HSBC: Việt Nam có thể phải đón “thâm hụt kép” trong năm 2016

Trong báo cáo mới cập nhật về tình hình kinh tế Việt Nam, Ngân hàng HSBC nhận định, nhu cầu bên ngoài suy yếu làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của Việt Nam.

Cụ thể, sau khi có sự hồi phục nhẹ vào tháng 10, chỉ số PMI ngành sản xuất Việt Nam trong tháng 11 lại giảm xuống dưới mức không thay đổi, chỉ đạt 49,4 điểm. Nhu cầu nước ngoài yếu được cho là nguyên nhân chính, các đơn đặt hàng xuất khẩu mới đang ở mức thấp trong 4 tháng qua.

HSBC cho rằng, hoạt động xuất khẩu có thể sẽ vẫn ở trạng thái uể oải suốt quý I/2016 nhưng hoạt động xuất khẩu sẽ hồi phục trong năm 2016 khi đầu tư trực tiếp nước ngoài trở nên tích cực. Về lâu dài, các nhà sản xuất của Việt Nam nên tiếp tục nắm bắt thị phần xuất khẩu toàn cầu khi những nỗ lực tự do hóa thương mại toàn cầu đang bắt đầu có kết quả.

Bên cạnh đó, HSBC cũng nhận định, thâm hụt thương mại hàng hóa của Việt Nam trong năm nay sẽ nới rộng thêm. Tuy nhiên, nguyên nhân chính là do hoạt động nhập khẩu gia tăng chứ không phải là do xuất khẩu suy giảm. Gần đây, nhu cầu trong nước đã hồi phục mạnh phản ánh tình hình nền kinh tế vay nợ trở lại. Tăng trưởng tín dụng vẫn theo đúng kế hoạch, đạt mức tăng 17% trong năm nay.

Những yếu kém gần đây của hoạt động xuất khẩu, đặt biệt là về giá trị đã làm cho một số nhà đầu tư lo ngại về triển vọng cho vị thế cân bằng đối ngoại của Việt Nam. Cụ thể, thâm hụt thương mại 11 tháng ở mức 4,6 tỷ USD.

Theo các chuyên gia kinh tế HSBC, thâm hụt thương mại nới rộng không chỉ bởi nhu cầu cho các đầu vào dự án FDI nhiều hơn, mà còn ở khoảng cách khá lớn giữa cán cân thương mại của khối đầu tư nước ngoài với doanh nghiệp trong nước.

HSBC dự báo lạm phát của Việt Nam sẽ tăng từ mức thấp kỷ lục 0,5% trong năm 2015 lên mức 4,8% vào cuối năm 2016. Nhu cầu nội địa tăng dần sẽ dẫn tới áp lực lạm phát cao hơn trong năm 2016. Nhờ vào giá cả hàng hóa toàn cầu thấp hơn, mức lạm phát toàn phần trung bình đang có vẻ tăng chậm lại ở mức thấp kỷ lục 0,5% trong năm 2015 so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi năm 2014 là 4,1%.

Về mặt vốn, HSBC kỳ vọng nguồn vốn FDI dồi dào sẽ tiếp tục hỗ trợ cán cân thanh toán chung của Việt Nam; tuy nhiên, điều này có lẽ không đủ. Cân bằng cán cân thương mại đang chịu áp lực bởi thặng dư tài khoản vãng lai ngày càng mỏng và dòng vốn đổ ra ngoài nước ngắn hạn.

"Việc thâm hụt tài khoản vãng lãi có thể trở lại trong năm 2016 có nghĩa rằng cán cân thanh toán có thể vẫn chịu nhiều áp lực trong năm 2016 và cả 2017. Thách thức vĩ mô của Việt Nam bị giới hạn về thời gian; tuy nhiên, NHNN có thể chọn chính sách tiền tệ thắt chặt trong năm sau để duy trì định hướng tăng trưởng bền vững" - HSBC nhận định.