Các nhà tài trợ kêu gọi Việt Nam giám sát chi tiêu công

Thông điệp này được đại diện cấp cao IMF đưa ra tại Hội nghị giữa kỳ nhóm tư vấn các nhà tài trợ (CG) khai mạc ở Kiên Giang sáng nay.

Theo cách tính của IMF, thâm hụt ngân sách của Việt Nam năm 2009 chiếm tới 9% GDP (mức Việt Nam công bố là 6,9% GDP). Trong bối cảnh diễn biến ngân sách chưa rõ ràng, mức thâm hụt như vậy được cơ quan này đánh giá là lớn và không bền vững.

Việt Nam có kế hoạch giảm thâm hụt ngân sách 2010 xuống còn 6% GDP. IMF đánh giá cao mục tiêu này, song khuyến cáo sẽ rất khó thực hiện trong môi trường thế giới chưa hoàn toàn phục hồi sau suy thoái như hiện nay.

"Trong môi trường toàn cầu hiện nay, sự không chắc chắn như vậy của vị thế tài khóa là không nên và chúng tôi khuyến nghị Chính phủ cam kết bám sát kế hoạch chi ngân sách 2010 để đảm bảo chính sách tài khóa bền vững", đại diện IMF nói.

Là một nền kinh tế thị trường mới nổi, Việt Nam có nhu cầu lớn về đầu tư cơ sở hạ tầng vật chất và nguồn nhân lực. Song theo IMF, thách thức nằm ở chỗ phải cấp vốn cho các khoản đầu tư này mà vẫn đảm bảo tính bền vững của tài khóa.

"Điều này sẽ đòi hỏi phải xếp thứ tự ưu tiên một cách có kỷ luật các dự án đầu tư công và đẩy mạnh thêm các nỗ lực đang được thực hiện để huy động nguồn thu ngân sách và nguồn hỗ trợ phát triển ưu đãi", IMF khuyến cáo.

IMF dự báo nợ của Việt Nam có thể được duy trì ở mức bền vững, nhưng còn phụ thuộc vào việc duy trì được mức tăng trưởng tương đối cao và giảm thâm hụt ngân sách xuống mức thận trọng lịch sử mà Việt Nam đã duy trì trước khi có cuộc khủng hoảng toàn cầu.

Thông điệp của IMF được đưa ra trong bối cảnh dư luận lo thâm hụt ngân sách của Việt Nam sẽ gia tăng khi nhu cầu chi đầu tư phát triển rất lớn, tỷ lệ vay nợ cũng có thể tăng cao khi Việt Nam đưa ra nhiều dự án với số vốn lớn, như đường sắt cao tốc 56 tỷ USD.

Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng mới đây cho biết có khả năng điều chỉnh ngưỡng an toàn về vay nợ lên cao hơn mức 50% GDP hiện nay.

Tuy nhiên các nhà tài trợ khuyến cáo Việt Nam cần củng cố sự ổn định kinh tế vĩ mô hơn nữa. Đại sứ Nhật Bản Mitsuo Sakaba cho rằng với mức dự trữ ngoại hối hạn hẹp, cộng với nhập siêu, lạm phát có thể cao trở lại, Việt Nam cần có chính sách ổn định kinh tế vĩ mô, hướng đến phát triển bền vững.

Theo IMF, các chính sách nới lỏng quá sớm có thể dẫn đến những xáo trộn nữa trong thị trường ngoại hối và thị trường tiền tệ liên ngân hàng vào cuối năm nay. Điều này sẽ cản trở phục hồi trong ngắn hạn và ảnh hưởng bất lợi tới việc xây dựng lại niềm tin đối với môi trường kinh tế vĩ mô ở Việt Nam.

Đại diện Australia khuyến cáo tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn, chưa phát triển vững chắc nên Chính phủ cần có những chính sách rõ ràng, nhất quán trong việc đưa ra thông điệp cho thị trường.

Đại diện Ngân hàng Thế giới, ông Martin Rama, cho rằng Việt Nam còn khoảng cách giữa việc lên kế hoạch sử dụng ngân sách và giải ngân trong thực tế.

Ông nêu ví dụ trong khi những quốc gia khác trong khu vực đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư mới bởi sự minh bạch thông tin trong thị trường tài chính tiền tệ thì Việt Nam còn yếu khâu này.