sẽ thay thế cho xe chạy xăng giống như 1 số nước trên thế giới. Thứ 2 là phải tham gia và chấp thuận tiêu chuẩn UL 1974 làm tiêu chuẩn quốc gia. Ngoài ra cũng nên tham gia vào việc phát triển các tiêu chuẩn khác nữa. Chúng tôi sẽ đồng hành với Việt Nam trong việc phát triển các tiêu chuẩn".

Cũng tại hội thảo, các chuyên gia trong và ngoài nước đã chia sẻ những kinh nghiệm quản lý vòng đời của pin xe điện tại các nước như Nhật Bản, Philippines hay tại châu Âu,… Đặc biệt, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Việt Nam cũng giới thiệu về các tiêu chuẩn trong Dự thảo Quy chuẩn quốc gia về xử lý pin xe điện cuối vòng đời.