Thế giới chán vàng

Các NHTW – bộ phận đang nắm giữ khoảng 32.900 tấn vàng – đã giảm khoảng 40% lượng vàng nắm giữ trong 3 tháng kết thúc vào tháng 6 vừa qua, đánh dấu quý giảm thứ 3 liên tiếp. Theo số liệu của Hội đồng vàng thế giới, lượng vàng ở các NHTW hiện rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 2011 và đây là chuỗi giảm theo quý dài nhất trong ít nhất 5 năm gần đây.

Sụt giảm cũng là xu hướng được duy trì suốt từ đầu năm đến nay, trong bối cảnh giá vàng có 6 tháng tăng mạnh nhất trong 40 năm. John Nugee – người quản lý kho vàng của NHTW Anh trong những năm 1990 – cho rằng NHTW các nước mới nổi không còn mua vàng nhiều như trước là do số tiền mặt thu được từ xuất khẩu giảm mạnh.

Từ xưa đến nay các NHTW vẫn là bộ phận có ảnh hưởng tích cực đến giá vàng, đặc biệt là trong thời kỳ khủng hoảng tài chính khi mà giá chạm mốc cao kỷ lục vào năm 2011. Sau 2 thập kỷ ròng rã bán ra, các NHTW liên tục mua vào kể từ năm 2008.

Đã 3 quý liên tiếp lượng vàng mà các NHTW mua vào sụt giảm.

Có thể coi đà giảm trong thời gian vừa qua là dấu hiệu thể hiện sự mệt mỏi của phía người mua. Số liệu của IMF cho thấy kim ngạch thương mại toàn cầu hiện ở mức thấp nhất kể từ năm 2000 trong khi dự trữ tiền tệ đã giảm gần 8% so với 2 năm trước.

Trung Quốc là một ví dụ điển hình. Trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, nước này cũng có lượng dự trữ vàng lớn thứ 5 thế giới.

Trung Quốc đã giảm mua vàng trong thời gian gần đây. (Nguồn: Bloomberg)

Xuất khẩu suy giảm làm giảm lượng tiền đầu tư vào những tài sản như trái phiếu kho bạc và vàng. Dù đạt đỉnh cao nhất 5 năm vào giữa năm 2015, thặng dư cán cân vãng lai đã giảm gần 25% trong năm ngoái. Dự trữ ngoại tệ của Trung Quốc cũng giảm 20% so với mức 4.000 tỷ USD của năm 2014.

Trong tháng 5 Trung Quốc không mua thêm chút vàng nào cả. Sau khi hồi phục trong tháng 6, lượng vàng mà Trung Quốc thu mua lại tiếp tục giảm.

Các NHTW giảm mua vàng khiến giá vàng mất đi một nguồn hỗ trợ chủ chốt. Sau khi tăng tích lũy 25% trong 6 tháng đầu năm, giá vàng gần như đứng im và đến thời điểm này đã giảm 3,8% so với mức đỉnh được lập hồi đầu tháng 7.

Tuy nhiên giới phân tích cho rằng trong môi trường lãi suất âm và các nước ồ ạt triển khai chương trình mua tài sản như hiện nay, vàng vẫn là kênh đầu tư sáng giá để các NHTW lựa chọn. Kể từ năm 2005 đến nay, NHTW Nga đã tăng gần gấp 4 số vàng nắm giữ.

6 tháng đầu năm 2013, 21 quốc gia và vùng lãnh thổ trải dài từ Mozambique đến Mông Cổ đã tăng mua vàng. Năm nay, con số giảm xuống chỉ còn 10, trong đó cũng chỉ có 4 nước mua nhiều hơn 1 tấn. 6 tháng đầu năm nay, lượng dự trữ vàng của Venezuela giảm 25% vì nước này mạnh tay bán ra để bảo vệ đồng nội tệ.

Có một nguyên nhân khác khiến các nước giảm mua vàng là do giá tăng cao. Trong trường hợp của Trung Quốc, họ đã mua mạnh khi giá xuống thấp.