Vì sao hộ kinh doanh ‘sợ’ lên doanh nghiệp?

Phó Cục trưởng Cục Thuế TPHCM Lê Duy Minh cho biết, trong dữ liệu thống kê của Cục Thuế, Thành phố có hơn 36.000 hộ kinh doanh cá thể có thể phát triển thành doanh nghiệp.

Riêng năm 2017 có khoảng 21.000 hộ kinh doanh được Cục Thuế đánh giá là đối tượng tiềm năng mà cơ quan quản lý có thể vận động, hỗ trợ phát triển lên doanh nghiệp. Đây là những hộ kinh doanh có doanh thu trên 100 triệu/tháng ở những quận trung tâm và một số hộ kinh doanh thuộc các quận vùng ven với doanh thu khoảng 50 triệu đồng/tháng.

Có nhiều lý do khác nhau dẫn tới tình trạng nhiều hộ kinh doanh không muốn chuyển thành doanh nghiệp như ngại quy định thuế, ngại bị “hỏi thăm”.

Nhiều trường hợp hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp nhưng bị cơ quan thuế kiểm tra, bắt lỗi sổ sách, hóa đơn chứng từ... Có trường hợp bị phạt, truy thu mấy chục triệu đồng. Hộ kinh doanh được đóng thuế khoán, còn nếu lên doanh nghiệp, ngoài rủi ro bị truy thu thuế, hằng tháng còn phải tốn tiền thuê kế toán.

Đặc biệt, theo hướng dẫn của Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM, hộ kinh doanh phải làm thủ tục tạm khóa mã số thuế, tạm ngưng kinh doanh để làm thủ tục chuyển đổi lên doanh nghiệp. Nhưng khi hộ kinh doanh liên hệ chi cục thuế thường không được chấp thuận và được yêu cầu phải giải thể, ngưng kinh doanh mới được xác nhận. Trở ngại này khiến nhiều hộ kinh doanh từ bỏ ý định lên doanh nghiệp.

Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Trần Thị Bình Minh cho biết để phát triển 60.000 doanh nghiệp trong năm 2017 và 500.000 doanh nghiệp đến năm 2020, TPHCM xác định 2 nguồn chính là chuyển đổi các hộ kinh doanh sang hoạt động theo hình thức doanh nghiệp và số lượng các doanh nghiệp đăng ký thành lập mới hàng năm.

Năm 2016, TPHCM có hơn 36.000 doanh nghiệp thành lập, tăng gần 14% so với năm 2015. Dự kiến năm 2017, số doanh nghiệp thành lập mới đạt khoảng 43.500 doanh nghiệp. Như vậy để đạt mục tiêu phát triển hơn 50.000 doanh nghiệp trong năm 2017, Thành phố cần khuyến khích khoảng 7.000 hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Theo kế hoạch phát triển 500.000 doanh nghiệp đến năm 2020 vừa được UBND TPHCM ban hành, chính quyền TPHCM sẽ tạo sự thông thoáng, dễ dàng trong các thủ tục để thúc đẩy, hỗ trợ các hộ kinh doanh chuyển sang hoạt động theo hình thức doanh nghiệp.

Trước mắt sẽ hỗ trợ toàn bộ các lệ phí do hộ kinh doanh phải nộp khi thực hiện đăng ký thành lập doanh nghiệp và các giấy phép kinh doanh có điều kiện lần đầu.

Chính quyền Thành phố cũng sẽ hỗ trợ về thủ tục thuế, hỗ trợ tư vấn về đăng ký nhãn hiệu sản phẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp vay vốn ngân hàng với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm tại thị trường nội địa...

Còn theo một kế hoạch chống thất thu ngân sách năm 2017 vừa được ban hành mới đây, TPHCM xác định sẽ vận động các hộ kinh doanh có sử dụng hóa đơn, doanh thu từ 5 tỉ đồng/năm trở lên, sử dụng thường xuyên từ 10 lao động chuyển lên thành lập doanh nghiệp.

Nhiều chuyên gia cho rằng bên cạnh chính sách khuyến khích, cần có biện pháp thực thi nghiêm túc với hộ đủ điều kiện, số lao động lớn nhưng không chịu lên doanh nghiệp để “né” nghĩa vụ.

Luật sư Trần Xoa, Giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang, cho rằng ở mô hình hộ kinh doanh tránh được nhiều khoản thuế phải nộp, thậm chí có thông tin họ có thể chủ động thương lượng để số thuế phải nộp ít hơn. Điều này nếu có sẽ dẫn đến tình trạng cạnh tranh không công bằng giữa hộ kinh doanh và các doanh nghiệp.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Thành phố Chu Tiến Dũng cho rằng Thành phố đưa ra mục tiêu đến năm 2020 phát triển 500.000 doanh nghiệp và xác định rõ giải pháp thực hiện, mục tiêu này rất khả thi. Tuy nhiên, để doanh nghiệp phát triển bền vững, hình thành những tập đoàn kinh tế mạnh, Hiệp hội mong muốn các sở, ngành tiếp tục đồng hành, quan tâm hỗ trợ củng cố hiệp hội ngành nghề; các quận, huyện quan tâm gắn kết và hỗ trợ hơn nữa cho doanh nghiệp, nhất là khi các hộ kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp.