VnIndex tiến sát 1.200 điểm, các doanh nghiệp đua nhau đưa cổ phiếu quỹ ra bán

Thị trường chứng khoán đang chứng kiến những nỗ lực để đưa chỉ số VnIndex vượt ngưỡng 1.200 điểm. Sức cản của điểm này khá lớn khi đã hơn tháng nay, VnIndex liên tục áp sát rồi lại bị đẩy xuống. Trong bối cảnh đó, loạt doanh nghiệp tính chuyện đưa cổ phiếu quỹ ra bán.

Nhìn lại khoảng 1 năm trước, khi dịch bệnh Covid-19 lan rộng, ảnh hưởng mạnh tới hầu hết các doanh nghiệp, các ngành nghề kinh doanh. Lúc đó, với tâm lý hoảng loạn của nhà đầu tư, thị trường chứng khoán giảm điểm mạnh, nhiều mã chứng khoán "rơi" về vùng đáy của nhiều năm.

Các doanh nghiệp, các lãnh đạo, các nhà đầu tư lớn đã nỗ lực tung ra nhiều "cái phao" để cứu thị trường. Một trong những chiếc phao lúc đó được các doanh nghiệp dùng nhiều nhất là mua vào cổ phiếu quỹ. Thống kê lúc đó, có 40-50 doanh nghiệp công bố thông tin mua cổ phiếu quỹ với số lượng đăng ký lên đến hàng trăm triệu. Và cũng không ít trong số đó, hàng trăm triệu cổ phiếu quỹ đã lần lượt được các doanh nghiệp mua vào với tổng tiền rót vào thị trường đến ba, bốn nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh đó, các lãnh đạo cũng chi hàng nghìn tỷ đồng mua vào cổ phiếu doanh nghiệp mình nhằm ổn định tâm lý nhà đầu tư, giảm bớt số cổ phiếu lưu hành tự do ngoài thị trường. Đồng thời, các doanh nghiệp còn thi nhau trả cổ tức nhằm kiếm thêm 1 dòng tiền khác có thể quay trở lại thị trường.

Những nỗ lực đó đã khiến thị trường chứng khoán nhanh chóng ổn định, giá chứng khoán quay đầu tăng mạnh. Hơn 1 năm sau đó, thời điểm này, khi giá cổ phiếu tăng mạnh, thậm chí nhiều cổ phiếu đã ở vùng đỉnh của nhiều năm trở lại đây, thì hàng loạt doanh nghiệp lại thi nhau mang cổ phiếu ra bán.

Doanh nghiệp ngành hàng không Vietjet (VJC) thông báo muốn đưa toàn bộ hơn 17,77 triệu cổ phiếu quỹ ra bán để tăng nguồn vốn lưu động. Hiện cổ phiếu VJC đang giao dịch trên thị trường quanh mức 134.500 đồng/cổ phiếu, tương ứng tổng giá trị tạm tính theo thị giá xấp xỉ 2.400 tỷ đồng. Số cổ phiếu quỹ hiện Vietjet đang sở hữu là công ty mua vào giai đoạn từ 26/7 đến 23/8/2019. Thời điểm đó Vietjet đăng ký mua 25 triệu cổ phiếu quỹ nhưng chỉ mua được hơn 17,77 triệu cổ phiếu do thanh khoản thị trường không đủ đáp ứng. Giá mua vào bình quân 132.063 đồng/cổ phiếu.

Tổng CTCP Thiết bị điện Việt Nam (Gelex – GEX) cũng đã thông qua phương án đưa toàn bộ gần 6,3 triệu cổ phiếu quỹ ra bán để bổ sung nguồn vốn kinh doanh. Thời gian bán dự kiến trong quý 2/2021. Đây là số cổ phiếu quỹ mà Gelex mua vào giai đoạn từ 23/4 đến 22/5/2020, khi thị trường chứng khoán giảm điểm mạnh do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Thời điểm đó Gelex mua vào gần 18,3 triệu cổ phiếu quỹ với giá bình quân 16.414 đồng/cổ phiếu. Đến cuối năm 2020 công ty đã bán bớt 12 triệu cổ phiếu quỹ cho người lao động với giá bán 12.000 đồng/cổ phiếu nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm và khích lệ tinh thần của người lao động.

Còn Nam Long (NLG) đã công bố đưa 10 triệu cổ phiếu quỹ ra bán để tài trợ vốn lưu động và mở rộng quỹ đất. Giao dịch dự kiến thực hiện từ 9/3 đến 7/4/2021. Đây là số cổ phiếu quỹ Nam Long mua vào giai đoạn tháng 4/2020 khi giá cổ phiếu giảm sâu do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. BCTC hợp nhất quý 4/2020 ghi nhận giá trị số cổ phiếu quỹ này xấp xỉ 383 tỷ đồng. Trong khi đó hiện trên thị trường, cổ phiếu NLG đang giao dịch quanh mức 35.900 đồng/cổ phiếu.

Tập đoàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex – PLX) thì "hơi khác" khi công ty chỉ việc "chọn" thời điểm để đưa cổ phiếu quỹ ra bán. Từ khi lên sàn năm 2017 đến nay, thỉnh thoảng nhà đầu tư lại thấy cảnh Petrolimex mang số cổ phiếu quỹ sẵn có trước đó ra bán. Giá tồn ghi nhận trên BCTC chỉ 10.00 đồng/cổ phiếu, trong khi giá cổ phiếu PLX trên thị trường đang ở mức cao, hiện giao dịch quanh mức 56.500 đồng/cổ phiếu. Gần đây nhất, Petrolimex thông báo đưa 25 triệu cổ phiếu quỹ ra bán trong khoảng thời gian từ 1/3 đến 30/3/2021. Ước tính theo thị giá này Petrolimex thu về khoảng 1.400 tỷ đồng. Tuy nhiên hiện đã có thông tin Tập đoàn mẹ của cổ đông Nhật Bản JX Nippon Oil & Enerngy đẵ đăng ký mua toàn bộ số cổ phiếu quỹ trên. Đây cũng là đơn vị mua 13 triệu cổ phiếu quỹ mà Petrolimex mang ra bán hồi tháng 9/2020.

Chứng khoán VnDirect (VND) đăng ký bán bớt 6 triệu cổ phiếu quỹ trong tổng số hơn 11,9 triệu cổ phiếu quỹ đang sở hữu để cơ cấu lại nguồn vốn, tăng số cổ phiếu lưu hành. Giao dịch dự kiến thực hiện từ 22/2 đến 22/3/2021. Trên thị trường cổ phiếu VND cũng đang tăng mạnh, hiện giao dịch quanh mức 29.150 đồng/cổ phiếu. Tạm tính theo giá này VnDirect thu về khoảng 175 tỷ đồng. Lần gần đây nhất VnDirect mua cổ phiếu quỹ vào tháng 11-12/2018 – với gần 8 triệu cổ phiếu mua vào, giá bình quân gần 19.200 đồng/cổ phiếu.

Ngân hàng TMCP hàng hải Việt Nam (MSB) đã bán được hơn 82,5 triệu cổ phiếu quỹ. Số tiền thu được từ hoạt động này sẽ được sử dụng đầu tư cho các dự án công nghệ nền tảng của MSB. Đây là số cổ phiếu quỹ được MSB mua lại từ các cổ đông hiện hữu trong giai đoạn trước năm 2019 với mục đích thực hiện kế hoạch niêm yết thu hút nhà đầu tư chiến lược nước ngoài. Trong số cổ phiếu quỹ bán ra đợt này có gần 74,7 triệu cổ phiếu chào bán cho cổ đông hiệu hữu với giá 11.500 đồng/cp và hơn 7,8 triệu cổ phiếu quỹ còn lại được bán cho Công ty CP Đầu tư phát triển Bất động sản TNR Holdings Việt Nam (TNR) với giá 12.000 đồng/cổ phiếu. Tổng tiền thu về hơn 952 tỷ đồng.

Cổ phiếu LSS của Mía đường Lam Sơn cũng đang ở vùng đỉnh của nhiều năm. Công ty cũng đã có thông báo mang toàn bộ hơn 3 triệu cổ phiếu quỹ ra bán để bổ sung nguồn vốn hoạt động sản xuất kinh doanh. Giao dịch dự kiến thực hiện theo phương thức thỏa thuận và khớp lệnh từ 10/3 đến 8/4/2021. Đây là số cổ phiếu quỹ mà Mía đường Lam Sơn mua vào từ đầu năm 2018 với giá bình quân 10.922 đồng/cổ phiếu, tương ứng tổng số tiền hơn 32,8 tỷ đồng. trong khi đó hiện trên thị trường cổ phiếu LSS giao dịch ở mức 13.850 đồng/cổ phiếu.

Hơi khác biệt, đợt cuối tháng 1/2021 Vicostone (VCS) đã dùng 4,8 triệu cổ phiếu quỹ chia thưởng cho cổ đông. Số cổ phiếu quỹ này Vicostone mua vào giai đoạn từ 3/4 đến 21/4/2020 với giá mua bình quân 61.134 đồng/cổ phiếu, tương ứng tổng giá trị khoảng 293 tỷ đồng. Dù hơi khác biệt, nhưng việc dùng cổ phiếu quỹ để chia thưởng đối với Vicostone không còn mới lạ. Trước đó năm 2014 Vicostone từng mua 10,6 triệu cổ phiếu quỹ và dùng số này chia thưởng cho cổ đông vào năm 2016.

Mới đây nhất, Tập đoàn Thiên Quang (ITQ) đã thông qua phương án đưa toàn bộ gần 1,72 triệu cổ phiếu quỹ ra bán để bổ sung vốn lưu động. Thời gian thực hiện dự kiến trong tháng 3, tháng 4 này. Trước thông tin về việc công ty mang cổ phiếu quỹ ra bán, phiên giao dịch hôm nay 15/3/2021 ITQ đã tăng trần lên 4.000 đồng/cổ phiếu.

Trên thực tế, trong số những doanh nghiệp thông báo bán cổ phiếu quỹ từ đầu năm 2021 đến nay, không hẳn là số cổ phiếu các doanh nghiệp mua vào giai đoạn thị trường xuống thấp do ảnh hưởng của dịch bệnh từ năm 2020. Tuy nhiên, việc chọn thời điểm VnIndex áp sát ngưỡng 1.200 điểm để đưa ra thông báo, việc gia tăng số cổ phiếu lưu hành cũng là cách các doanh nghiệp đưa thêm cổ phiếu nhập cuộc trở lại vào thị trường chứng khoán.