Thị trường ô tô năm 2018: "Buồn" cho xe nhập khẩu

Số liệu thống kê mới nhất từ VAMA cho thấy, thị trường ô tô trong tháng đầu tiên của năm 2018 đạt doanh số 26.037 chiếc.

Doanh số này khiến thị trường sụt giảm khoảng 7% so với tháng trước đó và tăng 28% so với cùng kỳ năm trước.

Trong số 26.037 chiếc xe bán ra có 18.371 chiếc ô tô du lịch; 7.363 xe thương mại và 303 xe chuyên dụng. Như vậy, Doanh số xe du lịch tăng 25%; xe thương mại giảm 38% và xe chuyên dụng giảm 78% so với tháng trước.

Thị trường ô tô rõ ràng bị tác động bởi những thay đổi lớn của chính sách. Cùng với mức thuế nhập khẩu của một số dòng xe từ ASEAN về 0% và thuế TTĐB của các dòng xe động cơ dưới 2.0 giảm thêm 5%, hai Nghị định của Chính phủ là Nghị định 116 cho xe nhập khẩu và Nghị định 125 ưu đãi thuế linh kiện cho xe lắp ráp cùng có hiệu lực từ 1/1/2018.

Số liệu thống kê chi tiết cho thấy trong số hơn 26.000 chiếc xe được bán ra thì sản lượng của xe lắp ráp trong nước đạt 20.586 xe, tăng 3% so với tháng trước và tăng 44% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc là 5.451 xe, giảm 30% so với tháng trước và giảm 9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi các dòng ô tô nhập khẩu nguyên chiếc từ khu vực ASEAN (chủ yếu là Thái Lan và Indonesia) chiếm khoảng một nửa lượng ô tô nhập khẩu nguyên chiếc về thị trường Việt Nam thì xe nhập khẩu trong nước, đặc biệt là các dòng xe từ ASEAN trở nên khan hiếm hơn do các rào cản từ Nghị định 116. Từ thời điểm chính thức ban hành đến khi có hiệu lực, mới chỉ một vài doanh nghiệp có trong tay giấy phép nhập khẩu do cơ quan quản lý cấp. Ngoài ra, trong khi chưa có Thông tư hướng dẫn, các doanh nghiệp vẫn liên tục kiến nghị về giấy chứng nhận kiểu loại do cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp và việc thử nghiệm đối với từng lô xe.

Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, trong tháng 1/2018, lượng xe nhập khẩu về thị trường Việt Nam ước khoảng 1.000 chiếc xe nguyên chiếc, giảm 14 lần so với tháng trước đó và khoảng 7 lần so với cùng kỳ năm trước.

Trong tháng cuối cùng của năm 2017, một lượng lớn ô tô nhập khẩu dã được dồn về Việt Nam với 13.648 chiếc, đạt trị giá 360 triệu USD. Trong đó, lượng xe từ hai nước trong khu vực là Thái Lan và Indonesia vẫn giảm (Indonesia là 135 xe và hơn 8.000 chiếc xe từ thị trường Thái Lan).

Cũng từ đầu tháng 1, Toyota, Honda và nhiều hãng xe đồng loạt tuyên bố tạm dừng xuất khẩu xe sang thị trường Việt Nam do các vướng mắc từ Nghị định 116. Các doanh nghiệp kiến nghị chủ yếu về quy định Giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô nhập khẩu được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài và yêu cầu kiểm định riêng đối với từng lô xe được nhập khẩu do chi phí quá tốn kém. Các doanh nghiệp cũng mong đợi Thông tư hướng dẫn từ cơ quan quản lý.

Đến giữa tháng 1, Bộ GTVT đã chính thức ban hành Thông tư 03/2018/TT-BGTVT quy định về kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với ô tô nhập khẩu thuộc đối tượng của Nghị định số 116/2017/NĐ-CP.

Mặc dù đến 1/3/2018 mới có hiệu lực, nhưng trong điều khoản chuyển tiếp Thông tư 03 nêu rõ việc kiểm tra chất lượng ô tô nhập khẩu đối với các xe ô tô nhập khẩu về Việt Nam kể từ ngày 1/1/2018 đến thời điểm có hiệu lực của Thông tư này được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 6 của Nghị đinh số 116/2017/NĐ-CP.

Như vậy, về cơ bản, các quy định vẫn được thực hiện theo đúng tinh thần của Nghị định 116.