Nghị trường "nóng" chuyện xăng điện, ngân sách "căng thẳng"

Sáng ngày 16/11, Quốc hội chính thức bước vào phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, hoạt động chất vấn liên quan đến tình hình của đất nước nên đối tượng chất vấn rất rộng, gồm cả Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội và các thành viên của Chính phủ.

Phát biểu khai mạc phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trình bày báo cáo việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về hoạt động giám sát chuyên đề, hoạt động chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XIII đến năm 2015.

Theo đó, đối với lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, các nội dung chất vấn chủ yếu tập trung vào vốn đầu tư công, vốn ODA, vốn vay ưu đãi, thu hút vốn đầu tư, tái cơ cấu DNNN, cải thiện môi trường kinh doanh và tái cơ cấu nền kinh tế, triển khai luật đầu tư công, tăng cường quản lý vốn nhà nước, bố trí khắc phục tình trạng phân tán dàn trải, đẩy nhanh tiến độ các dự án.

Xác định nguồn và khả năng cân đối vốn, xử lý vốn nợ đọng xây dựng cơ bản, chủ động cân đối vốn, nâng cao hiệu quả huy động các nguồn vốn nhà nước, thu hút đầu tư FDI, ưu tiên các dự án có sức lan tỏa, tập trung cổ phần hóa DNNN, đã thoái vốn và sắp xếp 464 DNNN.

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng tăng vốn, chậm tiến độ, hiệu quả đầu tư công chưa cao, thu hút vốn chưa hiệu quả, vốn ODA và vốn vay ưu đãi còn hạn hẹp. Sắp xếp, đổi mới DNNN còn chậm ở một số lĩnh vực, tỷ lệ vốn cổ phần hóa còn thấp.

Đối với lĩnh vực quản lý giá, các nội dung giám sát và chất vấn về quản lý giá, đảm bảo giá theo cơ chế thị trường, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về quản lý giá.

Đối với hoạt động thu chi NSNN, nội dung chất vấn tập trung vào thực hiện các giải pháp đảm bảo thu đúng, chống thất thu NSNN, chống trốn thuế, chuyển giá, nâng cao phẩm chất năng lực đội ngũ cán bộ thuế, hải quan. Tuy nhiên, trong thời gian qua, nhu cầu chi ngân sách còn lớn, Quốc hội cho phép giữ bội chi ngân sách ở mức phù hợp, trung bình 5,3% GDP.

Đối với việc quản lý nợ công, các vấn đề chất vấn tập trung vào hoàn thiện chính sách nợ công, chỉ sử dụng nợ công cho chi đầu tư phát triển. Các chỉ tiêu nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài hợp lý, giảm áp lực trả nợ trong ngắn hạn, tăng cường kiểm tra, thanh tra giám sát việc sử dụng vốn vay, đảm bảo các nhiệm vụ chi cần thiết, quan trọng đúng tiến độ…

Phó Thủ tướng cũng cho biết, cân đối NSNN còn nhiều khó khăn, quản lý và sử dụng vốn còn chưa chặt chẽ, còn tình trạng lãng phí trong chi NSNN. Một số dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách nhưng hiệu quả còn thấp, thực hiện cơ chế giá còn chậm…

Đối vỡi lĩnh vực ngân hàng, các nội dung chất vấn xoay quanh việc điều chỉnh chính sách tiền tệ, tín dụng cho nông nghiệp, nông dân và nông thôn, cho vay vốn tín dụng phát triển nông nghiệp, nông thôn, hỗ trợ cho vay vốn tín dụng đối với chăn nuôi.

Các tổ chức tín nhiệm quốc tế đánh giá tích cực về xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam. Nợ xấu đã được kiểm soát, đến tháng 9/2015 tỷ lệ nợ xấu còn 2,93%. Việc cơ cấu lại một số ngân hàng thương mại cổ phần yếu kém còn một số khó khăn. Việc tiếp cận vốn tín dụng khó khăn, quản trị ngân hàng chưa đạt yêu cầu.

Đối với lĩnh vực công thương, nội dung chất vấn xung quanh các vấn đề về quy hoạch điện, lộ trình thực hiện thị trường cạnh tranh đối với các mặt hàng điện, than, xăng dầu. Rà soát quy hoạch một số dự án thủy điện, tăng cường đảm bảo chất lượng các dự án, quan tâm công tác trồng rừng thay thế.

Thực hiện giá thị trường đối với điện, xăng dầu, xóa độc quyền trong kinh doanh, xóa bao cấp giá. Ban hành Nghị định tổng thể phát triển công nghiệp hỗ trợ, ban hành danh mục sản phẩm ưu tiên phát triển, thúc đẩy mở cửa thị trường xuất khẩu, tăng cường kiểm tra kiểm soát và chống buôn lậu.

Đối với lĩnh vực nông nghiệp, nội dung chất vấn tập trung vào tái cơ cấu ngành nông nghiệp, quy hoạch, quản lý vùng, đầu tư cho nông nghiệp, nông dân và nông thôn, các chương trình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, triển khai các đề án nâng cao giá trị gia tăng, tăng cường nghiên cứu và triển khai các giống có chất lượng, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp, tăng cường sử dụng linh hoạt diện tích đất lúa…

Đồng thời, ban hành cơ chế chính sách, huy động nguồn lực khoảng 825 nghìn tỷ đồng cho xây dựng nông thôn mới. Dự kiến đến hết năm 2015 có 1500 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Cơ bản hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn vật tư nông nghiệp, áp dụng các quy trình sản xuất tiên tiến, thu hút đầu tư xã hội cho phát triển nông nghiệp và hạ tầng nông thôn.

Tuy nhiên, việc thực hiện đề án tái cơ cấu nông nghiệp thời gian qua chưa đạt yêu cầu, tiêu thụ nông sản và đời sống một bộ phận nông dân còn gặp khó khăn, chuyển dịch cơ cấu lao động còn chậm, quản lý nhà nước về vật tư nông nghiệp còn yếu kém, vốn đầu tư từ nguồn NSNN chưa đáp ứng yêu cầu.

Đối với lĩnh vực tài nguyên và môi trường, nội dung chất vấn xoay quanh việc quản lý tài nguyên, đất đai, khoáng sản và bảo vệ môi trường. Đã phê duyệt quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai, ban hành và triển khai các văn bản chi tiết, thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về bảo vệ môi trưởng.

Đối với lĩnh vực GTVT, trong thời gian qua đã tập trung tái cơ cấu ngành, điều chỉnh các dự án trọng điểm quốc gia. Tăng cường quản lý phương tiện đăng kiểm kinh doanh dịch vụ vận tải, tai nạn giao thông giảm. Đẩy mạnh sở hữu hóa vận tải, đẩy mạnh cạnh tranh lành mạnh, xếp hạng hạ tầng giao thông và logistics của Việt Nam đều tăng.

Đối với lĩnh vực xây dựng, nội dung chất vấn tập trung vào thị trường bất động sản, nhà ở xã hội, chất lượng công trình, đã thực hiện các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản , cơ cấu sản phẩm nhà ở được điều chỉnh hợp lý hơn.

Một số chương trình dự án có quy mô được triển khai. Gói 30.000 tỷ đến tháng 9/2015 đã cam kết thực hiện trên 20.000 tỷ, đạt 67%. Tuy nhiên tồn kho bất động sản còn lớn, quản lý xây dựng ở một số địa phương còn yếu kém, tình trạng thất thoát trong đầu tư xây dựng vẫn còn nhiều bức xúc.