Tỷ phú bí ẩn và hành trình hất cẳng iPhone ở thị trường đông dân nhất thế giới

Duan Yongping là tỷ phú nổi danh ở Trung Quốc trong khi hai thương hiệu điện thoại thông minh Oppo và Vivo cũng đang khẳng định được tên tuổi của mình. Tuy nhiên, thành công mới thực sự được ghi nhận với thương hiệu điện thoại Trung Quốc trong năm ngoái. Năm 2015, những chiếc điện thoại do Trung Quốc sản xuất vẫn thất thế ngay trên chính sân nhà trước những chiếc iPhone đời cũ giá rẻ.

Năm 2016 là lần đầu tiên Oppo và Vivo vượt mặt iPhone tại Trung Quốc. Trả lời phỏng vấn lần đầu tiên trong 10 năm, tỷ phú Duan cho rằng thành công của họ nằm ở sự nhanh nhạy với thị trường địa phương, điều mà Apple làm rất kém. Ngoài ra, họ còn giúp những thiết bị rẻ tiền sở hữu tính năng như các sản phẩm cao cấp, yếu tố giúp Oppo và Vivo có thể cạnh tranh ở ngoài thị trường Trung Quốc.

Ông trùm công nghệ 56 tuổi nhấn mạnh: “Apple không thể đánh bại chúng tôi ở Trung Quốc bởi chính những lỗ hổng của họ. Táo khuyết đôi khi là những kẻ bảo thủ và cứng đầu. Họ đã làm được những điều tuyệt vời, chẳng hạn như hệ điều hành iOS lừng danh. Tuy nhiên, họ bị chúng tôi vượt mặt ở nhiều lĩnh vực khác”.

Nói như vậy không có nghĩa Duan không đề cao iPhone trên thị trường toàn cầu mà ngược lại, tỷ phú Trung Quốc đề cao và dành nhiều mỹ từ để nói về gã khổng lồ công nghệ Mỹ. Bản thân Duan cũng từng là nhà đầu tư lớn của Apple cũng như hâm mộ CEO của hãng. “Tôi đã gặp Tim Cook nhiều lần. Ông ấy có thể không biết tôi nhưng chúng tôi đã có cuộc trò chuyện ngắn. Tôi rất thích ông ấy”, Duan chia sẻ.

Tỷ phú Trung Quốc Duan Yongping.

Duan cũng không ngừng có những bài viết về sản phẩm của Apple cũng như cổ phiếu của táo khuyết từ năm 2013, khi Apple có giá trị bằng một nửa so với hiện nay. Bản thân Duan cũng luôn mang bên mình một chiếc túi lớn để đựng 4 thiết bị hàng đầu của Apple, trong đó có cả chiếc iPhone. Tuy nhiên, những điều đó không phải rào cản cho sự phát triển của Oppo và Vivo.

Lợi nhuận của Oppo so với Apple có thể tăng mạnh hơn nhờ những khoản đầu tư nhạy bén của Duan, người mà truyền thông địa phương gọi là Warren Buffett của Trung Quốc. Sinh ra tại Giang Tây, Duan bắt đầu sự nghiệp tại một nhà máy quốc doanh trước khi phát triển sự nghiệm riêng với đồ điện gia dụng.

Năm 1990, Duan rời công ty quốc doanh để làm tư. Ông chọn đến Quảng Đông – nơi sau này trở thành miền đất hứa cho những người muốn phát triển sự nghiệp – để làm công việc điều hành tại nhà máy điện tử đang gặp khó khăn. Sản phẩm đầu tiên của Duan là máy chơi game “subor” với hai khe cắm. Nó nhanh chóng trở thành sản phẩm hot, không có đối thủ tại Trung Quốc. Nhằm tăng cường vị thế số một, Duan còn thuê ngôi sao điện ảnh nổi tiếng thế giới là Thành Long, để quảng cáo cho thiết bị. Năm 1995, doanh thu từ Subor đã vượt 1 tỷ tệ.

Sau đó, Duan lại một lần nữa rời bỏ công ty để phát triển doanh nghiệp mới cho bản thân mình. BBK, công ty mới của Duan, tạo ra những sản phẩm VCD và MP3 phổ biến. Tuy nhiên, sau đó công ty này cũng dừng lại ở việc sản xuất đầu DVD cho các thương hiệu toàn cầu. Sau đó, công ty Thiết bị Truyền thông Bubugao ra đời và trở thành một trong những nhà sản xuất điện thoại di động lớn nhất Trung Quốc, đối đầu với Nokia và Motorola.

Ở tuổi 40, Duan chuyển cả gia đình tới California, Mỹ năm 2001 để chuyên tâm đầu tư và làm từ thiện. Ông đã mua một căn biệt thự mà ông tin rằng nó từng thuộc sở hữu của một tên tuổi lớn trong ngành công nghệ. Tuy nhiên, sự ra đời của điện thoại thông minh phá vỡ kế hoạch nghỉ hưu sớm của Duan.

Apple bị Oppo và Vivo bỏ xa ở thị trường Trung Quốc.

Khi Apple ra mắt chiếc iPhone đầu tiên vào năm 2007 cũng là sự mở đường cho Oppo và Vivo. Giống như các đối thủ Nokia và Motorola, doanh thu của BBK giảm mạnh vì sự ra đời và thống lĩnh thị trường của smartphone. Tình thế cấp bách khiến Duan không thể ngồi yên và góp phần thành lập 2 doanh nghiệp sau này được coi là thành công nhất.

Năm 2011, công ty Oppo, vốn được thành lập năm 2005 để bán máy nghe nhạc, đã được nâng cấp để phân phối điện thoại thông minh. Năm 2009, BBK cũng tạo ra Vivo, một thương hiệu smartphone khác. Là kẻ đi sau và thua kém hoàn toàn so với đối thủ, Oppo và Vivo chọn cách đánh mạnh vào thị trường địa phương, nơi họ hiểu rõ thói quen của người dân.

Ban đầu, sự ra đời của Oppo và Vivo hoàn toàn lu mờ trước sự quyến rũ mà iPhone tạo ra. Tuy nhiên, thành công của Oppo và Vivo là phương pháp marketing dựa vào người nổi tiếng tại địa phương cũng như mạng lưới cửa hàng rộng khắp tại mọi vùng miền của Trung Quốc. Họ tạo ra hình ảnh của thiết bị giá cả phải chăng với những trải nghiệm công nghệ cao cấp. Trên thực tế, Oppo và Vivo đã vượt qua iPhone ở tốc độ sạc, bộ nhớ và tuổi thọ pin.

Năm 2016, bộ đôi này cán mốc 147 triệu chiếc được tiêu thủ năm 2016, tăng gấp đôi so với năm 2015. Trong quý bốn vừa qua, hai thương hiệu này lần lượt đứng thứ nhất và thứ 3 trên thị trường Trung Quốc và đứng thứ 4 và thứ 5 trên phạm vi toàn cầu về số máy bán ra. Một phần tư lô hàng của Oppo được tiêu thụ ở Ấn Độ, nơi nhà sản xuất điện thoại Trung Quốc muốn chiếm lĩnh thị trường trước khi Apple kịp gây ảnh hưởng.

Thắng lợi của Oppo và Vivo càng trở nên có ý nghĩa hơn khi chính bản thân CEO Apple Tim Cook cũng thừa nhận cuộc cạnh tranh ở Trung Quốc khốc liệt hơn các nơi khác trên thế giới. Nó thể hiện sự cạnh tranh của các nhà sản xuất địa phương cũng như năng lực của họ trong việc tạo ra những sản phẩm tốt.

Hiện tại, Duan vẫn giữ khoảng cách với cách với Oppo và Vivo dù ông vẫn là cổ đông lớn dù từ chối nêu con số cụ thể. Duan cho biết ông thích tránh xa ánh đèn sân khấu để được ở California cùng cô vợ nhà báo và các con. Thực tế, Duan tham dự các cuộc họp cổ đông nhưng cho biết mọi thông tin ông có được về Oppo và Vivo từ Internet để tránh “làm phiền họ”.

Niềm đam mê lớn của Duan hiện nay là đầu tư chứng khoán. Đó là lý do tại sau năm 2006, ông chi số tiền kỷ lục 620.100 USD để có bữa ăn trưa với tỷ phú Buffett.