Xăng từng rẻ hơn nước, thừa mứa tới mức phải đổ ra sông... Cùng tìm hiểu những sự thật không tưởng về lịch sử ngành dầu khí
Xăng đang đắt và dầu thô được bán với giá trên 100 USD một thùng, nhưng 200 năm trước đây chúng lại từng là một nguồn tài nguyên dồi dào tới mức đáng kinh ngạc.
- 24-05-2022Chẳng quốc gia nào đứng bên lề, nền kinh tế toàn cầu liệu có đang tiến tới bước đường suy thoái?
- 24-05-2022Dow Jones tăng hơn 600 điểm khi phố Wall nỗ lực phục hồi sau đợt bán tháo không ngừng
- 23-05-2022Cú sốc của Gen Z: Đối diện lạm phát tăng nóng, đâu là tương lai cho thế hệ trẻ bước vào cuộc sống trưởng thành?
Thường được gọi là "dầu mỏ", nhưng dầu thô được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới lại thấm ra khỏi mặt đất hoặc trôi nổi trên bề mặt ao hồ hoặc những con suối.
Người dân bản địa ở Bắc Mỹ và châu Á trước đây thường sử dụng dầu mỏ cho cả mục đích y học và mỹ phẩm, bao gồm điều trị đau đầu, đau răng, đau bụng và thậm chí là làm thẳng lông mi.
Và với những mỏ dầu lộ thiên này, thông thường mọi người sẽ thu chúng bằng cách sử dụng giẻ hoặc chăn để thấm nước và vắt ra thùng chứa. Trong ảnh là một thùng thu dầu ở bang Pennsylvania. Mỹ.
Một chủ ngân hàng ở thế kỷ 19, khi được yêu cầu tài trợ cho ý tưởng mới lạ về khoan dầu, đã chế giễu ý tưởng này rằng: "Dầu chảy ra từ lòng đất, tại sao phải bơm dầu ra khỏi lòng đất như bơm nước? Vớ vẩn! Điên rồ".
Nhưng chẳng bao lâu, dầu được bơm lên bắt đầu có giá trị. Có thời điểm, một thùng dầu giá trị bằng một nửa thùng rượu whisky, thứ được tái sử dụng để chứa nó. Cho đến ngày nay, những thùng rượu whisky 42 gallon vẫn là đơn vị đo lường cho ngành công nghiệp dầu khí, ngay cả khi không còn có thùng đựng dầu thực tế nào được sử dụng. Trong ảnh là giếng dầu Woodford với các thùng rượu whisky bên cạnh, năm 1861.
Dàn khoan dầu đầu tiên được đưa vào vận hành là vào tháng 4 năm 1861, đưa 3.000 thùng dầu mỗi ngày lên mặt đất. Nhưng sau đó, một vụ nổ và hỏa hoạn đã xảy ra khiến 19 người thiệt mạng và toàn bộ dàn khoan bị thiêu rụi trong ba ngày.
Khi cuộc nội chiến Mỹ làm gián đoạn nguồn cung cấp dầu thắp sáng từ phía Nam, một thị trường dầu hỏa có nguồn gốc từ dầu Pennsylvania đã xuất hiện. Sau đó, dầu thô bắt đầu được xuất khẩu sang các thị trường đang phát triển của Châu Âu. Trong ảnh là các giàn khoan dầu ở Pennsylvania.
Sau chiến tranh, việc vội vã sản xuất dầu đã khiến nguồn cung vượt quá nhu cầu, khiến giá sụt giảm. Những năm 1870, dầu rẻ hơn nước uống cho các hộ gia đình ở các vùng khai thác dầu mỏ. Trong ảnh là khu lọc dầu ở Erie, Pennsylvania.
Dầu hỏa là sản phẩm dầu mỏ chiếm ưu thế trước năm 1905, trong khi xăng chỉ là một sản phẩm phụ nhỏ thường được đổ ra sông. Xăng từng được bán với giá thấp nhất là 2 cent (0,02 USD) cho một gallon (3,78 lít) vào năm 1892. Trong ảnh là bên trong Sở giao dịch dầu mỏ Pennsylvania.
Nhưng mọi chuyện bắt đầu thay đổi vào năm 1905 với việc phát minh ra ô tô, khiến doanh số bán xăng chính thức vượt qua doanh số bán dầu hỏa vào năm 1911. Trong ảnh là dây chuyền lắp ráp Model T của hãng Ford.
Trong những năm đầu của thời đại ô tô, xăng được bán tại các cửa hàng kim khí và cửa hàng tổng hợp. Các chủ cửa hàng sẽ cất giữ chúng trong các can không nhãn hiệu đặt ở dưới quầy hoặc bên ngoài phía sau cửa hàng.
Chiến tranh thế giới thứ nhất mở ra kỷ nguyên dầu mỏ hiện đại, khi động cơ đốt trong chứng tỏ độ tin cậy và tính linh hoạt vượt trội so với các phương thức vận tải bằng động cơ chạy than và ngựa. Trong ảnh là một chiếc ô tô của Đức đang kéo một chiếc máy bay trong Thế chiến I.
Đến năm 1920, khái niệm về một trạm dịch vụ cung cấp xăng đã bắt đầu bén rễ, với khoảng 12.000 trạm xăng ở Mỹ vào năm 1921, sau đó nhanh chóng tăng lên hơn 140.000 vào năm 1929.
Đến năm 1929, lượng tiêu thụ dầu hỏa về cơ bản là không còn đáng kể, do nhu cầu về xăng và dầu nhiên liệu đã tăng cao, chiếm 85% lượng dầu tiêu thụ.
Những năm 1920 cũng tạo ra mối quan hệ gắn kết giữa chính trị và giá dầu. Một Thượng nghị sĩ bang Wisconsin đã từng phản đối việc thao túng giá của các công ty, cảnh báo rằng nếu việc này tiếp tục diễn ra thì "người dân đất nước này phải sẵn sàng trả ít nhất 1 USD một gallon cho xăng". Còn hiện tại, theo ước tính trung bình, giá xăng bán lẻ trung bình trong năm 2022 tại Mỹ sẽ giao động trong khoảng 4 USD mỗi gallon.
Tham khảo BI
Trí Thức Trẻ