Chứng khoán có thể giảm mạnh trong vài tháng tới

Ông nhận định đợt sóng hồi phục trên TTCK sau Tết này sẽ tiếp tục diễn biến ra sao?

Trong bài trả lời phỏng vấn của tôi trên truyền thông hồi tháng 2/2016 tôi đã cho rằng có một đợt sóng khá hấp dẫn sau Tết Nguyên đán. Thực tế điều này đã diễn ra trên toàn thế giới chứ không chỉ riêng Việt Nam. Điểm đảo chiều sau đợt giảm mạnh hồi đầu năm là vào ngày 11/2/2016, tương ứng với ngày mồng 4 Tết âm lịch của Việt Nam.

Thị trường chứng khoán Mỹ đã có tháng hồi phục tốt nhất kể từ Đại Khủng hoảng 1933 và lấy lại tất cả số điểm đã mất vào đầu năm 2016. Chỉ số VN-Index chạm mốc 584 điểm, tăng khoảng 40 điểm so với phiên giao dịch cuối năm Ất Mùi. Tâm lý của nhà đầu tư hiện đang tỏ ra lạc quan và phấn khởi hơn so với hồi tháng 1 khi thị trường giảm điểm nhanh và mạnh.

Để dự báo tiếp về tương lai, chúng ta cần xem lại quá khứ. Điều gì đã tạo nên sự hồi phục ấn tượng của TTCK trong hơn 1 tháng qua? Rõ ràng, việc giá dầu tăng mạnh 50% từ mức đáy 26 USD/thùng vào ngày 11/2/2016 lên quanh 40 USD/thùng ở thời điểm hiện nay là yếu tố hỗ trợ giúp cho TTCK tăng điểm mạnh mẽ. Vào ngày 11/2, một thỏa thuận “đóng băng sản lượng” do Nga và ẢRập Xêut được tung ra khiến giá dầu tăng rất mạnh. Điều này đã chứng thực dự báo của tôi về khả năng phục hồi của giá dầu, trong đó nước Nga sẽ có nhiều hành động nhằm cắt giảm nguồn cung dầu, từ đó giúp giá dầu hồi phục.

Tuy nhiên, con đường phục hồi của giá dầu sẽ không hề bằng phẳng vì có nhiều yếu tố chi phối. Thứ nhất, bản thân thỏa thuận "đóng băng sản lượng” vẫn chưa được sự ủng hộ rộng rãi của các quốc gia trong khối OPEC và ngoài OPEC. Iran vẫn đang là vật cản lớn khi họ muốn đứng ngoài thỏa thuận này. Iran có mâu thuẫn với ẢRập Xêut cũng vào đầu năm 2016 và cả hai quốc gia này đã cắt đứt mọi quan hệ ngoại giao lẫn thương mại.

Bản thân Iran vừa mới trở lại thị trường dầu sau khi lệnh cấm vận do Nhóm P5 do Mỹ đứng đầu được bãi bỏ và họ muốn có được sản lượng 4 triệu thùng/ngày thay vì mức 2,6 triệu thùng/ngày như hiện nay. Vào tháng 4 tới, các quốc gia xuất khẩu dầu lửa sẽ nhóm họp tại Qatar để tiến tới đóng băng sản lượng trên quy mô toàn cầu và thậm chí là cắt giảm sản lượng.

Nhưng với các tuyên bố gần đây như của ẢRập Xêut cho thấy triển vọng vẫn rất mờ mịt. ẢRập Xêut vẫn cứng rắn tuyên bố họ không có kế hoạch cắt giảm sản lượng nào do thâm hụt ngân sách rất cao. Nếu như thỏa thuận đóng băng sản lượng bị thất bại hoặc các quốc gia không tiến tới đạt được một kế hoạch trong việc cắt giảm nguồn cung dầu, giá dầu có thể giảm mạnh trở lại. Với sự tương quan mạnh gần đây giữa giá chứng khoán và giá dầu, đây sẽ là một tin rất xấu.

Thứ hai, để giá dầu có thể tăng mạnh hơn nữa và tiến tới các mức mong muốn 60-80 USD/thùng cần phải có rất nhiều sự hỗ trợ khác, đặc biệt là chính sách tiền tệ của FED. Đồng USD cần giảm giá mạnh hơn nữa để hỗ trợ cho giá dầu. Mặc dù đồng USD đã giảm mạnh trong tháng 3 khi cả ECB lẫn FED đều gây bất ngờ cho thị trường nhưng mọi thứ vẫn có thể thay đổi. Nên nhớ, Thổ Tinh vuông góc với Hải Vương Tinh vẫn là yếu tố chi phối chính trong năm 2016, và hiện tượng này liên quan đến việc thắt chặt tiền tệ hơn là nới lỏng.

Do đó, nhà đầu tư thận trọng với việc FED vẫn thực hiện việc thắt chặt tiền tệ trong thời gian tới. Chúng ta đã chứng kiến hệ quả của việc FED tăng lãi suất trong tháng 12/2015 đã tạo ra cơn bão tệ hại đối với TTCK thế giới gần như ngay lập tức. Vào ngày 26-27/4 tới, FED lại có một cuộc họp chính sách tiền tệ khác và chúng ta vẫn cần phải thận trọng với việc FED tăng lãi suất.

Tôi cũng đã lưu ý trong bài phỏng vấn đầu năm Bính Thân rằng, về cơ bản “năm 2016 là một năm mà thị trường chứng khoán (cả Việt Nam và thế giới) chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực. Vì vậy, nhà đầu tư cần cẩn trọng trong năm 2016. Nếu có xuất hiện các đợt sóng tăng trong năm 2016 và tham gia hợp lý tại một số thời điểm, nhà đầu tư nên sớm chốt lãi. Trong thị trường con gấu, khó có đợt sóng tăng nào kéo dài quá 3 tháng và thông thường chỉ kéo dài trong 1-2 tháng. Chỉ số VN-Index thực ra đã tăng giá xấp xỉ 2 tháng so với đáy ngày 21/1/2016 với mức tăng gần 70 điểm, nên cần thận trọng với sự trở lại của thị trường con gấu trong vài tháng tới. Có thể đỉnh của TTCK sẽ rơi vào tháng 3 hoặc tháng 4 và sau đó là một đợt sụp đổ khiến cho cả giá dầu, lẫn chứng khoán đều giảm mạnh.

Thực tế, VN-Index hiện nay đang gặp vùng kháng cự 580-585 điểm, vốn là vùng giá kháng cự được hình thành vào tháng 9/2015 và tháng 12/2015. Lịch sử giao dịch cho thấy, hồi tháng 9/2015 chỉ số VN-Index cũng phải giảm vài lần tại vùng này trước khi bật tăng trong tháng 10. Việc không vượt được vùng 580-585 điểm hồi tháng 11/2015 cũng đã kéo theo sự sụp giảm rất mạnh trong 2 tháng sau đó. Điều này cho thấy, đây là vùng quan trọng nhà đầu tư cần lưu ý trong thời điểm hiện nay.

Nếu phân tích kỹ, TTCK Việt Nam cũng được hưởng lợi rất nhiều từ việc giá dầu thế giới tăng. Các mã cổ phiếu thuộc ngành dầu khí như GAS, PVD đã tăng 40-50%, tạo nên yếu tố tích cực và dẫn dắt toàn thị trường. Do đó, một khi giá dầu thế giới giảm trở lại, TTCK Việt Nam cũng bị tác động tiêu cực.

Có tín hiệu chiêm tinh học nào cho thấy thị trường toàn cầu cũng lại suy sụp như ông vừa nói hay không?

Vâng, tháng 3 là một tháng rất quan trọng trong năm 2016 khi có nhiều hiện tượng chiêm tinh địa tâm (geocosmic) nổi bật. Vào ngày 9/3/2016, hiện tượng Nhật thực Toàn phần xuất hiện trong đó Việt Nam có quan sát được một phần. Vào ngày 23/3/2016, hiện tượng nguyệt thực nửa tối xuất hiện và người dân Việt Nam hoàn toàn có thể quan sát được lúc 18h-20h50. Cũng đúng vào ngày diễn ra nguyệt thực nửa tối, Mộc Tinh và Thổ Tinh sẽ vuông góc với nhau. Hiện tượng Mộc Tinh vuông góc Thổ Tinh là các chu kỳ lớn có ảnh hưởng mạnh trong năm 2016, với chiều dài chu kỳ chỉ đứng sau Thổ Tinh vuông góc với Hải Vương Tinh mà tôi đã đề cập đầu năm.

Cần lưu ý, Mộc Tinh là hành tinh cùng chi phối cho giá dầu bên cạnh Hải Vương Tinh. Do đó, lĩnh vực năng lượng như dầu sẽ bị ảnh hưởng rất mạnh mẽ trong tháng 3 và tháng 4 (do biên độ ảnh hưởng) khi cả Mộc Tinh và Hải Vương Tinh - chi phối dầu - đều tham gia hợp góc với Thổ Tinh.

Mặc dù hiện nay tâm lý của nhà đầu tư đã lạc quan trở lại, cả FED và ECB, BOJ đều có vẻ như đang rút lại cuộc chiến tranh tiền tệ, dừng chính sách lãi suất âm, nước Nga đang thực hiện rút một phần quân đội ra khỏi Syria, nhưng mọi thứ đều có thể thay đổi rất nhanh chóng. Tất cả các sự kiện trên diễn ra trong tháng 3 nhưng bản thân tháng 3 lại là tháng có tính biến đổi, thay đổi, đảo ngược rất mạnh. Trong tháng 3, Hỏa Tinh và Thổ Tinh đang ở cung Nhân Mã, Mộc Tinh nằm ở cung Xử Nữ còn Hải Vương Tinh và một số hành tinh khác như Mặt Trời, Thủy Tinh, Kim Tinh nằm ở cung Song Ngư.

Các cung như Nhân Mã, Xử Nữ và Song Ngư thuộc nhóm biến đổi với các thuộc tính đảo ngược, thay đổi hay nói đơn giản là “dễ lật kèo”. Tất cả các lời hứa đưa ra đều có thể thay đổi. Các chính sách có thể bị đảo ngược. Điều này được nhấn mạnh hơn khi hiện tượng Nhật thực Toàn phần ngày 9/3/2016 diễn ra tại cung Song Ngư, thuộc nhóm biến đổi. Nhật thực Toàn phần là hiện tượng có ảnh hưởng rất mạnh trong chiêm tinh học, với thời gian tác động có thể là 1 năm hoặc thậm chí là hàng chục năm.

Trong khi đó, hiện tượng Nguyệt thực nửa tối vào ngày 23/3/2016 lại diễn ra ở một vị trí rất đặc biệt, đó là 3 ngày sau khi Mặt Trời nhập cung Bạch Dương, đánh dấu thời điểm Xuân Phân (bắt đầu Mùa Xuân theo lịch Tây phương). Bạch Dương là cung thuộc nhóm tứ phương, mang tính chất hành động. Do đó, hiện tượng Nguyệt thực nửa tối diễn ra ngay sau Nhật thực toàn phần ở cung Song Ngư và sự nổi bật của nhóm biến đổi cho thấy một khả năng đó là: những thay đổi một khi xảy ra sẽ có ảnh hưởng rất mạnh và kéo dài.

Bạch Dương do Hỏa Tinh chi phối nên tháng 3 sẽ là tháng của Hỏa Tinh. Đó là lý do tại sao hồng y giáo chủ và cả giáo hoàng ở Vantican luôn mang áo đỏ, giày đỏ (màu của Hỏa Tinh) trong tháng 3.

Tính chất của Hỏa Tinh liên quan đến tai nạn, xung đột, mâu thuẫn, chiến tranh, sắt thép, thể thao, quốc phòng, phẫu thuật...Do đó, khi Nguyệt thực nửa tối diễn ra tại điểm đầu của cung Bạch Dương có thể tạo ra những tai nạn thảm khốc và những xung đột vũ trang. Lịch sử nhân loại đã từng chứng kiến vụ đắm tàu Titanic vào ngày 15/4/1912 , trước 2 ngày so với ngày Nhật thực 17/4/1912 tại 27 độ cung Bạch Dương.

Đó là lý do phương Tây vẫn hay có câu “Đừng làm gì vào ngày nhật thực/nguyệt thực nếu như bạn không muốn bị chìm (hàm ý tai nạn)”. Vì vậy, các tai nạn gần đây như rơi máy bay ở Nga vào ngày 20/3/2016, đánh bom khủng bố tại Istabul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào ngày 19/3/2016 và khủng bố tại Bỉ ngày 22/3/2016 cho thấy rõ sự hoạt động của Hỏa Tinh (liên quan đến tai nạn, vũ khí, khủng bố).

Ngay tại Việt Nam, liên tiếp các sự kiện gần đây như vụ nổ ở Hà Đông hoặc sập cầu Ghềnh ở Đồng Nai cho thấy Việt Nam cũng không phải ngoại lệ của ảnh hưởng từ Hỏa Tinh.

Cần lưu ý, Hỏa Tinh nằm cùng với Thổ Tinh ở trong cung Nhân Mã, là cung thuộc yếu tố Hỏa. Trong quan sát chiêm tinh học, cung Nhân Mã rất hay liên quan đến các sự kiện xung đột vũ trang ở Trung Đông như Israel, Pakistan, Syria, Iran...Vì vậy, ngay cả khi Nga rút quân khỏi Syria, chúng ta vẫn chưa thể lạc quan về một thế giới yên bình ở Trung Đông. Điều này có thể liên quan đến giá dầu. Giới phân tích chính trị cho rằng việc Nga rút quân khỏi Syria như là một điều kiện để các quốc gia khác ở Trung Đông tham gia vào thỏa thuận “đóng băng sản lượng”.

Nếu như thỏa thuận “đóng băng sản lượng” không làm tăng giá dầu như Nga mong muốn (trở lại mức 60-80 USD/thùng) hoặc rơi vào bết tắc, lịch sử đã chứng kiến các biện pháp khác để làm tăng giá dầu là: chiến tranh-xung đột vũ trang. Nói ngắn gọn, cẩn thận trọng với xung đột vũ trang, khủng bố, tai nạn trong tháng 3 và tháng 4 vì Hỏa Tinh nằm ở cung Bạch dương từ ngày 20/3 đến 20-21/4 hằng năm.

Việt Nam cũng cần lưu ý vấn đề xung đột trên Biển Đông vì biển là vấn đề nổi bật do Hải Vương Tinh chi phối. TTCK Việt Nam từng chịu đợt sụt giảm mạnh khi Trung Quốc đưa giàn khoan HD981 vào Biển Đông vào tháng 4/2014. Cần lưu ý rằng sự kiện này diễn ra đúng 1 tháng ngay sau khi Nga đưa quân vào Crimea (Ukraine) hồi tháng 3/2014. Biển Đông và Trung Đông trong vài năm trở lại đây luôn có sự liên kết thông qua Hải Vương Tinh, vừa chi phối cả dầu và biển. Vì vậy, các nhà đầu tư tại Việt Nam cần phải đề phòng đến những yếu tố ngoại lai như vậy.

Một yếu tố ngoại lai khác là hạn hán. Tôi đã cảnh báo vấn đề thiếu hụt nước trong bài phỏng vấn đầu xuân Bính Thân ở Việt Nam do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino. Và thực tế bằng sông Cửu Long đang hạn hán nặng và bị ngập mặn, ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất lương thực. Thông thường, khoảng 6-9 tháng sau hạn hán, giá lương thực sẽ tăng rõ rệt. Hiện nay, giá lương thực thế giới đang tăng dần vì tình trạng thiếu hụt lương thực đang diễn ra trên quy mô toàn cầu, nhưng để ảnh hưởng đến lạm phát của Việt Nam sẽ có độ trễ khoảng 6 tháng.

Lạm phát là thứ thế giới đang tìm kiếm để thoát khỏi giảm phát. Tuy nhiên, đối với Việt Nam, chưa bao giờ lạm phát là vấn đề tốt đẹp. Việt Nam đã từng gặp phải lạm phát cao vào các năm 1998, 2007 và 2010, là các năm sau khi Việt Nam gặp phải El Nino. Một thực tế là, các năm có El Nino khiến thời tiết trở nên rất hỗn loạn, đằng sau các đợt hạn hán lại là các siêu bão tiếp tục như bão Linda (1997), Xangsane (2006), bão Ketsana (2009). Các đợt bão sẽ tiếp tục làm cho vấn đề lương thực trở nên trầm trọng và điều đó giải thích tại sao lạm phát thường tăng mạnh đối với Việt Nam. Lạm phát sẽ khiến cho đồng nội tệ mất giá, lãi suất tăng lên và ảnh hưởng xấu đến TTCK.

Trở lại với các ngân hàng trung ương, mặc dù FED tỏ ra thiên về nới lỏng chính sách trong cuộc họp tháng 3 và các ngân hàng trung ương khác dường như đang muốn rút lại cuộc chiến tranh tiền tệ. Tuy nhiên, với tính chất biến đổi, “lật kèo” của tháng 3 và tháng 4, chẳng có gì đảm bảo FED sẽ không tăng lãi suất trong cuộc họp tháng 4.

Thậm chí, không cần phải đến cuộc họp tháng 4, FED vẫn có thể làm cho đồng USD tăng giá ngay sau thời điểm 23/3/2016 +/-3 ngày giao dịch (nguyệt thực nửa tối), bằng các thủ thuật khác. Sự mạnh lên trở lại của đồng USD sau thời điểm Nguyệt thực nửa tối sẽ làm cho vấn đề nợ nần, tỷ giá của các quốc gia trên thế giới bị lộ ra. Trung Quốc có thể tiếp tục lại bị rút vốn và phá giá đồng Nhân dân tệ. Đồng VND của Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng tương tự.

Vòng xoáy nợ công cao-rút vốn-phá giá nội tệ sẽ khiến TTCK toàn cầu và Việt Nam lại tái diễn, một khi đồng USD mạnh lên. Nếu quan sát kỹ các nhà đầu tư có thể thấy điều này. Trước các đợt sụt giảm mạnh vào tháng 8/2015 và tháng 1/2016, đồng USD đều tăng mạnh khiến cho Trung Quốc là nạn nhân của sự rút vốn. Thế giới sẽ bất ổn một khi đồng USD mạnh lên.

Đó cũng là lý do mà tôi muốn nói thêm về sự bất ổn, hay thay đổi của các ngân hàng trung ương. Mặc dù trước đây FED nổi tiếng là “không bao giờ làm bất ngờ phố Wall”, FED luôn cố gắng tạo ra thông điệp trước cho phố Wall, để các nhà đầu tư có thể biết trước định hướng chính sách của FED. Nhưng giờ đây, trong một thế giới bất ổn, một hệ thống tài chính-tiền tệ méo mó, FED đang phải sử dụng những công cụ tài chính ngoại lệ như QE hay NIRP, chẳng có gì là chắc chắn.

Phố Wall gần đây đang chỉ trích FED về việc gây ra bất ổn cho thị trường bởi những chính sách thất thường, khó dự báo. Hiểu điều này là quan trọng. FED có thể làm tăng đồng USD trong vài tháng nhưng đó họ có thể làm hạ giá đồng USD để xoa dịu khủng hoảng. Nếu như thời điểm FED làm hạ giá đồng USD rơi vào thời điểm giá dầu tăng mạnh kết hợp với thiếu hụt lương thực, vô tình có thể thổi bùng lại lạm phát cao, yếu tố luôn ảnh hưởng xấu đến Việt Nam.

Nói ngắn gọn, các quốc gia như Trung Quốc hay Việt Nam giờ đây đang rất dễ tổn thương trước các quyết định của FED. Dù đồng USD mạnh lên hay yếu đi, cả hai con đường đều dẫn đến hệ quả tiêu cực cho các quốc gia này. Tất cả các yếu tố trên là lý do tại sao thế giới đang đứng trước nguy cơ của một đợt suy sụp mới, còn tồi tệ hơn những gì chúng ta đã chứng kiến trong vài năm qua.

Xin cảm ơn ông!