Trung tâm thương mại: Hoành tráng nhưng vẫn quá nhỏ so với tiêu chuẩn thế giới

Mặc dù một số trung tâm thương mại hoạt động không có hiệu quả, được ví vón là “xác chết biết đi” nhưng sự phát triển mạnh mẽ của các trung tâm mua sắm vẫn sẽ là xu hướng trong thời gian tới của ngành bán lẻ hiện đại. Đó là thông tin được TS. Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà Bán lẻ Việt Nam đưa ra tại Diễn đàn Bán lẻ Việt Nam 2015: Trung tâm mua sắm và con đường phát triển ở Việt Nam.

Châu Á chiếm tỷ lệ cao trong các trung tâm mua sắm lớn thế giới, song tại Việt Nam thời gian gần đây các trung tâm mua sắm mới “mọc” lên nhanh cả về quy mô và số lượng. Tuy nhiên, theo tiêu chuẩn quốc tế thì trung tâm mua sắm ở Việt Nam đại đa số là vừa và nhỏ.

Hoành tráng nhưng vẫn quá nhỏ so với tiêu chuẩn thế giới

Trong đó, những cái tên đáng chú ý thời kỳ đầu như Diamond Plaza; Parkson và The Garden Hà Nội đuề có quy mô dưới 50.000m2. Gần đây, một số trung tâm mua sắm hiện đại mới khai trương như SC VivoCity; Aeon Mall; Royal và Time City; Lotte… có quy mô lớn hơn, song vẫn chưa thể đạt tiêu chuẩn của thế giới theo đánh giá của Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam.

Điều đáng chú ý là hoạt động kinh doanh thời gian qua của nhiều trung tâm thương mại, mua sắm ở Việt Nam đều không hiệu quả, chịu cảnh thua lỗ, gian hàng ảm đạm và khách đến xem hàng là chủ yếu chứ không có nhu cầu mua sắm… đã khiến nhiều trung tâm phải “tạm” đóng cửa.

Theo TS. Loan, việc các trung tâm thương mại, mua sắm tại Việt Nam bị lâm vào tình cảnh “ảm đạm” trước hết là do tâm lý của người Việt Nam vẫn ưa chuộng loại hình bán lẻ truyền thống. Do đó, trong quy hoạch của Bộ Công Thương đến năm 2020 thì tỷ lệ bán lẻ hiện đại cũng mới chỉ chiếm khoảng 40%, song TS. Loan vẫn e ngại khó có thể đạt được khi tỷ lệ này mới chỉ đạt 27 – 28%.

Quan niệm về hàng xa xỉ trong trung tâm mua sắm cũng chỉ dành cho một phân khúc khách hàng, lại bị phân tán khi người tiêu dùng ra nước ngoài mua hàng hoặc thông qua các kênh mua sắm online, thương mại điện tử.

Nền kinh tế bị suy thoái khiến sức mua giảm sút cũng tạo nên tâm lý thắt chặt hầu bao của người tiêu dùng. Mặc dù nguồn cung bán lẻ tại các trung tâm mua sắm rất phong phú nhưng giá cả khá cao khiến DN bán lẻ không thể tiếp cận.

Trong khi đó, các trung tâm thương mại cũng chưa có chiến lược marketing thu hút khách hàng và quảng bá hình ảnh để biến trung tâm thương mại thành nơi không chỉ là nơi mua sắm mà còn là nơi vui chơi, giải trí và ăn uống, ẩm thực…

Trung tâm thương mại mua sắm vẫn là xu hướng

Mặc dù chưa thực sự thành công, song Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam cho rằng vẫn còn nhiều lý do để lạc quan về tương lai của các trung tâm mua sắm. Đó là sự phát triển mạnh của tầng lớp trung lưu; quá trình đô thị hóa; nhu cầu không gian bán lẻ chất lượng cao; sức hút của trung tâm thương mại với các tiện ích và trải nghiệm mới…

“Nhiều ý kiến e ngại trung tâm mua sắm ở Việt Nam đang ở cảnh chợ chiều, ở nước ngoài nói đây là những xác chết biết đi khi quá vắng vẻ và tiêu điều, không mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Nhưng chúng tôi tin tưởng với những trung tâm mua sắm này sẽ phát triển mạnh trong ngành bán lẻ Việt Nam thời gian tới” – TS. Loan nói.

Theo ông Dương Duy Hưng, Phó Vụ trưởng VỤ thị trường trong nước (Bộ Công Thương), ngành bán lẻ vẫn sẽ là ngành tiềm năng và việc tiêu dùng trong các kênh bán lẻ hiện đại sẽ trở thành xu hướng. Dẫn chứng, giá trị tiêu dùng cuối cùng chiếm 70% và tiêu dùng cá nhân chiếm 90%

Ngoài ra, thời gian 5 năm gần đây tổng mức bán lẻ hàng hóa tăng 18% và 10 năm trước là 25%, mức tăng này luôn cao gấp 3 lần so với GDP. Do đó, ông Hưng cho rằng trong điều kiện Việt Nam gặp khó khăn với điều kiện bên ngoài, đặc biệt trong hoạt động xuất khẩu thì việc tăng trưởng thương mại nội địa rất cao cho thấy vai trò thị trường trong nước và bán lẻ có vai trò quan trọng.

Bộ Công Thương cho biết, đến năm 2013 cả nước có khoảng 724 siêu thị và 132 trung tâm thương mại. Trong khi quy hoạch đến năm 2020, cả nước có khoảng 1200 – 1300 siêu thị và 180 trung tâm thương mại; 157 trung tâm mua sắm.

Do đó, TS. Loan cho rằng trung tâm thương mại ở Việt Nam cần hướng đến mục tiêu trở thành địa điểm lý tưởng, nơi mua sắm, vui chơi giải trí và thưởng thức ẩm thực, chăm sóc sức khỏe, cung cấp dịch vụ tài chính, ngân hàng và các hoạt động cộng đồng…